Με απώλειες της τάξεως του 3,5% για το δείκτη S&P 500 μπήκε ο Οκτώβριος στην Wall Street και οι αναλυτές αρχίζουν να προεξοφλούν το τέλος της ανοδικής πορείας στην αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά, καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι ο εμπορικός πόλεμος «φρενάρει» απότομα και την αμερικανική οικονομία, την ώρα που οι φόβοι για μια συγχρονισμένη επιβράδυνση στις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη (Ευρώπη, ΗΠΑ, Κίνα) προκαλούν κραδασμούς στις αγορές.
Η χθεσινή, δεύτερη συνεδρίαση του Οκτωβρίου ήταν για την Wall Street ακόμη χειρότερη από την πρώτη, με τον S&P 500 να υποχωρεί κατά 1,79%, στις 2.887,61 μονάδες, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Αύγουστο. Ο δείκτης έχει χάσει 3,5% σε δύο συνεδριάσεις και βρίσκεται σε απόσταση 5% από το ιστορικό ρεκόρ του, που είχε σημειωθεί τον Ιούλιο και το είχε πλησιάσει ξανά, σε πολύ μικρή απόσταση, μόλις πριν από δύο εβδομάδες.
Κακή τεχνική εικόνα
Όσοι παρακολουθούν την τεχνική ανάλυση των δεικτών, σημειώνουν ότι τόσο ο S&P 500, όσο και ο Dow Jones έχουν υποχωρήσει κάτω από τον κινητό μέσο όρο 100 ημερών, κάτι που ερμηνεύεται ως μια ένδειξη ότι θα συνεχισθεί η πτωτική πορεία τους.
Ο δείκτης τεκμαρτής μεταβλητότητας (Δείκτης Φόβου), S&P 500 VIX, έκανε χθες άλμα 10,51%, ξεπερνώντας την τιμή του 20, σε μια ακόμη ένδειξη ότι η αγορά βρίσκεται σε έντονη αστάθεια, που συνήθως οδηγεί τους επενδυτές, αμυντικά, σε πωλήσεις.
Της πολύ κακής συνεδρίασης στην Νέα Υόρκη είχε προηγηθεί μια εξαιρετικά κακή ημέρα για τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, με τον γερμανικό DAX να σημειώνει πτώση 2,76% και τον FTSE-100, ο οποίος σηκώνει και το βάρος της αβεβαιότητας για το Brexit, να βυθίζεται κατά 3,23%.
Απότομο φρενάρισμα...
Ο μεγάλος «πονοκέφαλος», όχι μόνο για τους επενδυτές της Wall Street, αλλά συνολικά για τις αγορές διεθνώς, είναι οι σοβαρές ενδείξεις ότι πέφτει, υπό την πίεση του εμπορικού πολέμου, και το τελευταίο «οχυρό» της παγκόσμιας οικονομίας, δηλαδή η αμερικανική οικονομία, που είχε ως τώρα διατηρήσει την αναπτυξιακή δυναμική της και έμοιαζε άτρωτη απέναντι στις πιέσεις της δυσμενούς συγκυρίας.
Δύο είναι τα στοιχεία που έχουν θορυβήσει έντονα τους επενδυτές, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το κακό πιθανότατα θα τριτώσει την Παρασκευή, όταν δημοσιευθούν τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εργασίας για την ανεργία:
- Η αμερικανική βιομηχανία λυγίζει υπό το βάρος της πίεσης του εμπορικού πολέμου με την Κίνα και φαίνεται ότι βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση που έχει βρεθεί εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια. Τα στοιχεία για τον δείκτη υπευθύνων προμηθειών της αμερικανικής βιομηχανίας (PMI) ήταν απροσδόκητα άσχημα, υποδεικνύοντας ότι η βιομηχανία μπαίνει σε τροχιά συρρίκνωσης της παραγωγής. Η τιμή του δείκτη PMI υποχώρησε στο 47,8, δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από το όριο του 50, που χωρίζει τη συρρίκνωση από την επέκταση, και πολύ χαμηλότερα από την πρόβλεψη των αναλυτών για άνοδο στο 50,4. Ήταν η χειρότερη καταγραφή εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια και σε πολύ μεγάλη απόσταση από το 56,6 που είχε σημειωθεί στις αρχές του χρόνου, όταν η αμερικανική βιομηχανία, παρά τη διεθνή αβεβαιότητα, βρισκόταν ακόμη σε σταθερή επεκτατική πορεία.
- Η έκθεση του ινστιτούτου ADP για την απασχόληση έδειξε ότι τον Αύγουστο η αμερικανική οικονομία δημιούργησε μόνο 135.000 νέες θέσεις εργασίας, έναντι προβλέψεων για πολύ καλύτερη επίδοση. Στην έκθεση σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να γίνονται διστακτικές στην πρόσληψη νέου προσωπικού και οι μικρές επιχειρήσεις πολύ περισσότερο.
Την ώρα που οι επενδυτές βλέπουν ότι ο εμπορικός πόλεμος προκαλεί σοβαρά προβλήματα και στις ΗΠΑ, έγινε γνωστό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου δικαίωσε την Ουάσιγκτον σε διαμάχη για παράνομες κρατικές ενισχύσεις στην Airbus, κάτι που σημαίνει ότι οι Αμερικανοί νομιμοποιούνται να επιβάλουν δασμούς σε ευρωπαϊκά αγαθά αξίας 7,5 δισ. ευρώ. Στο μέτωπο με την Κίνα, οι αναλυτές φοβούνται ότι η πολιτική πίεση που δέχεται στο εσωτερικό ο Τραμπ με την έρευνα εναντίον του για την υπόθεση της Ουκρανίας θα έχει αντανάκλαση στις ήδη δύσκολες συνομιλίες με το Πεκίνο, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ είναι πλέον ακόμη δυσκολότερο να αναζητήσει ένα συμβιβασμό.
Τελείωσε η άνοδος
Οι αναλυτές δεν βιάζονται να προειδοποιήσουν για τον κίνδυνο κάποιου κραχ, παρότι ιστορικά ο Οκτώβριος είναι μήνας που έχουν σημειωθεί μεγάλες χρηματιστηριακές καταστροφές. Όμως, ήδη αναπροσαρμόζουν τις εκτιμήσεις τους για το αμερικανικό Χρηματιστήριο και εκτιμούν ότι οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται θα δώσουν τέλος στην bull market που είχε μεγάλη διάρκεια, καθώς η περαιτέρω πορεία της Wall Street θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, σταθεροποιητική.
Σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε την Τρίτη η BofA Securities (πρώην Bank of America Merrill Lynch), ο στόχος για τον S&P 500 στο τέλος του χρόνου αναπροσαρμόζεται στις 2.900 μονάδες, δηλαδή σε επίπεδο ελάχιστα υψηλότερο από το χθεσινό κλείσιμο. Προηγουμένως, ο στόχος του οίκου ήταν στις 3.069 μονάδες.
Μάλιστα, η BofA διατυπώνει πλέον «ουδέτερη» σύσταση για τον S&P (προηγουμένως είχε σύσταση αγοράς) και προειδοποιεί ότι, αν δεν καταφέρει ο δείκτης να κινηθεί προς το στόχο των 2.900 μονάδων, θα υπάρξουν τεχνικού χαρακτήρα πωλήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να φέρουν το δείκτη στις 2.668 μονάδες, δηλαδή 7,5% χαμηλότερα από το χθεσινό κλείσιμο.