Μολονότι σε επιχειρηματικό επίπεδο και σε επίπεδο πρόσβασης στα διεθνή χρηματοοικονομικά κέντρα η αλλαγή της φορολογικής έδρας και η είσοδος σε διεθνή χρηματιστήρια ωφέλησε τους τρεις ελληνικούς ομίλους που την επιχείρησαν, ωστόσο από πλευράς παρουσίας στο ταμπλό του ΧΑ, η διεθνοποίηση των μετοχών και η έκθεση σε μεγαλύτερο «μωσαϊκό» μετόχων, δεν φαίνεται να λειτούργησε εποικοδομητικά για τις μετοχές.
Ο λόγος για τις Coca Cola HBC, Viohalco και Τιτάν που εδώ και αρκετά χρόνια έχουν αλλάξει φορολογική έδρα, εισάγοντας παράλληλα τις μετοχές τους στο Euronext των Βρυξελών, στον FTSE 100 του Λονδίνου αλλά και στο Euronext του Παρισιού, παράλληλα με το ΧΑ.
Την αρχή την έκανε η leader του ΧΑ Coca Cola HBC τον Απρίλιο του 2013, ακολούθησε ο όμιλος Viohalco τον Φεβρουάριο του 2014, ενώ το 2019 ήταν η σειρά του ομίλου Τιτάν να ακολουθήσει παρόμοια πορεία. Στόχος, η είσοδος σε χρηματιστηριακές αγορές με μεγαλύτερο εκτόπισμα, η αποφυγή του ρίσκου χώρας, αλλά και η πρόσβαση στα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια χωρίς την έκπτωση που –τουλάχιστον έως πριν λίγα χρόνια– συνεπαγόταν το… made in Greece.
Πρόκειται για τους τρεις μεγαλύτερους ελληνικούς ομίλους στον τομέα τους, που έχουν μακράν τη μεγαλύτερη διεθνή επέκταση, με δεκάδες εργοστάσια και μονάδες στο εξωτερικό και πωλήσεις σε πάνω από 100 χώρες σε όλες τις ηπείρους.
Οι αιτίες των στρατηγικών αποφάσεων για αλλαγή φορολογικής έδρας και εισαγωγής σε ξένα χρηματιστήρια, μολονότι συγκλίνουν, εντούτοις έχουν και διαφορές. Οι Coca Cola HBC και Viohalco έλαβαν την απόφασή τους το 2012 και το 2013, αντίστοιχα, μέσα στη «φωτιά» της οικονομικής κρίσης, υπό τη διαρκή απειλή του Grexit και με την Ελλάδα αποκλεισμένη από τα διεθνή κεφάλαια.
Αντιθέτως, ο όμιλος Τιτάν έλαβε την απόφαση το 2018, όταν o κίνδυνος του Grexit είχε παρέλθει, ενώ η Ελλάδα είχε αρχίσει να έχει καλύτερη δημοσιονομική εικόνα. Κοινός παρανομαστής των αποφάσεων και των τριών ομίλων όμως, ήταν να εγκατασταθούν σε πιο σταθερό μακροοικονομικό περιβάλλον, βρίσκοντας καλύτερη πρόσβαση σε διεθνή κεφάλαια από το τραπεζικό σύστημα και τις αγορές.
Την ίδια ώρα, πάντως, η παραγωγή τους παρέμεινε στην Ελλάδα, τα εργοστάσια συνεχίζουν να παράγουν εδώ, πλην βεβαίως των επεκτατικών πολιτικών διεύρυνσης που υλοποιούν ανά τον κόσμο, όπως π.χ. η Τιτάν που έχει απλώσει το αποτύπωμά της από την Αίγυπτο έως την Αμερική και τη Βραζιλία, έχοντας –και στην παραγωγή– το μεγαλύτερο μέρος εκτός Ελλάδος πλέον.
Τιτάν
Αποτελώντας την πιο διεθνοποιημένη ελληνική (βαριά) βιομηχανία, διαθέτοντας εκτός συνόρων 11 εργοστάσια τσιμέντου, πάνω από 100 εργοστάσια μπετόν και 45 λατομεία, ο όμιλος Τιτάν είναι η δεύτερη παλαιότερη εισηγμένη (μετά την Εθνική Τράπεζα) του ελληνικού χρηματιστηρίου καθώς πέρασε το κατώφλι του ΧΑ το μακρινό 1912.
Την τελευταία 10ετία πέρασε δια πυρός και σιδήρου λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας αλλά και της ευρύτερης κρίσης του τομέα κατασκευών σε όλες τις αγορές που δραστηριοποιείται, οπότε προ τετραετίας έλαβε την απόφαση για αλλαγή της φορολογικής έδρας, εισαγωγή στο Euronext των Βρυξελλών και του Παρισιού και διοίκηση από την Κύπρο.
Ξέχωρα από τις όποιες χρηματοοικονομικές ωφέλειες, κάθε άλλο παρά θετικά για τους μετόχους του στο ελληνικό χρηματιστήριο λειτούργησε η χρηματιστηριακή… διεθνοποίηση του ομίλου Τιτάν, με την τριπλή εισαγωγή της Titan Cement International SA στα χρηματιστήρια Euronext Βρυξελλών, Euronext Παρισίων και ΧΑ τον Ιούλιο του 2019. Το… άπλωμα αυτό και η έκθεση σε μεγαλύτερη βάση μετόχων και πιο διευρυμένο μωσαϊκό κεφαλαίων δεν φαίνεται να ωφέλησε τους Έλληνες μετόχους.
Η τριπλή εισαγωγή στα τρία αυτά χρηματιστήρια ξεκίνησε την Τρίτη 23 Ιουλίου 2019, με κοινό κωδικό «TITC». Έκτοτε όμως και ενώ τα αποτελέσματα του ομίλου αυτή την τριετία είναι βελτιωμένα, η μετοχή στο Χ.Α. καταγράφει πτώση 39,47%. Το ίδιο διάστημα, ο Γ.Δ. βρίσκεται στο +3,24% και ο FTSE 25 στο +1,54%.
Η τιμή εκκίνησης της διαπραγμάτευσης της «νέας» Titan Cement International S.A. και στα τρία χρηματιστήρια ήταν 19,24 ευρώ, ενώ πλέον η μετοχή στο Χ.Α. διαπραγματεύεται στα 11,70 ευρώ και στις αρχές Οκτωβρίου είχε πέσει και στα 10,64 ευρώ. Λίγο πριν την τριπλή εισαγωγή, η κεφαλαιοποίηση του ομίλου ήταν στο 1,49 δισ. ευρώ και στην 11η θέση του ΧΑ ενώ τώρα είναι μόλις στα 916 εκατ. ευρώ και στη 17η θέση του Χ.Α.
Η μετοχή γενικά έχει κακή εικόνα και το 2022, όπου υποχωρεί σε ποσοστό 12,56%, όταν ο Γενικός Δείκτης πλέον έχει γυρίσει θετικός (+0,50%) και ο FTSE 25 ενισχύεται κατά 2,09%.
Θυμίζουμε ότι η πρώτη δημόσια πρόταση που είχε κατατεθεί στις 18 Οκτωβρίου του 2018 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2019 είχε αποτύχει, καθώς είχε συγκεντρωθεί περίπου το 87% των κοινών μετοχών ενώ απαιτούνταν το 90%. Εκείνη η αποτυχία της δημόσιας πρότασης ήταν μια σοβαρή και εν πολλοίς απρόσμενη εξέλιξη που είχε κάνει αίσθηση στην αγορά και πιθανότατα «μαρτυρά» τις ετερόκλητες μετοχικές δυνάμεις που υπάρχουν.
Η δεύτερη δημόσια πρόταση πέτυχε και από τον Ιούλιο του 2019 η φορολογική έδρα έχει μεταφερθεί στο Βέλγιο, ενώ η διοίκηση ασκείται από την Κύπρο, όπου έχει δραστηριότητα ο όμιλος. Ο λόγος που η εταιρεία προχώρησε στην αλλαγή έδρας και στην εισαγωγή σε διεθνή χρηματιστήρια, ήταν για να αποκτήσει πρόσβαση με μεγαλύτερη ευχέρεια στα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια. Ήταν μια απόφαση που ήρθε ως φυσική συνέχεια του διαρκώς αυξανόμενου διεθνούς προσανατολισμού της ελληνικής τσιμεντοβιομηχανίας με σκοπό τη διευκόλυνση στην πρόσβαση του ομίλου σε πηγές άντλησης κεφαλαίων, πολύ μεγαλύτερες από τα στενά όρια της χώρας μας.
Coca Cola HBC
Το φθινόπωρο του 2012, η διοίκηση της Coca Cola HBC ξεκίνησε τις διαδικασίες για τη μετάταξη της μετοχής στο χρηματιστήριο του Λονδίνου και τη μεταφορά της φορολογικής έδρας στην Ελβετία. Η προαιρετική δημόσια πρόταση για το «σήκωμα» των μετοχών από το Χ.Α. κατατέθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2012, ακολούθησαν όλες οι διαδικασίες, ενώ στις 29 Απριλίου 2013 η Coca-Cola HBC εισήχθη στην premium κατηγορία της επίσημης αγοράς της UK Listing Authority και προς διαπραγμάτευση στην κύρια αγορά κινητών αξιών του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου.
Παράλληλα, την ίδια ημέρα η μετοχή επανήλθε για διαπραγμάτευση στο ελληνικό χρηματιστήριο, αποτελώντας έκτοτε τη μεγαλύτερη σε ειδικό βάρος και κεφαλαιοποίηση μετοχή της ελληνικής αγοράς, ελέγχοντας κοντά στο 20% της συνολικής κεφαλαιοποίησης. Από τον Σεπτέμβριο του 2013 οι μετοχές της Coca-Cola HBC AG εντάχθηκαν στους δείκτες FTSE 100 (ήτοι στις 100 μεγαλύτερες μετοχές στο City) και FTSE All-Share του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου.
Πληροφορίες ανέφεραν πως το αρχικό πλάνο της Coca Cola HBC ήταν η πλήρης αποχώρηση από το ελληνικό Χρηματιστήριο, όμως οι επικεφαλής της τελικά επέλεξαν το μοντέλο ενός dual listing, με κύρια αγορά το Λονδίνο.
Η μετοχή της Coca Cola HBC ξεκίνησε τη διαπραγμάτευση στις 29 Απριλίου 2013 από τα 18,17 ευρώ, έχοντας έκτοτε, ως βαρύ «χαρτί», πολύ συντηρητική διακύμανση και γενικά σταθερή πορεία. Στις 13 Ιανουαρίου 2015, λίγο πριν τις εκλογές στις 25/1/2015, η μετοχή έπεσε στο ιστορικό χαμηλό των 13,88 ευρώ, όμως σταδιακά ανέκτησε δυνάμεις φτάνοντας έως τα 23 ευρώ τον Νοέμβριο, ενώ έβγαλε εκείνο το έτος στην περιοχή των 20 ευρώ.
Εφτά χρόνια αργότερα από την εισαγωγή, στις 14 Φεβρουαρίου 2020, ελάχιστα πριν «σκάσει» ο Covid-19 στην Ελλάδα, η μετοχή έπιασε τα 34,24 ευρώ που είναι έως τώρα τα ιστορικά υψηλά της, με την κεφαλαιοποίησή της αρκετά πάνω από τα 10 δισ. ευρώ. Τότε ήταν που έφτασε να ελέγχει την πορεία του Γενικού Δείκτη κατά 20% περίπου, αναγκάζοντας την τότε διοίκηση του ΧΑ να προβεί σε αποφάσεις που έβαζαν φρένο στην υπερβολική κηδεμόνευση των δεικτών, με το όριο να μπαίνει στο 10%.
Τη μεγαλύτερη κρίση στη νεότερη χρηματιστηριακή της ιστορία, η μετοχή της Coca Cola HBC την πέρασε φέτος την άνοιξη με την έναρξη του πολέμου, όταν οδηγήθηκε στο κλείσιμο του εργοστασίου της στη Ρωσία, που συνολικά με την Ουκρανία έφερνε το 16% των πωλήσεών της. Από τις 21 Φεβρουαρίου (24/2 ξεκίνησε η σύρραξη) έως τις 8 Μαρτίου, σε μόλις έντεκα συνεδριάσεις η Coca Cola HBC έχασε στο Χ.Α. το 38,10% της αξίας της, καθώς από τα 29,17 ευρώ βρέθηκε στα 18,05 ευρώ. Παρά τη μερική αποκατάσταση που έχει γίνει, καθώς η μετοχή διαπραγματεύεται πλέον στα 23,50 ευρώ, εξακολουθεί να χάνει άνω του 16% από την ημέρα της έναρξης του πολέμου.
Συνολικά, από τις 29/4/2013 έως την περασμένη Παρασκευή, η μετοχή της Coca Cola HBC βρίσκεται στο «φτωχό» +14,52%. Ο Γενικός Δείκτης υποχωρεί κατά 8,58%, ενώ ο FTSE 25 χάνει 32,92%, αλλά αυτό οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην ιστορική εξαΰλωση των τραπεζών που υποχωρούν από 95% έως… 99% έκτοτε, έχοντας κάνει αλλεπάλληλα reverse split για να μη μηδενίσουν.
Από τις 29/4/2013, κορυφαία blue chips της αγοράς καταγράφουν πολύ μεγάλα κέρδη, με την Τέρνα Ενεργειακή στο +606%, ΓΕΚ Τέρνα +372%, Μυτιληναίος +272%, ΟΤΕ +140,5%, Jumbo +123%, Motor Oil +117%, ΟΠΑΠ +98% κ.ο.κ.
Όμιλος Viohalco
Η Viohalco είναι ο μεγαλύτερος βιομηχανικός όμιλος της χώρας, με ιστορία περί τα 85 χρόνια, που έως πριν από περίπου δώδεκα χρόνια αριθμούσε έως και οκτώ εισηγμένες στο ελληνικό χρηματιστήριο. Παράλληλα, η μητρική έχει ιστορία 75 χρόνων στο ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς έκανε την εισαγωγή της στις 11 Δεκεμβρίου του 1947.
Πρόκειται για έναν όμιλο που πριν ξεκινήσει η αναδιοργάνωση των τελευταίων ετών αποτελούνταν από ένα σύμπλεγμα περίπου 80 θυγατρικών σε Ελλάδα και εξωτερικό, με δαιδαλώδεις διαδικασίες και θολές ενδοομιλικές «διαδρομές», ενώ διατηρεί 28 εργοστάσια σε Ελλάδα και Ευρώπη. Η Viohalco είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας της χώρας, καθώς πραγματοποιεί πάνω από το 85% του κύκλου εργασιών της εκτός Ελλάδος, κυρίως στην Ευρώπη.
Εδώ και χρόνια λοιπόν, ο όμιλος βρίσκεται σε διαδικασία αναδιοργάνωσης, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις. Τον Νοέμβριο του 2013 εν μέσω αποκλεισμού της χώρας μας από τις διεθνείς αγορές, έλαβε την απόφαση να «σηκώσει» τις μετοχές της από το ταμπλό του ΧΑ, να απορροφήσει θυγατρικές και να προχωρήσει στη μεγαλύτερη διασυνοριακή συγχώνευση που έχει λάβει χώρα στην ιστορία της ελληνικής επιχειρηματικότητας.
Έκτοτε έβαλε μπροστά το δικό της… μνημόνιο, που περιλάμβανε γενικευμένη αναδιοργάνωση σ' όλα τα επίπεδα, μεταφορά της έδρας στο Βέλγιο, με παράλληλη εισαγωγή στο Euronext των Βρυξελλών αλλά και στο ελληνικό χρηματιστήριο. Ήταν μια απόφαση που πάρθηκε εν μέσω σχεδόν αποκλεισμού της χώρας και των επιχειρήσεων από τη διεθνή ρευστότητα και στόχο είχε να βοηθήσει τον όμιλο να αποκτήσει πρόσβαση στα διεθνή τραπεζικά και επενδυτικά κεφάλαια.
Τότε η διοίκηση ανακοίνωσε πως θα σεβαστεί τη νομιμότητα και αν τελικώς απαιτηθεί, θα καταβάλει τίμημα έως και 193 εκατ. ευρώ, εξαγοράζοντας το 100% όλων των (εισηγμένων) θυγατρικών.
Έως προ δώδεκα περίπου ετών, ο όμιλος Viohalco είχε οκτώ εισηγμένες εταιρείες: Βιοχάλκο, Σιδενόρ, Χαλκόρ, Ελβάλ, Σωληνουργία Κορίνθου, Ελληνικά Καλώδια, ΕΤΕΜ και Fitco! Παράλληλα, είχε (και έχει) συμμετοχή στην εταιρεία Σιδηρεμπορική Μακεδονίας (ΣΙΔΜΑ) που εισήχθη στις 10 Μαΐου 2005 και βρίσκεται ακόμη στο ταμπλό.
Πλέον, μετά από αλλεπάλληλες συγχωνεύσεις, στο ταμπλό έχουν μείνει μόνο η μητρική Viohalco, η Cenergy Hondigs που προέκυψε από τη συγχώνευση Ελληνικών Καλωδίων με τη Σωλ. Κορίνθου και η ElvalHalcor που αποτελεί τη συνένωση των ομώνυμων θυγατρικών Ελβάλ και Χαλκόρ, καθώς και η ΣΙΔΜΑ.
Στις 14 Φεβρουαρίου 2014 ξεκίνησε η διπλή διαπραγμάτευση της μετοχής της Viohalco στα χρηματιστήρια Euronext των Βρυξελών και Αθηνών. Η τιμή έναρξης διαπραγμάτευσης ήταν στα 4,12 ευρώ. Από εκείνη την ημέρα η Viohalco υποχωρεί κατά 8,50%, ενώ ουδέποτε παρουσίασε κάτι αξιόλογο, χρηματιστηριακά, σε αυτά τα έτη. Το ίδιο διάστημα, ο Γ.Δ. υποχωρεί κατά 30% καθώς τότε διαπραγματεύονταν στις 1.274,96 μονάδες, όμως πρωτίστως αυτή η πτώση οφείλεται στις τράπεζες, δεδομένου ότι οι περισσότερες μετοχές της πραγματικής οικονομίας κινούνται θετικά.
Το 2016 ο όμιλος προχώρησε σε μια ακόμη διασυνοριακή συγχώνευση μεταξύ των Ελληνικών Καλωδίων με της Σωλ. Κορίνθου που δημιούργησαν τον όμιλο Cenergy Holdings. H μετοχή της έκανε ντεμπούτο στο Χ.Α. στις 21 Δεκεμβρίου 2016, ταυτόχρονα με την εισαγωγή της στο Euronext Βρυξελλών. H κεφαλαιοποίηση της Cenergy Holdings σήμερα είναι στα 570 εκατ. ευρώ, βρίσκεται στον Mid Cap, ενώ έως τον Νοέμβριο του '19 αποτέλεσε μέλος του FTSE 25. Πλέον είναι επιλαχούσα για τον FTSE 25 και μαζί με την Autohellas επικρατέστερες να ανέβουν κατηγορία.
Ένα χρόνο περίπου μετά τη συνένωση των Ελληνικών Καλωδίων και των Σωλ. Κορίνθου, ήρθε η συνένωση των Ελβάλ και Χαλκόρ που δημιούργησαν τον ενιαίο όμιλο ElvalHalcor, που πλέον αποτελεί το βραχίονα του ομίλου στα μεγάλα έργα αλουμινίου και χαλκού, αποτελώντας πλέον ένα από τα ισχυρότερα brands του ομίλου πανευρωπαϊκά.
Η αποτίμηση αυτού του ομίλου είναι στα 547,8 εκατ. ευρώ, ευρισκόμενη στην 20η θέση στον Large Cap, έχοντας επίσης πολύ κακή, για το εκτόπισμα και την ποιότητα του ομίλου, χρηματιστηριακή συμπεριφορά. Η νέα, ενιαία μετοχή, με κωδικό «ΕΛΧΑ», έκανε πρεμιέρα στο Χ.Α. την 1η Φεβρουαρίου 2018, έχοντας απώλειες έκτοτε 23%, την ώρα που ο Γ.Δ. βρίσκεται στο +1,28% και κορυφαία blue chips της πραγματικής οικονομίας κερδίζουν από 50% έως +308%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
