Στο... γύψο έχει καταφέρει να βάλει ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν την ισοτιμία της λίρας, που παραμένει εδώ και δύο εβδομάδες περίπου σε πολύ στενό εύρος διακύμανσης, ενώ οι τουρκικές δείχνουν συνεχώς... τα δόντια τους στις αγορές, με τελευταίο «κρούσμα» τη σημερινή απαγόρευση που επιβλήθηκε για τρεις μήνες στις ανοικτές πωλήσεις τουρκικών μετοχών από έξι μεγάλους διεθνείς οίκους (Goldman Sachs Group Inc., JPMorgan Chase & Co., Merrill Lynch International, Barclays Bank Plc, Credit Suisse Group AG, και Wood & Co).
Παρά το γεγονός ότι η τουρκική οικονομία παραπαίει με την κρίση του κορονοϊού, πολύτιμο συνάλλαγμα από τον τουρισμό δεν έρχεται και τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας μειώνονται διαρκώς, ενώ μεγάλες κεντρικές τράπεζες, όπως η Fed και η EKT αρνούνται ως τώρα να προσφέρουν ρευστότητα σε συνάλλαγμα με συμφωνίες swaps, η ισοτιμία της λίρας με το δολάριο είναι εδώ και δύο εβδομάδες μια... όαση σταθερότητας, καθώς διαπραγματεύεται με μικρές διακυμάνσεις πέρι των 6,85 λιρών/δολάριο, διαψεύδοντας -προς το παρόν- τους αναλυτές που περίμεναν μια γρήγορη άνοδο της ισοτιμίας πάνω από τα 7 δολ.
Το «πάγωμα» της ισοτιμίας δολαρίου - λίρας πέριξ των 6,85 λιρών
Όλα αυτά, ενώ η τουρκική οικονομία φαίνεται να βαδίζει με σταθερούς ρυθμούς προς μια συναλλαγματική κρίση, δεδομένου ότι μέσα στο επόμενο 12μηνο θα χρειασθεί να υποχρεώσεις εξωτερικού χρέους, κυρίως του ιδιωτικού τομέα, ύψους 164 δισ. δολ., ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα συνεχώς μειώνονται και δεν επαρκούν πλέον ούτε για την κάλυψη του ενός τρίτου αυτών των αναγκών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία στοιχεία της κεντρικής τράπεζας έδειξαν μείωση των ακαθάριστων συναλλαγματικών αποθεμάτων, στα οποία περιλαμβάνεται και το συνάλλαγμα που δανείζουν οι εμπορικές τράπεζες στην κεντρική τράπεζα με συμφωνίες swaps, στα 51,44 δισ. δολ., ενώ ξεπερνούσαν τα 55 δισ. δολ. δύο εβδομάδες νωρίτερα και τα 77 δισ. δολ. τον Ιανουάριο 2020.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, ο Ερντογάν έχει επιβάλει ασφυκτικό έλεγχο σε όλους τους θεσμούς της Τουρκίας μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, ενώ απέναντι στις αγορές, που δεν μπορούσε να ασκήσει έλεγχο με τον ίδιο τρόπο, εξαπέλυσε πόλεμο, κατηγορώντας επενδυτές ότι επιδιώκουν να χειραγωγήσουν τη λίρα. Οι τουρκικές αρχές επέβαλαν σοβαρούς περιορισμούς στη διαπραγμάτευση της λίρας που ήταν κάποτε ένα από τα πλέον διαπραγματεύσιμα νομίσματα στις αναδυόμενες αγορές και ως τώρα έχουν καταφέρει να αποφύγουν μια μεγάλη πτώση του νομίσματος, παρότι η κεντρική τράπεζα έχει μειώσει πολύ τα επιτόκια, για να στηρίξει την ανάκαμψη της οικονομίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, τον Μάιο, η εποπτική αρχή της χώρας απαγόρευσε προσωρινά στις τοπικές τράπεζες τις συναλλαγές νομίσματος με τις Citigroup, BNP Paribas και UBS. Παράλληλα, δόθηκε πολύ μεγαλύτερος ρόλος στις κρατικά ελεγχόμενες τράπεζες για τον καθορισμό της ισοτιμίας του νομίσματος, ενώ υπάρχει φημολογία θα επιβληθούν capital controls για να σταματήσουν οι εκροές κεφαλαίων. Το τίμημα αυτής της πολιτικής, πάντως, είναι πολύ υψηλό, καθώς οι κρατικές τράπεζες πλημμυρίζουν συνεχώς την αγορά με δολάρια και εξανεμίζονται τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας.
Μακροπρόθεσμα, οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι ο τεχνητός έλεγχος της ισοτιμίας του νομίσματος δεν μπορεί να συνεχισθεί και εκτιμούν ότι ο Ερντογάν έχει πολλά χάσει από τον πόλεμο κατά των αγορών, ενώ είναι αμφίβολο εάν μπορεί κάτι να κερδίσει. Ιδιαίτερα αν περάσει το καλοκαίρι με την τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας καθηλωμένη από τον κορονοϊό, χωρίς να μπορεί να προσελκύσει το συνάλλαγμα που έχει μεγάλη ανάγκη η οικονομία της χώρας, ακόμη και τα μέτρα ασφυκτικού ελέγχου της αγοράς συναλλάγματος θα είναι πολύ δύσκολο να αποτρέψουν μια σοβαρή πτώση της ισοτιμίας της λίρας.