Το λύσιμο της πολιορκίας από τα υψηλά επιτόκια της Fed «είδαν» οι επενδυτές της Wall Street στις χθεσινές δηλώσεις του Τζερόμ Πάουελ, ενώ και στην Ευρώπη η μείωση του πληθωρισμού τον Νοέμβριο από 10,9% σε 10% φαίνεται να υποστηρίζει την εκτίμηση ότι από τον Δεκέμβριο και η ΕΚΤ θα αφήσει πίσω τις «τζάμπο» αυξήσεις στα επιτόκια (0,75%) και προχωρήσει σε μια αύξηση κατά 0,50%.
Το κλίμα στις αμερικανικές αγορές ήταν σχεδόν πανηγυρικό, στην τελευταία συνεδρίαση του Νοεμβρίου, δεύτερου συνεχούς μήνα ανόδου μετά την είσοδο σε bear market:
- Ο Dow Jones κέρδισε 2,18%, ο S&P 500 έκλεισε 3,09% υψηλότερα και ο Nasdaq, που έχει και τη μεγαλύτερη ευαισθησία στη νομισματική πολιτική, αντέδρασε κλείνοντας 4,41% υψηλότερα.
- Με το χθεσινό του κλείσιμο, ο Dow Jones, που είναι και ο πλέον αμυντικός δείκτης στη Wall Street, έστειλε… μηνύματα εξόδου από την bear market και εισόδου σε ένα νέο ανοδικό κύκλο (bull market), καθώς έκλεισε περισσότερο από 20% υψηλότερα από το τελευταίο του χαμηλό, που είχε καταγραφεί στις 30 Σεπτεμβρίου.
Η έξοδος του Dow Jones από την bear market
- Ενθαρρυντική τεχνική ένδειξη για τον S&P 500 ήταν το κλείσιμο πάνω από τον κινητό μέσο όρο 200 ημερών, για πρώτη φορά από τον Απρίλιο.
- Τα προθεσμιακά συμβόλαια και τα swaps επιτοκίων προεξοφλούσαν χθες μια πιθανότητα 75% για αύξηση του επιτοκίου της Fed κατά μισή μονάδα και κλείσιμο του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων σε επίπεδο κάτω του 5%.
- Οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων πιέσθηκαν σε όλη την καμπύλη τους (του 10ετούς υποχώρησε στο 3,626%), ενώ ο δείκτης δολαρίου, που αποτυπώνει την ισοτιμία του έναντι των κυριότερων νομισμάτων, σημείωσε πτώση.
Το «σήμα» από τον Πάουελ
Ο πρόεδρος της Fed δήλωσε χθες, μιλώντας στο Brookings Institution, στην τελευταία του δημόσια παρέμβαση πριν την επόμενη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας για τα επιτόκια, στις 14 Δεκεμβρίου, ότι ήλθε η ώρα να επιβραδυνθεί ο ρυθμός των επερχόμενων αυξήσεων των επιτοκίων. Παράλληλα, πάντως, ξεκαθάρισε ότι θα είναι παρατεταμένη η οικονομική προσαρμογή σε έναν κόσμο όπου το κόστος δανεισμού θα παραμείνει υψηλό, ο πληθωρισμός μειώνεται αργά και στις ΗΠΑ θα συνεχίζεται η ανεπαρκής προσφορά εργατικού δυναμικού.
Αυτό που «κράτησαν» οι επενδυτές από την ομιλία του, πάντως, ήταν ότι κλείνει ο κύκλος των πολύ μεγάλων αυξήσεων στα επιτόκια και η κεντρική τράπεζα πλησιάζει πολύ κοντά στο επιτόκιο που θεωρείται κατάλληλο για να μειωθεί ο πληθωρισμός κοντά στον στόχο του 2%.
Σημαντική για τους επενδυτές ήταν και μία άλλη επισήμανση του Πάουελ: απέρριψε την ιδέα ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα διστάσει να «συντρίψει» την οικονομική δραστηριότητα, στην προσπάθεια της να ελέγξει τον πληθωρισμό. Ο Πάουελ επέμεινε ότι «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας παραμένει δυνατή, δηλαδή ότι ο πληθωρισμός μπορεί να μειωθεί χωρίς δραματική αύξηση της ανεργίας. «Δεν θα προσπαθήσουμε να συντρίψουμε την οικονομία και μετά να αποκαταστήσουμε τη ζημιά», τόνισε, κάτι που ερμηνεύεται θετικά για τις μετοχές, καθώς μειώνεται ο κίνδυνος δυσάρεστων εκπλήξεων από τα εταιρικά κέρδη λόγω μιας σοβαρής ύφεσης.
Στην… κακή πλευρά των σχολίων του Πάουελ, πάντως, βρίσκονται όσα είπε για την αγορά εργασίας και ιδιαίτερα για τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, λόγω γήρανσης του πληθυσμού, συνταξιοδοτήσεων της εποχής της πανδημίας και περιορισμένης μετανάστευσης. Αυτές οι ελλείψεις διατηρούν σε ανισορροπία την προσφορά και ζήτηση εργασίας και θα επιβάλλουν στη Fed να κρατήσει αυστηρή νομισματική πολιτική για μεγαλύτερη περίοδο.
Πτώση πληθωρισμού στην ευρωζώνη
Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, όπου ο δείκτης Stoxx 600 έκλεισε χθες με άνοδο 0,63% πριν γίνουν οι δηλώσεις Πάουελ και έχει ανακτήσει το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών που προηγήθηκαν, οι επενδυτές θα συνεκτιμήσουν από σήμερα τις δηλώσεις του διοικητή της Fed και τα τελευταία, αρκετά θετικά στοιχεία για τον πληθωρισμό.
Σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της Eurostat, ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο στην ευρωζώνη μειώθηκε από 10,9% τον Οκτώβριο σε 10%.
Ο δομικός πληθωρισμός, χωρίς δηλαδή να υπολογίζονται οι τιμές ενέργειας και τροφίμων, τον οποίο παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή η ΕΚΤ για τη διαμόρφωση της νομισματικής πολιτικής, δεν υποχώρησε, αλλά ερμηνεύεται θετικά το γεγονός ότι σταμάτησε την ανοδική του πορεία και έμεινε στο 5% για δεύτερο συνεχή μήνα.
Δεδομένου ότι, όπως έχει κατ’ επανάληψη τονίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι αποφάσεις για τα επιτόκια θα λαμβάνονται σε κάθε συνεδρίαση με βάση τα τελευταία οικονομικά στοιχεία, η πορεία του πληθωρισμού τον Νοέμβριο φαίνεται να ευνοεί όσους υποστηρίζουν ότι από τον επόμενο μήνα είναι σκόπιμο να σταματήσουν οι πολύ μεγάλες αυξήσεις στα επιτόκια και να πέσει ο ρυθμός στο 0,50%.
Αυτό θα εξαρτηθεί, πάντως, σε μεγάλο βαθμό, και από τις αναθεωρημένες προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό, που θα καλύψουν την περίοδο ως το τέλος του 2025. Αν οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ προβλέψουν ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγαλύτερη περίοδο, θα έχουν περισσότερα επιχειρήματα τα «γεράκια» για μια ακόμη αύξηση κατά 0,75%.
Οι κίνδυνοι
Παρά το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες δείχνουν έτοιμες να σταματήσουν το γρήγορο «σφίξιμο» της νομισματικής πολιτικής, αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτό δεν σημαίνει πως τα χρηματιστήρια μπαίνουν σε ένα νέο ανοδικό κύκλο, χωρίς άλλες αναταράξεις, καθώς οι κίνδυνοι στον ορίζοντα είναι αρκετοί και θα μπορούσαν να φέρουν δυσάρεστες μακροοικονομικές εκπλήξεις.
- Οι ανισορροπίες στην αμερικανική αγορά εργασίας μπορεί να αποδειχθούν ακόμη σοβαρότερες από όσο εκτιμά η Fed. Την Παρασκευή δημοσιεύονται νέα στοιχεία για την απασχόληση, που ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά τις τάσεις στις αγορές.
- Η παγκόσμια αγορά ενέργειας βρίσκεται σε σοβαρή διαταραχή, καθώς από την 5η Δεκεμβρίου εφαρμόζονται τα μέτρα του G7 για το ρωσικό πετρέλαιο, ο ΟΠΕΚ+ παραμένει σε ετοιμότητα για να μειώσει την παραγωγή του, ενώ μια χαλάρωση της πολιτικής μηδενικού Covid από την Κίνα μπορεί να επιδράσει αυξητικά στη ζήτηση και να οδηγήσει υψηλότερα τις τιμές. Οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου, όπως και του ηλεκτρικού ρεύματος, βρίσκονται σε ανοδική πορεία και μπορεί να αυξηθούν ακόμη περισσότερο με την επιδείνωση των καιρικών συνθηκών, ή από νέα επεισόδια στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία.
- Η Κίνα παραμένει ένας απρόβλεπτος παράγοντας κινδύνων για την παγκόσμια οικονομία, καθώς, εάν δεν καταφέρει το Πεκίνο να διαχειρισθεί αποτελεσματικά την πανδημία είναι πιθανό να υπάρξουν σοβαρές επιδράσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού, που θα δημιουργούσαν νέες πληθωριστικές πιέσεις, αλλά και να ασκήσει υφεσιακή επίδραση στην παγκόσμια οικονομία μια περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα.
- Οι επενδυτές, κυρίως στις ΗΠΑ, φαίνεται να προεξοφλούν πολύ καλές επιδόσεις των εταιρειών, παρά την αναμενόμενη περαιτέρω επιβράδυνση της οικονομίας και ενδεχόμενες διαψεύσεις αυτών των προσδοκιών από τα εταιρικά αποτελέσματα θα μπορούσαν να ασκήσουν νέα πίεση στις τιμές των μετοχών.