Πτώση για τον δείκτη οικονομικού κλίματος, «βαρίδι» οι καταναλωτές

Η συνεχής υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, μετά το ιστορικό υψηλό που είχε καταγράψει τον Ιούλιο, οδήγησε σε πτώση τον δείκτη οικονομικού κλίματος, τον οποίο καταρτίζει το ΙΟΒΕ σε συνεργασία με την Κομισιόν, καθώς για τον Σεπτέμβριο διαμορφώθηκε στις 108 μονάδες, από 111,1 μονάδες που ήταν τον Ιούλιο. 

Όπως σημειώνει στην έκθεσή του το ΙΟΒΕ στο επιχειρηματικό πεδίο, η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της εξασθένισης των προσδοκιών στις Κατασκευές και τις Υπηρεσίες, της ηπιότερης στη Βιομηχανία, ενώ οι περισσότερο αισιόδοξες προσδοκίες στο Λιανικό Εμπόριο δεν αντισταθμίζουν τις υπόλοιπες τάσεις. Η επιδείνωση του κλίματος, όμως, τροφοδοτείται κυρίως από τη σημαντική εξασθένιση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης που, μετά από ένα ιστορικό υψηλό του Ιουλίου κινείται πτωτικά.

Συνολικά, ο δείκτης κλίματος κυμαινόταν από την αρχή του έτους και μέχρι τώρα σε υψηλά επίπεδα, πολύ υψηλότερα από πέρυσι, κινούμενος μάλιστα σε αντίθετη πορεία με τους σχετικούς δείκτες στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, οι οποίοι υποχώρησαν σημαντικά τον Μάιο και επιδεινώθηκαν περαιτέρω τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Πλέον, όμως, με μια μικρή υστέρηση, ο σχετικός δείκτης στην Ελλάδα φαίνεται να συγκλίνει στην ευρωπαϊκή τάση. H λήξη της θερινής περιόδου που χαρακτηρίστηκε από ισχυρή πορεία του τουρισμού, με θετικές επιδράσεις σε πολλές περιοχές της οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα οι πληθωριστικές πιέσεις μπορεί να μειώνονται αλλά  συνεχίζονται ιδίως σε βασικές ανάγκες για τα νοικοκυριά, όπως τα τρόφιμα, μειώνει τη σχετική αισιοδοξία στην αγορά. Παράλληλα, το θετικό κλίμα που επικράτησε μετεκλογικά, με τη  σταθερότητα που είχε προσδώσει η ανανέωση της κυβερνητικής θητείας, μετριάζεται από τις μεγάλες φυσικές καταστροφές σε πολλές περιοχές της χώρας και σχετικές δυσχέρειες στην αντιμετώπιση τους από κρατικούς και περιφερειακούς φορείς. 
Αναλυτικότερα:

• στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση ενισχύθηκε, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα αποκλιμακώθηκαν και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησαν αισθητά.
• στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν αισθητά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την  απασχόληση εξασθενούν σημαντικά.
• στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να κλιμακώνεται οριακά, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων ενισχύονται. 
• στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων υποχώρησαν, εκείνες για τη ζήτηση κινήθηκαν αντίστοιχα πτωτικά, ενώ παράλληλα οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης εξασθένισαν ήπια.
• στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας ενισχύθηκαν όπως και οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση. Παράλληλα, επιδεινώθηκαν οι προβλέψεις για μείζονες αγορές και  εξασθένισε ήπια η πρόθεση για αποταμίευση.

Βιομηχανία: Αισθητή εξασθένιση προσδοκιών

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία εξασθένισε αισθητά τον Σεπτέμβριο, στις 100,5 μονάδες, από 104,6 μονάδες τον Ιούλιο. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση ενισχύθηκε ήπια, το  θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες εξασθένισε σημαντικά, ενώ το ύψος των αποθεμάτων αποκλιμακώθηκε ήπια

Κατασκευές: Έντονη υποχώρηση των προσδοκιών, εξασθένιση σε Ιδιωτικά και Δημόσια έργα

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο, στις 115,2 μονάδες (από 132,0 μον. τον Ιούλιο), παραμένοντας ωστόσο σε επίπεδο κατά πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (97,9 μονάδες). Αυτή η αισθητή μεταβολή ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής υποχώρησης των προσδοκιών στα Δημόσια έργα, με τις Ιδιωτικές Κατασκευές να κινούνται ηπιότερα πτωτικά. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων ενισχύονται αισθητά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση εξασθενούν έντονα.

Λιανικό Εμπόριο: Μικρή ενίσχυση στις προσδοκίες, αισιοδοξία για τις τρέχουσες πωλήσεις

Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο ενισχύθηκε ελαφρώς τον Σεπτέμβριο στις 124,3 μονάδες, από 117,7 μονάδες τον Ιούλιο. Η βελτίωση αυτή είναι αποτέλεσμα της έντονης ενίσχυσης προσδοκιών στον κλάδο Υφασμάτων - Ένδυσης - Υπόδησης και της ηπιότερης στους υπόλοιπους κλάδους, με μόνο Τρόφιμα - Ποτά - Καπνός να κινούνται ήπια πτωτικά.

Υπηρεσίες: Έντονη υποχώρηση των προσδοκιών, απαισιοδοξία σε όλους τους επιμέρους παράγοντες

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες υποχώρησε σημαντικά, στις 109,5 μονάδες, από 119,6 τον Ιούλιο. Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι θετικές εκτιμήσεις για  την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων αποκλιμακώνονται, ενώ παράλληλα εξασθενούν αισθητά και οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση, με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης να υποχωρούν ηπιότερα.

Καταναλωτές: Σημαντική επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, σε πτώση όλοι οι επιμέρους δείκτες 

Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε έντονα τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις -45,0 μονάδες, έναντι -28,6 μονάδες τον Ιούλιο, σε επίπεδο ήπια υψηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-51,2 μονάδες). Η νέα κυβερνητική θητεία φαινόταν να είχε περιορίσει τις όποιες αβεβαιότητες και να διασφαλίζει σταθερότητα για τα επόμενα χρόνια. Η λήξη ωστόσο της τουριστικής περιόδου, οι συνεχείς ανατιμήσεις και το υψηλό κόστος ζωής, καθώς και οι φυσικές καταστροφές με τις ανυπολόγιστες ζημιές που έλαβαν χώρα το τελευταίο διάστημα επίδρασαν καταλυτικά στις προσδοκίες των Ελλήνων καταναλωτών.

Ο δείκτης κινείται σε χαμηλά επίπεδα πλέον, με αποτέλεσμα και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές να εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με τους καταναλωτές στην Ουγγαρία με επίπεδο δείκτη –34,4 και την Σλοβενία (-32,6) να ακολουθούν. Για πρώτη φορά μέσα στο 2023, στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρίσκεται η Λιθουανία (+1,3) με τη θετική τιμή του δείκτη καταναλωτικής  εμπιστοσύνης να συνεπάγεται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -18,7 μονάδες στην ΕΕ και στις -17,8 μονάδες στην Ευρωζώνη.