Με τιμές... capital controls οι τραπεζικές μετοχές, παρά τη θεαματική πρόοδο

Τις εποχές των ακραίων κρίσεων που ταλάνισαν τη χώρα και το τραπεζικό σύστημα τη δεκαετία του 2010, με το φάσμα του Grexit, των δυσθεώρητων «κόκκινων» δανείων, των ανακεφαλαιοποιήσεων και των capital controls, θύμισε χθες η «βύθιση» των τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με το δείκτη του κλάδου να σημειώνει πτώση κατά -9%. 

Μετά την χθεσινή «βουτιά» οι απώλειες του τραπεζικού δείκτη από την αρχή του έτους φτάνουν το -22,9%, πτώση σχεδόν διπλάσια της πτώσης του Γενικού Δείκτη (-12,7%) ενώ οι απώλειες του τραπεζικού δείκτη από το υψηλό του 2022 (11/2) ξεπερνούν το -50% παραπέμποντας στις «μαύρες ημέρες» του κλάδου όταν η βύθιση της οικονομίας και η εκτόξευση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε δυσθεώρητα επίπεδα έθεταν ζήτημα βιωσιμότητας των τραπεζών, οδηγώντας σε αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής επάρκειας. 

Σε επίπεδα... χρεοκοπίας αντιστοιχούν και οι λόγοι τιμής προς λογιστική αξία, με την Τράπεζα Πειραιώς να βρίσκεται μόλις στο 0,2, την Alpha Bank στο 0,3 ενώ σε υψηλότερα επίπεδα διαμορφώνεται ο σχετικός λόγος για την Εθνική Τράπεζα (0,45) και την Eurobank (0,5) οι οποίες έχουν προχωρήσει περισσότερο σε ότι αφορά την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου δανείων. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε δραστική εξυγίανση των ισολογισμών τους. Eurobank και Εθνική ήδη βρίσκονται με μονοψήφιο δείκτη NPEs ενώ δείκτη NPEs κάτω του 10% θα έχουν μέχρι το τέλος του έτους Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς.

Οι τρέχουσες αποτιμήσεις των τραπεζών παραπέμπουν στο 2012, το 2013 και το 2015 όταν η χώρα βρίσκονταν στο χείλος της καταστροφής και οι τράπεζες ήταν «θαμμένες» κάτω από ένα «βουνό» κόκκινων δανείων κάτι που δεν έχει την παραμικρή σχέση με τη σημερινη κατάσταση του κλάδου και της οικονομίας.

Η σχέση τιμής προς λογιαστική αξία των τραπεζικών μετοχών

Η μεγάλη πτώση των τραπεζικών μετοχών αυτή τη φορά οφείλεται σε καθαρά εξωγενείς λόγους και δεν έχει καμία σχέση με την κατάσταση των τραπεζών και της οικονομίας, η οποία παρουσιάζει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης παρά τις προκλήσεις που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση και η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία.

Η εγχώρια οικονομία βρίσκεται σε ισχυρή θέση, με τα δημοσιονομικά, παρά τις πολλές έκτακτες παροχές, υπό έλεγχο και την κυβέρνηση να κατανοεί πλήρως τη σημασία της δημοσιονομικής σταθερότητας.

Επιπλέον η εγχώρια οικονομία εμφανίζει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης για την διετία 2022 - 2023. Η ανάπτυξη θα υπερβεί σημαντικά τον μέσο όρο της ευρωζώνης καθώς οι πιέσεις που δέχονται οι ευρωπαϊκές οικονομίες από την τρέχουσα κρίση είναι μεγαλύτερες. Έτσι, η τρέχουσα κρίση, που τροφοδοτείται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις σε κάποιο βαθμό ευνοεί την προσπάθεια της Ελλάδας να καλύψει ταχύτερα τη χαμένη απόσταση από την ευρωζώνη.

Σύμφωνα με αναλυτές τρία είναι τα σημεία που διαφοροποιούν τη χώρα σε σχέση με την κρίση χρέους του 2010 και την μεγάλη ύφεση που ακολούθησε κυρίως λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας. Ο πρώτος είναι  ότι ελληνική οικονομία θα σημειώσει το 2022 ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, επιτυγχάνοντας υπερδιπλάσιο ρυθμό μεγέθυνσης σε σχέση με το μέσο όρο της ευρωζώνης.

Η ΤτΕ προβλέπει ανάπτυξη +3,2%, το ΔΝΤ θέτει τον πύχη στο +3,5% ενώ οι οικονομολόγοι της Τράπεζας Πειραιώς έχουν αναθεωρήσει την εκτίμηση για την εφετινή ανάπτυξη στο +6%. Η εξαιρετική πορεία του τουρισμού είναι αυτή που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά φέτος. Η ισχυρή μεγέθυνση του ΑΕΠ θα οδηγήσει στο τέλος του έτους σε μεγάλη πτώση της σχέσης χρέος προς ΑΕΠ από 205% σήμερα σε περίπου 177%, με προοπτική περαιτέρω σημαντικής βελτίωσης το 2023. Δεύτερος λόγος είναι το διδιαίτερα ευνοϊκό προφίλ χρέους μικρές ανάγκες αναχρηματοδότησης. 

Σε αντίθεση με το 2010 που το ελληνικό χρέος ήταν όλο στην αγορά και οι ανάγκες αναχρηματοδότησης της Ελλάδας πολύ μεγάλες, σήμερα η κατάσταση είναι ριζικά διαφορετική. Πάνω από το 70% του κρατικού χρέους διακρατείται από τον επίσημο τομέα και βρίσκεται εκτός αγορών. Σήμερα το ελληνικό χρέος έχει μια μέση διάρκεια 20 ετών με σταθμισμένο μέσο κόστος εξυπηρέτησης στο 1,4%, δηλαδή είναι διασφαλισμένο από τις αυξήσεις των επιτοκίων. Επιπλέον οι ετήσιες ανάγκες αναχρηματοδότησης είναι πολύ μικρές. Τέλος η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει καταφέρει να ανακτήσει την αξιοπιστία, να επαναφέρει τη χώρα στην κανονικότητα και να την καταστήσει ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.

Η εικόνα των τραπεζικών μετοχών από αρχές του έτους και απο τα υψηλά του 2022

Η καλή πορεία της οικονομίας σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι τράπεζες προχώρησαν στην εξυγίανση των χαρτοφυλακίων δανείων δημιουργούν αισιοδοξία για την πορεία τους. Με αιχμή την ισχυρή πιστωτική επέκταση, καθώς εκτιμάται ότι οι νέες καθαρές πιστώσεις (νέες χορηγήσεις μείον αποπληρωμές παλαιών δανείων) θα φτάσουν τα 35 δισ. ευρώ στην 5ετία και με το Ταμείο Ανάκαμψης να συμβάλει αποφασιστικά στην κατεύθυνση αυτή, με τη βελτίωση των επιτοκιακών εσόδων από τη σταδιακή αύξηση των επιτοκίων αλλά και τα σημαντικά περιθώρια περαιτέρω μείωσης των δαπανών, οι διοικήσεις των τραπεζών αισιοδοξούν ότι θα επιτύχουν την επόμενη 5ετία μεγάλη αύξηση κερδοφορίας, διψήφια απόδοση ιδίων κεφαλαίων και επανέναρξη της διανομής μερισμάτων. 

Ασφαλώς υπάρχουν προκλήσεις για τις τράπεζες, προκλήσεις που δημιουργεί η δύσκολη συγκυρία για την παγκόσμια οικονομία και η ενεργειακή κρίση. Η άντληση κεφαλαίων στο πλαίσιο σχετικών εποπτικών υποχρεώσεων αποτελεί σημαντική εκκρεμμότητα ενώ σημαντρικό κίνδυνο αποτελεί το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ωστόσο πρόκειται για προκλήσεις αντιμετωπίσιμες που δεν απειλούν με εκτροχιασμό τις εγχώριες τράπεζες, ώστε, να δικαιολογούν την μεγάλη πτώση των αποτιμήσεων, σε επίπεδα που παραπέμπουν στα δύσκολα χρόνια της προηγούμενης δεκαετίας.