Αν και διήρκησε μόλις τρεις ημέρες, η απεργία των λιμενεργάτες στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, η μεγαλύτερη για διάστημα άνω των 50 ετών, αποτελεί ένα σημείο – καμπής όχι μόνο για τη χώρα αλλά και για αρκετά επαγγέλματα ανά την υφήλιο.
Το συνδικάτο τους – International Longshoremen’s Association (ILA)- δεν διεκδίκησε μόνο μία γενναία αύξηση μισθών, προκειμένου να καλυφθεί το χάσμα αποδοχών με τους λιμενεργάτες των δυτικών ακτών αλλά απαιτεί από την ένωση των εταιρειών διαχείρισης των λιμένων (US Marine Alliance – USMX) να «μην αντικαταστήσει τους ανθρώπους με τα ρομπότ».
Πρόκειται για μία ακόμη απεργία στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, που αφορά την αντίθεση στην αυτοματοποίηση, η οποία ως φαίνεται απειλεί αρκετές θέσεις εργασίας, αλλά ταυτόχρονα μοιάζει να μην μπορεί να τη σταματήσει κανείς.
Το χρονικό και οι διεκδικήσεις
Οι λιμενεργάτες πέτυχαν μια μεγάλη νίκη με μια πολύ σύντομη απεργιακή κινητοποίηση, που όμως απειλούσε να προκαλέσει τεράστια βλάβη στην αμερικανική οικονομία. Το ILA εξασφάλισε αυξήσεις μισθών για τα 45.000 μέλη του κατά 62% σε βάθος έξι ετών.
Το κόστος της απεργίας να εκτιμάται ότι ήταν μεταξύ τριών και πέντε δισ. δολαρίων ημερησίως για την αμερικανική οικονομία. Πιθανώς ένας από τους παράγοντες που λήφθηκε υπόψη προκειμένου να επέλθει συμβιβασμός είναι και το γεγονός ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο, με τις προεδρικές εκλογές να πραγματοποιούνται στις αρχές Νοεμβρίου.
«Θα λάβουμε αύξηση 61,5% εντός των επόμενων έξι ετών, αλλά θα υπάρξει πολύ σκληρή διαπραγμάτευση εντός των επόμενων μηνών προκειμένου να προστατευθούμε από την αυτοματοποίηση αλλά και μερικά ακόμη σημαντικά θέματα για τους εργαζόμενους», όπως δήλωσε ο Σκοτ Κόουαν, επικεφαλής της ILA Local 333, του τοπικού φορέα του συνδικάτου.
Η συμφωνία εξουδετερώνει ένα πολιτικό ζήτημα για τον Λευκό Οίκο και την προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις. Μια παρατεταμένη απεργία θα την ανάγκαζε να αντιμετωπίσει μια κρίση που θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό.
Σώζει, επίσης, τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν από το να χρειαστεί να ασκήσει δημόσια πίεση στο συνδικάτο ILA, καθώς ο ίδιος και η Χάρις μάχονται με τον υποψήφιο του Ρεπουμπλικάνων, Ντόναλντ Τραμπ για την υποστήριξη των μελών της βάσης του συνδικάτου, που κατά παράδοση υποστηρίζει τους Δημοκρατικούς. Η συμφωνία σημαίνει ότι ο Μπάιντεν δεν θα πρέπει να αποφασίσει αν θα επωμιστεί το πολιτικό βάρος μιας επιστράτευσης των εργαζομένων, κάτι το οποίο έχει τη δικαιοδοσία να πράξει, βάσει του αμερικανικού Συντάγματος.
«Θέλω να ευχαριστήσω τους συνδικαλιστές εργαζόμενους, τους μεταφορείς και τους φορείς εκμετάλλευσης λιμένων που ενήργησαν πατριωτικά για να επαναλειτουργήσουν τα λιμάνια μας και να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα κρίσιμων προμηθειών για την αποκατάσταση και την ανοικοδόμηση του τυφώνα «Ελένη». Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις λειτουργούν», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος μετά τη λήξη των απεργιακών κινητοποιήσεων.
Ενώ η ILA και η USMX βρήκαν κοινό έδαφος για τους μισθούς, τα υπόλοιπα ζητήματα μπορεί να αποδειχθούν πιο δύσκολα να επιλυθούν. Ο επικεφαλής του συνδικάτου ILA, Χάρολντ Ντάγκετ έχει καταφερθεί εναντίον των εταιρειών ξένης ιδιοκτησίας που, όπως λέει, θέλουν να αντικαταστήσουν τις θέσεις εργασίας των συνδικαλιστών με ρομπότ. Τονίζει ότι δεν θα παραιτηθεί μέχρι να αυστηροποιηθούν οι κανόνες σχετικά με την τεχνολογία στην επόμενη συλλογική σύμβαση. Οι εταιρείες έχουν προσφερθεί να την αφήσουν ως έχει, κάτι που θεωρούν παραχώρηση.
Απεργίες και αυτοματισμός
Δεν είναι, όμως, η πρώτη απεργία που πραγματοποιείται στις ΗΠΑ ενάντια στον αυτοματισμό. Πέρυσι, οι σεναριογράφοι του συνδικάτου, Writers Guild of America αποχώρησαν από την εργασία τους εν μέρει για να διασφαλίσουν ότι τα τηλεοπτικά και κινηματογραφικά στούντιο θα περιόριζαν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης τύπου ChatGPT στη σύνταξη σεναρίων.
Οι Αμερικανοί λιμενεργάτες έχουν μερικές από τις καλύτερα αμειβόμενες χειρωνακτικές δουλειές. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδιαίτερη επιρροή που έχουν στην εθνική οικονομία. Αλλά είναι επίσης επειδή, χάρη στη μηχανοποίηση, την τυποποίηση και την αυτοματοποίηση, ένας σύγχρονος λιμενεργάτης μπορεί να κάνει ό,τι παλιότερα χρειαζόταν ένας στρατός για να το κάνει. Πριν από έναν αιώνα, οι αποβάθρες έσφυζαν από λιμενεργάτες που φόρτωναν και ξεφόρτωναν χύδην φορτία με τα χέρια. Ήταν μια κακοπληρωμένη, εξαντλητική και συχνά άθλια εργασία. Σήμερα, είναι πολύ λιγότεροι οι λιμενεργάτες και εργάζονται σε πλοία που είναι τάξεις μεγέθους μεγαλύτερα από οτιδήποτε υπήρχε τότε, και σε ένα μικρό κλάσμα του χρόνου.
Σύμφωνα με τον Γιόσι Σέφι, διευθυντή του Κέντρου Μεταφορών και Logistics του ΜΙΤ, τα λιμάνια εκτός των ΗΠΑ προσφέρουν μια γεύση του μέλλοντος που η ILA ελπίζει να προλάβει. Το λιμάνι του Ρότερνταμ διαθέτει στόλο αυτοκινούμενων φορτηγών για τη μετακίνηση εμπορευμάτων.
Η Σιγκαπούρη διαθέτει αυτόνομους γερανούς: Η μόνη δουλειά για τον ανθρώπινο χειριστή, ο οποίος κάθεται σε ένα απομακρυσμένο γραφείο και παρακολουθεί την τροφοδοσία από μια κάμερα, είναι να κλειδώνει συγκεκριμένο σημείο του γερανού σε κάθε εμπορευματοκιβώτιο, εξασφαλίζοντας μια ασφαλή μεταφορά. Ο γερανός κάνει όλα τα υπόλοιπα από μόνος του, με τον ίδιο τρόπο που ένα σύγχρονο εμπορικό αεροσκάφος πετάει σε μεγάλο βαθμό μόνο του, αφού ο ανθρώπινος πιλότος χειρίζεται την απογείωση.
«Κάθε χειριστής χειρίζεται περίπου 15 γερανούς», δήλωσε ο Σέφι και «ξοδεύει 30 δευτερόλεπτα ή 60 δευτερόλεπτα ανά εμπορευματοκιβώτιο». Μια χούφτα εργαζομένων μπορεί να διευθύνει ολόκληρο το λιμάνι.
Την ίδια ώρα στην Κίνα το 2019, η εταιρεία China Unicom σε συνεργασία με την Ericsson έχουν δημιουργήσει ένα απόλυτα αυτοματοποιημένο λιμένα. Ο λιμένας του Τσινγκντάο στην Κίνα, σύμφωνα με της δύο εταιρείες έχει κατορθώσει να μειώσει κατά 70% το εργατικό κόστος, μετά την πλήρη εφαρμογή του συστήματος αυτοματοποίησης.
Σημειώνεται ότι το λιμάνι του Τσινγκντάο συγκαταλέγεται μεταξύ των δέκα πιο πολυσύχναστων λιμανιών στον κόσμο, επεξεργαζόμενο περίπου 19,3 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια κάθε χρόνο. Το λιμάνι λειτουργεί το πρώτο πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα της Ασίας από το 2017.