Τελείωσε σήμερα η νευρική αναμονή των αγορών για μια πολεμική επιχείρηση των Ρώσων στην Ουκρανία και πλέον η σταθερότητά τους τίθεται σε μια νέα δοκιμασία, μετά τη διαταγή Πούτιν στις 5.00 π.μ. για την έναρξη στρατιωτικής επιχείρησης και τις πρώτες αναφορές για εκρήξεις στην Ανατολική Ουκρανία αλλά και κοντά στο Κίεβο. Οι αγορές στην Ασία έκαναν «βουτιά», ενώ νωρίτερα είχε κλείσει και η Wall Street με σοβαρές απώλειες. Μεγάλη άνοδο σημείωναν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και χρυσός.
Στις 5.00 τα ξημερώματα, με έκτακτο διάγγελμα, ο Βλ. Πούτιν ανακοίνωσε ότι ενέκρινε την έναρξη στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας πλήρως τις προηγούμενες προβλέψεις και εκτιμήσεις της Ουάσιγκτον. Ισχυρίσθηκε ότι στόχος της επιχείρησης είναι η προστασία του λαού της ανατολικής Ουκρανίας και ότι οι συνθήκες απαιτούσαν την ανάληψη αποφασιστικής δράσης από τη Ρωσία. Διαβεβαίωσε πως σκοπός δεν είναι η κατοχή του ουκρανικού εδάφους, αξίωσε οι Ουκρανοί στρατιώτες να καταθέσουν τα όπλα και να πάνε σπίτια τους και προειδοποίησε ότι, σε περίπτωση ξένης ανάμιξης η Ρωσία θα αντιδράσει αμέσως.
Με δήλωσή του, ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν καταδίκασε τη δράση της Ρωσίας, τονίζοντας ότι η Ρωσία και μόνο αυτή είναι υπεύθυνη για τον θάνατο και την καταστροφή που θα προκαλέσει η επίθεσή της, ενώ οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους θα απαντήσουν με ενωμένο και αποφασιστικό τρόπο. Στον απόηχο της χθεσινής του απόφασης για επιβολή κυρώσεων στην κατασκευάστρια εταιρεία του αγωγού Nord Stream 2, ο πρόεδρος Μπάιντεν υπογράμμισε ότι θα υπάρξουν «περαιτέρω συνέπειες» που θα επιβληθούν στη Ρωσία από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους εντός της σημερινής ημέρας.
Σημειώνεται ότι νωρίτερα, για να δοθεί το πρόσχημα της εισβολής των ρωσικών δυνάμεων, οι ηγέτες των αποσχισθεισών από την Ουκρανία «δημοκρατιών» του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ ζήτησαν με επιστολές τους στρατωτική βοήθεια από τον πρόεδρο της Ρωσίας, δήθεν για να αποκρούσουν μια «επίθεση της Ουκρανίας», όπως ανακοίνωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μεταδίδονται από ειδησεογραφικά πρακτορεία, η επίθεση από την πλευρά των ρωσικών δυνάμεων είναι πολύπλευρη και εκδηλώνεται σε αρκετές περιοχές σε όλη την επικράτεια της Ουκρανίας, με τη χρήση και αεροπορικών δυνάμεων που προχωρούν σε βομβαρδισμούς.
Οι αντιδράσεις των αγορών ήταν άμεσες, με τους δείκτες στην Ασία και τον Ειρηνικό να σημειώνουν πτώση 2% - 3%. Παράλληλα, έντονα ανοδικά κινήθηκαν οι τιμές του πετρελαίου, με το μπρεντ και το αμερικανικό αργό να σημειώνουν άνοδο της τάξεως του 3% και να κινούνται προς τα 97 και τα 95 δολ. το βαρέλι αντίστοιχα. Η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου αυξήθηκε σχεδόν κατά 3,5%, ενώ νωρίτερα, στην Ευρώπη, τα συμβόλαια φυσικού αερίου του Μαρτίου είχαν εκτιναχθεί κοντά στα 89 ευρώ/μεγαβατώρα, σημειώνοντας άνοδο σχεδόν κατά 23% μέσα στις τελευταίες δύο ημέρες, όπου κλιμακώθηκε η ένταση στην Ουκρανία.
Νωρίτερα, με βαριές απώλειες έκλεισαν οι αμερικανικοί δείκτες, που έχασαν τα ενδοσυνεδριακά τους κέρδη όσο πλήθαιναν οι ενδείξεις για επικείμενη επίθεση της Ρωσίας.Μετά από μια δύσκολη συνεδρίαση, ο Dow Jones υποχώρησε κατά 1,38% στις 33.131 μονάδες, και ο S&P 500 σημείωσε πτώση 1,76% κλείνοντας στις 4.228 μονάδες, ενώ ο Nasdaq υπέστη μεγαλύτερες απώλειες υποχωρώντας κατά 2,57% στις 13.037 μονάδες.
Ο Nasdaq έχει υποχωρήσει 14% από την αρχή του έτους, ενώ ο στον δείκτη S&P 500 περισσότερες από το 70% των εταιρειών που βρίσκονται στο ταμπλό έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 10% από τα ιστορικά τους υψηλά και περισσότερες από 200 μετοχές έχουν χάσει περισσότερο από το 20% της αξίας τους.
Οι προοπτικές και η ιστορική εμπειρία
Αναλυτές τονίζουν ότι ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι τα μεγάλα γεωπολιτικά γεγονότα δεν αφήνουν βαθύ αποτύπωμα στα χρηματιστήρια. Πάντως, η παρούσα κρίση είναι δύσκολο να αποτιμηθεί και να προβλεφθεί η εξέλιξή της και οι επιδράσεις στις αγορές, καθώς η θέση της Ρωσίας ως βασικού εξαγωγέα φυσικού αερίου και πετρελαίου μεταδίδει σοβαρές επιδράσεις στην παγκόσμια οικονομία, μέσω των ενεργειακών τιμών, που με τη σειρά τους εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, καθοριστικό ρόλο θα έχει η στάση των κεντρικών τραπεζών, που δέχονται πίεση από τα γεγονότα προς δύο κατευθύνσεις: οι φόβοι για μια υφεσιακή επίδραση των πολεμικών γεγονότων θα δικαιολογούσαν ίσως μια χαλαρότερη στάση στη νομισματική πολιτική, με συγκράτηση των αυξήσεων στα επιτόκια από τη Fed και την ΕΚΤ. Από την άλλη, όμως, μια νέα έξαρση του πληθωρισμού λόγω υψηλών τιμών της ενέργειας θα ασκήσει πίεση για αυστηρότερη πολιτική.
Η ιστορία δείχνει, πάντως, ότι τα πολεμικά γεγονότα, από το Βιετνάμ ως την κρίση στην Κριμαία προκάλεσαν πρόσκαιρη πτώση στην αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά και μετά την έναρξη των επιχειρήσεων ο δείκτης S&P 500 κινήθηκε ανοδικά, όπως φαίνεται στα γραφήματα. Όπως λένε αναλυτές, το χρηματιστηριακό δίδαγμα (κυνικό, αλλά δυστυχώς αληθές) είναι ότι οι επενδυτές πρέπει να προχωρούν σε αγορές όταν αρχίζει ένας πόλεμος για να βγαίνουν κερδισμένοι.