Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Επίτροπου παιδιών στην Αγγλία, οι γονείς δημοσιεύουν κατά μέσο όρο 1.300 φωτογραφίες και βίντεο των παιδιών τους έως την ηλικία των 13 ετών. Όλα τα πρώτα – από τον πρώτο υπέρηχο της κύησης, μέχρι δόντια, και βαθμούς στο σχολείο- υπερήφανοι και ενθουσιασμένοι γονείς τα μοιράζονται με φίλους, γνωστούς και απλές επαφές στα social media.
Όπως αναφέρει άρθρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδος, το φαινόμενο της υπερέκθεσης των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει αποκτήσει το δικό του όνομα: αποκαλείται sharenting: από τις λέξεις share-μοιράζομαι και parenting-ανατροφή. Και όσο κι αν είναι κατανοητή η χαρά των γονιών και η ανάγκη τους να καταγράψουν το μεγάλωμα των παιδιών τους, το «sharenting» εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια των παιδιών, την ιδιωτικότητά τους αλλά ακόμα και την ίδια τους την προσωπικότητα όσο εκείνα μεγαλώνουν.
Ό,τι ανεβαίνει στο internet, μένει
Όπως υπογραμμίζει η ESET «τα δεδομένα στο Διαδίκτυο έχουν σχεδιαστεί, ώστε να διευκολύνουν την αναζήτηση και την κοινοποίηση και διατηρούνται εκεί για πολλά χρόνια». Ή αλλιώς, «ότι ανεβαίνει στο internet, συνήθως μένει εκεί. Εντούτοις, οι άνθρωποι τείνουμε να ξεχνάμε ότι κάτι τόσο απλό, όσο το να μοιραζόμαστε μια φωτογραφία ενός παιδικού πάρτι γενεθλίων, θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη ζημιά, αν η φωτογραφία καταλήξει σε λάθος χέρια», αναφέρει η εταιρεία.
Για να μπορέσει κανείς να αντιληφθεί το πρόβλημα σε όλο του το μέγεθος, η ESET αναλύει τις πληροφορίες που μπορεί να περιλαμβάνει μια απλή ανάρτηση, όπως η φωτογραφία του παιδιού, που πιθανά θα συνοδεύεται από μια ευχή του τύπου «χαρούμενα δεύτερα γενέθλια, Γιάννη!». Σε αυτή την ανάρτηση, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, περιλαμβάνονται λεπτομέρειες, που θα μπορούσαν να δίνουν στοιχεία για την τοποθεσία. Επίσης, πληροφορίες για άλλους ανθρώπους, αν πρόκειται για ομαδική φωτογραφία. Επίσης, μπορεί να παρέχει πληροφορίες, όπως κάποια γεωγραφική ετικέτα, εάν ο γονέας δεν έχει ήδη απενεργοποιήσει τη σήμανση τοποθεσίας λήψης της φωτογραφίας. «Συγκεντρώνοντας όλες αυτές τις πληροφορίες μαζί, έχουμε το όνομα, την ημερομηνία γέννησης και τη διεύθυνση του παιδιού, τα οποία θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν π.χ. για κλοπή ταυτότητας», υπογραμμίζει η ESET.
Κίνδυνοι
Σε μελέτη με τίτλο «Sharenting: Η ιδιωτικότητα των παιδιών στην εποχή των social media», η Στέισι Στάινμπεργκ, αναπληρώτρια διευθύντρια του Κέντρου για Παιδιά και Οικογένειες (Center on Children and Families), δίνει ένα ενδεικτικό παράδειγμα των κινδύνων του μοιράσματος προσωπικών στιγμών των παιδιών στο ίντερνετ. Στο παράδειγμα αυτό μία μητέρα δημοσίευσε φωτογραφίες των δίδυμων παιδιών της ενώ ήταν στην τουαλέτα. Αργότερα ανακάλυψε ότι κάποιοι είχαν κατεβάσει τις φωτογραφίες, τις είχαν επεξεργαστεί και στη συνέχεια τις είχαν ανεβάσει σε ιστοσελίδα για παιδόφιλους. Η καλύτερη και ασφαλέστερη συμβουλή των ειδικών είναι να «μη δημοσιεύετε στα social media τίποτε, που να σχετίζεται με τα παιδιά σας».
Συμβουλές για ασφαλείς κοινοποιήσεις και αναρτήσεις
Σύμφωνα με την ESET, μπορούμε να κοινοποιούμε τις φωτογραφίες μειώνοντας τους κινδύνους κάνοντας κάποια από τα παρακάτω:
- «Μην μοιράζεστε κάτι που μπορεί να περιέχει προσωπικά στοιχεία ή πληροφορίες, που μπορούν να συμβάλλουν στην αναγνώριση του παιδιού σας, όπως ονόματα, διευθύνσεις, ημερομηνία γέννησης.
- Απενεργοποιήστε τη σήμανση τοποθεσίας, όταν κάνετε λήψη φωτογραφιών, ώστε να μην εμφανίζονται οι ετικέτες τοποθεσίας.
- Να είστε προσεκτικοί σχετικά με τον τρόπο κοινοποίησης των φωτογραφιών. Πριν αναρτήσετε κάτι στα social media, ρίξτε πρώτα μια ματιά στα φίλτρα απορρήτου και στη συνέχεια στο κοινό, στο οποίο θα κοινοποιήσετε την ανάρτηση.
- Μοιραστείτε φωτογραφίες και πληροφορίες με άτομα που γνωρίζετε και εμπιστεύεστε και ζητήστε τους να μην τα μοιραστούν με άλλους.
- Πριν δημοσιεύσετε κάτι, κάντε μια παύση και σκεφτείτε κατά πόσο αυτό, που σκοπεύετε να μοιραστείτε, θα επηρεάσει στο μέλλον το παιδί σας και πώς».