Ο Καναδάς ξεκίνησε μια πρωτοβουλία 58 κρατών που στόχο έχει να σταματήσει την πρακτική χωρών που θέτουν υπό κράτηση ξένους πολίτες προκειμένου να ασκήσουν πιέσεις σε διπλωματικό επίπεδο, κάτι που, σύμφωνα με την Οτάβα και την Ουάσινγκτον, χρησιμοποιούν η Κίνα και άλλες χώρες.
Υπουργοί Εξωτερικών υπέγραψαν μια μη δεσμευτική διακήρυξη αποκηρύττοντας αυτό που ο Καναδός υπουργός Εξωτερικών Μαρκ Γκαρνό χαρακτήρισε απαράδεκτη συμπεριφορά. «Το να απομακρύνονται άνθρωποι από τις οικογένειές τους και να χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικό χαρτί είναι παράνομο και ανήθικο», δήλωσε ο ίδιος τηλεφωνικά, λέγοντας ότι η προσπάθεια αυτή είναι η πρώτη αυτού του είδους.
Άλλες χώρες που υπογράφουν τη διακήρυξη αυτή είναι η Ιαπωνία, η Βρετανία, η Αυστραλία και σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διακήρυξη δεν στοχοποιεί συγκεκριμένες χώρες. Ο Γκαρνό δήλωσε ότι στόχος είναι αυξηθεί η διπλωματική πίεση σε χώρες που θέτουν υπό κράτηση ξένους πολίτες καθώς και σε άλλες που ίσως θελήσουν να το κάνουν.
Ακόμα και πριν από την επίσημη δημοσιοποίηση της διακήρυξης, η κινεζική κρατική εφημερίδα Global Times ανέφερε ότι ειδικοί, που δεν κατονομάστηκαν, θεωρούν πως η πρωτοβουλία είναι μια «επιθετική και απερίσκεπτη επίθεση με στόχο να προκαλέσει την Κίνα».
Η Οτάβα βρίσκεται σε διαμάχη με το Πεκίνο, που έθεσε υπό κράτηση δύο Καναδούς το 2018 αφού η αστυνομία του Βανκούβερ συνέλαβε υψηλόβαθμο στέλεχος της Huawei Technologies ύστερα από ένταλμα των αμερικανικών αρχών. Ο Καναδάς αποκηρύττει την «διπλωματία ομήρων» όπως την χαρακτηρίζει, ενώ η Κίνα επιμένει ότι οι δύο υποθέσεις δεν συνδέονται.
Μεταξύ των χωρών που υπογράφουν τη διακήρυξη είναι και οι ΗΠΑ. Την περασμένη εβδομάδα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε την απελευθέρωση των δύο Καναδών και απέρριψε τη «χρήση εξαναγκασμού ως πολιτικού εργαλείου» από την πλευρά της Κίνας.
Ο Καναδός αξιωματούχος είπε ότι η διακήρυξη μπορεί να βοηθήσει να ασκηθεί πίεση στο Πεκίνο. «Θέλουμε να τους κάνουμε να νιώσουν σε λίγο δύσκολη θέση. Θέλουμε να γνωρίζουν πως πολλές χώρες θεωρούν ότι η πρακτική αυτή είναι απαράδεκτη και ελπίζουμε σταδιακά να συμβάλει σε μια αλλαγή συμπεριφοράς», ανέφερε ο αξιωματούχος.
Πέρυσι τον Δεκέμβριο, η επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του βρετανικού Κοινοβουλίου ζήτησε από την κυβέρνηση να χαρακτηρίσει ομηρία «την αυθαίρετη κράτηση ξένων υπηκόων» από το Ιράν. Η Βρετανοϊρανή Ναζανίν Ζαγαρί-Ράτκλιφ συνελήφθη το 2016 και καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση αφού κρίθηκε ένοχη για συνωμοσία με στόχο την ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος.