Ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε τον Μάρτιο στις 113,2 μονάδες, ελαφρώς χαμηλότερα από ό,τι τον προηγούμενο μήνα (114,0 μονάδες), παραμένοντας κοντά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 21 ετών και διαμορφούμενος σε επίπεδα καλύτερα σε σύγκριση τόσο με την ευρωζώνη όσο και με το σύνολο της ΕΕ, βάσει των στοιχείων που έδωσε στη δημοσιότητα το ΙΟΒΕ.
Οπως αναφέρει το ΙΟΒΕ, στην ευρωζώνη και ευρύτερα στην ΕΕ, η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος ήταν σαφώς μεγαλύτερη. Οι επιχειρηματικές προσδοκίες επιδεινώθηκαν έντονα στις Υπηρεσίες και λιγότερο στο Λιανικό Εμπόριο, ενώ βελτιώθηκαν στη Βιομηχανία και τις Κατασκευές.
Oι προσδοκίες στο Λιανικό Εμπόριο επιδεινώθηκαν τον Μάρτιο για τρίτο συνεχόμενο μήνα, υπό τις πληθωριστικές πιέσεις που επικρατούν από το φθινόπωρο αλλά κλιμακώθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Οι επιπτώσεις του πολέμου, υφιστάμενες και δυνητικές, αποτυπώνονται κυρίως στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, η οποία, ύστερα από ένα δίμηνο ανόδου, υποχώρησε έντονα τον Μάρτιο, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 μηνών.
Οι γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις εξαιτίας του πολέμου αναμένεται να αποτελέσουν βασικό παράγοντα διαμόρφωσης των συνθηκών στην ελληνική και την παγκόσμια οικονομία την επόμενη περίοδο. Σε οικονομικό επίπεδο, οι αρχικές επιπτώσεις στο κόστος της ενέργειας, έχουν διευρυνθεί στην προμήθεια ορισμένων καταναλωτικών προϊόντων και πρώτων υλών. Ωστόσο, οι μεσοπρόθεσμες επιδράσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες είναι πρόωρο να εκτιμηθούν.
Οι αντιδράσεις οικονομικής πολιτικής έχουν ξεκινήσει από τις κυβερνήσεις και αφορούν πρωτίστως στην ανάσχεση του υψηλού ενεργειακού κόστους, ενώ οι κεντρικές τράπεζες τηρούν, προς το παρόν, στάση αναμονής με μικρές μεταβολές στα εργαλεία πολιτικής τους. Τυχόν νέες πρωτοβουλίες οικονομικής πολιτικής προσεχώς, και οι προσδοκίες επιχειρήσεων και νοικοκυριών θα εξαρτηθούν κρίσιμα από τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Αναλυτικότερα:
- στη Βιομηχανία, το ήπια αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε αισθητά, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα αποκλιμακώθηκαν οριακά και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησαν αισθητά.
- στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή υποχώρησαν αισθητά, ενώ παράλληλα οι προβλέψεις για την απασχόληση εξασθένησαν ήπια.
- στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχώρησαν σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται έντονα, ενώ οι θετικές προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων εξασθενούν αισθητά.
- στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων υποχώρησαν αισθητά, εκείνες για τη ζήτηση εξασθένισαν εντονότερα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης επιδεινώθηκαν ήπια.
- στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας ενισχύθηκαν έντονα, ενώ οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση εντός ενός έτους επιδεινώθηκαν ηπιότερα. Παράλληλα υποχώρησαν έντονα οι εκτιμήσεις για μείζονες αγορές και εξασθενεί αισθητά η πρόθεση για αποταμίευση.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: Ήπια ενίσχυση στις προσδοκίες, σε τροχιά ιστορικά μέγιστου επιπέδου
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία ενισχύθηκε ήπια τον Μάρτιο στις 117,1 μονάδες από 116,7 μονάδες τον προηγούμενο μήνα, επίπεδο πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (100,8 μον.) και το δεύτερο υψηλότερο διαχρονικά, μετά από εκείνο του Μαΐου του 2000. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το ήπια θετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση βελτιώθηκε ελαφρά, το ύψος των αποθεμάτων αποκλιμακώθηκε ήπια, ενώ παράλληλα το ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησε αισθητά.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: Μικρή ενίσχυση των προσδοκιών, προερχόμενη αποκλειστικά από τις Ιδιωτικές Κατασκευές
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές βελτιώθηκε ήπια τον Μάρτιο, στις 144,1 μονάδες (από 140,0 μον. τον Φεβρουάριο), σε επίπεδο πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (110,5 μονάδες). Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της έντονης βελτίωσης στις Ιδιωτικές Κατασκευές καθώς στα Δημόσια Έργα παρουσιάστηκε σημαντική εξασθένιση των προσδοκιών. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων υποχώρησαν σημαντικά ενώ αντίθετα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση εξασθένισαν ήπια.
ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ: Αισθητή επιδείνωση προσδοκιών, για τρίτο μήνα
Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο υποχώρησε για τρίτο κατά σειρά μήνα τον Μάρτιο στις 89,5 (από 96,5) μονάδες. Η επιδείνωση είναι αποτέλεσμα κυρίως της χειροτέρευσης των προσδοκιών στον κλάδο Τροφίμων, Οχημάτων - Ανταλλακτικών και Ειδών οικιακού εξοπλισμού, καθώς και στα Υφάσματα - Ένδυση - Υπόδηση και στα Πολυκαταστήματα παρουσιάζεται σημαντική βελτίωση.
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Σημαντική επιδείνωση στις προσδοκίες, απαισιοδοξία για τη ζήτηση της επόμενης περιόδου
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες υποχώρησε σημαντικά τον Μάρτιο, στις 111,2 μονάδες, από 122,0 τον Φεβρουάριο. Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση υποχώρησαν έντονα, εκείνες για τη ζήτηση ακόμα εντονότερα, ενώ και οι αισιόδοξες προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της εξασθένησαν.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ: Σημαντική επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, από εξασθένιση σε όλους τους καθοριστικούς παράγοντες
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε τον Μάρτιο και διαμορφώθηκε στις –46,6 (από –39,5) μονάδες, επίπεδο αρκετά μικρότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-39,5 μονάδες) και το χαμηλότερο των τελευταίων 16 μηνών. Καθώς τα επιδημιολογικά δεδομένα δεν επιδεινώθηκαν τον Μάρτιο σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο, με εξαίρεση των αριθμό των κρουσμάτων, ενώ τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας χαλάρωσαν περαιτέρω, η αρνητική τάση στις προσδοκίες των νοικοκυριών οφείλεται κυρίως στις επιπτώσεις, υφιστάμενες και αναμενόμενες, του πολέμου στην Ουκρανία.
Όσον αφορά τα νοικοκυριά, προς το παρόν αυτές έγκεινται κυρίως στην έντονη αύξηση των τιμών, η οποία τον Μάρτιο διευρύνθηκε σημαντικά, από τα ενεργειακά προϊόντα, σε πολλές κατηγορίες τροφίμων και άλλα καταναλωτικά προϊόντα. Η υποχώρηση του πραγματικού εισοδήματος και της ζήτησης από αυτή την εξέλιξη και οι πιθανές επενέργειές της, π.χ. στην απασχόληση, καθώς και όποιες άλλες πολιτικοοικονομικές εξελίξεις λόγω του πολέμου, που θα εξαρτηθούν κυρίως από τη διάρκειά του, θα αποτελέσουν τον πλέον καθοριστικό παράγοντα των προσδοκιών των νοικοκυριών στους επόμενους μήνες. Οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, με σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους.