Μετά από δύο και πλέον χρόνια πολέμου, το Ισραήλ και η Χαμάς ανακοίνωσαν συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο σχεδίου που πρότεινε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο την επίτευξη διαρκούς ειρήνης στην περιοχή.
Ο πρόεδρος Τραμπ, μέσω του Truth Social, ανέφερε ότι τα εμπλεκόμενα μέρη αποδέχθηκαν την πρώτη φάση του σχεδίου του για τη Γάζα, στις έμμεσες διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν στην Αίγυπτο. Επισήμανε ότι "όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα" και ότι το Ισραήλ θα αποσύρει σταδιακά τα στρατεύματά του, σύμφωνα με τη συμφωνία, κάνοντας λόγο για τα πρώτα βήματα προς "Ισχυρή, Διαρκή και Αιώνια ειρήνη".
Το Κατάρ, που είχε μεσολαβητικό ρόλο στις συνομιλίες, επιβεβαίωσε πως επετεύχθη συμφωνία για όλους τους όρους και τους μηχανισμούς εφαρμογής της πρώτης φάσης της κατάπαυσης του πυρός. Στόχος είναι το τέλος του πολέμου, η απελευθέρωση ισραηλινών ομήρων και παλαιστινίων φυλακισμένων, καθώς και η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η Χαμάς ανακοίνωσε επίσης ότι επετεύχθη συμφωνία που "προβλέπει το τέλος του πολέμου στη Γάζα". Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, χαρακτήρισε τη συμφωνία "σπουδαία μέρα για το Ισραήλ" και ευχαρίστησε τον πρόεδρο Τραμπ, ανακοινώνοντας συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για την επικύρωση της συμφωνίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η επίσημη υπογραφή της συμφωνίας αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Αίγυπτο, με τον αιγύπτιο πρόεδρο Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι να έχει προσκαλέσει τον αμερικανό ομόλογό του για να παραστεί στην τελετή.
Αντιδράσεις και εγγυήσεις
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε τα μέρη να τηρήσουν πλήρως τους όρους της συμφωνίας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για "μόνιμη κατάπαυση του πυρός" και τερματισμό των δεινών στη Γάζα. Τόνισε, επίσης, ότι ο ΟΗΕ είναι έτοιμος να αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια και να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της περιοχής.
Οι διαπραγματεύσεις, βασισμένες στο σχέδιο Τραμπ, ξεκίνησαν τη Δευτέρα, με απεσταλμένους από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Τουρκία να συμμετέχουν στις συζητήσεις. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις συνέχισαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, όπου η ανθρωπιστική κρίση παραμένει οξεία.
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση των ομήρων εντός 72 ωρών, σταδιακή απόσυρση του ισραηλινού στρατού και αφοπλισμό της Χαμάς. Σύμφωνα με πηγές, η ανταλλαγή θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση 20 ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 250 Παλαιστινίων καταδικασμένων σε ισόβια και άλλων 1.700 κρατουμένων.
Η Χαμάς ζητά εγγυήσεις για οριστικό τερματισμό του πολέμου και πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, χωρίς να γίνεται αναφορά στον αφοπλισμό της, που αποτελεί βασικό σημείο της αμερικανικής πρότασης. Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου επαναλαμβάνει ότι ο στρατός θα παραμείνει στη Γάζα μέχρι να διασφαλιστεί ο αφοπλισμός της Χαμάς.
Ιστορικό και προκλήσεις
Στο παρελθόν, δύο εκεχειρίες (Νοέμβριος 2023 και αρχές 2025) επέτρεψαν την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων, χωρίς όμως να οδηγήσουν σε μόνιμη ειρήνη. Η σύγκρουση ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, τον Οκτώβριο 2023, όπου σκοτώθηκαν 1.219 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι. Από τους 251 απαχθέντες, 47 παραμένουν όμηροι, ενώ 25 έχουν κηρυχθεί νεκροί.
Οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν προκαλέσει τουλάχιστον 67.183 θανάτους στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, τα οποία θεωρεί αξιόπιστα ο ΟΗΕ. Ο Οργανισμός έχει κηρύξει κατάσταση λιμού σε περιοχές της Γάζας και ανεξάρτητοι ερευνητές κάνουν λόγο για γενοκτονία, κατηγορίες που η ισραηλινή κυβέρνηση απορρίπτει.