Την έγκριση από το Ecofin στις 8 Δεκεμβρίου περιμένει τώρα η κυβέρνηση για να αυξηθεί περαιτέρω, στα 36 δισ. ευρώ, το χρηματοδοτικό «πακέτο» του Ταμείου Ανάκαμψης, με την προσθήκη 5 δισ. ευρώ σε φθηνά δάνεια, ενώ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 θα υποβληθεί το τέταρτο αίτημα για εκταμίευση κονδυλίων. Παράλληλα, ήδη έχουν ενταχθεί στο Ταμείο έργα προϋπολογισμού 686 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση ζημιών σε Θεσσαλία και Έβρο.
Όπως εξήγησε σήμερα ο αρμόδιος υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, η κυβέρνηση εξασφάλισε σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους για στήριξη έναντι φυσικών καταστροφών. Στις επαφές του με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρωθυπουργός εξασφάλισε μάλιστα όχι μόνο ανακατανομή πόρων από το ΕΣΠΑ 2014 – 2021, αλλά και πρόσθετους πόρους για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Όπως τόνισε ο κ. Παπαθανάσης, με τους πόρους αυτούς θα αποφευχθεί μια επιβάρυνση του προϋπολογισμού, γι’ αυτό και διατηρείται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% φέτος και πάνω από 2% το 2024.
Ειδικότερα, θα διατεθούν 686 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα υπάρξει ευελιξία στις διαχείρισης των πόρων του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 για αποκατάσταση υποδομών και πρώτη αρωγή, ώστε συνολικά να διατεθούν 2,25 δισ. ευρώ. Θα διατεθούν επίσης πόροι από το Ταμείο Αλληλεγγύης που αντιστοιχούν στο 6% επί της δημόσιας δαπάνης για αποκατάσταση ζημιών σε βασικές υποδομές, καθώς και πόροι από το Ταμείο Αγροτικής Αλληλεγγύης για τις ζημιές που έχουν υποστεί οι αγρότες.
Στο «πακέτο» από το Ταμείο Ανάκαμψης περιλαμβάνονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις για την ανασυγκρότηση των πληγεισών περιοχών από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες (Έβρος και Θεσσαλία):
- Αποκατάσταση και επισκευή του οδικού δικτύου που έχει υποστεί ζημίες & γεφυρών που έχουν υποστεί σοβαρές ζημίες και έχουν καταστραφεί στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα (420 εκ.€)
- Εργασίες ανακατασκευής του σιδηροδρομικού δικτύου, για την αποκατάσταση των εκτεταμένων ζημιών που έχουν σημειωθεί στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. (180 εκ.€)
- Αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων πυρκαγιών στις περιοχές του Έβρου και της Ροδόπης. (86 εκ. €)
Για την αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας έχουν προβλεφθεί σημαντικές παρεμβάσεις με κονδύλια από το ΕΣΠΑ:
- Πυροσβεστικά οχήματα και λοιπά μέσα για το Πυροσβεστικό Σώμα 100 εκ.€
- Εξοπλισμός αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Αγορά αμφίβιων αεροσκαφών πυρόσβεσης για τα νησιωτικά συμπλέγματα: 61 εκ.€
- Προμήθεια ελικοπτέρων βαρέος φορτίου: 100 εκ.€
- Προμήθεια σταθμών παροχής κλιματολογικών δεδομένων: 11 εκ.€
Έρχονται 55 δισ. τα επόμενα χρόνια: Νέο σχέδιο Μάρσαλ
Όπως σημείωσε ο κ. Παπαθανάσης, μετά τις εκταμιεύσεις κονδυλίων που έχουν γίνει από το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικά τα επόμενα χρόνια θα εισρεύσουν στην οικονομία από το Ταμείο και το νέο ΕΣΠΑ πόροι ύψους 55 δισ. ευρώ. Ο Μιχάλης Αργυρού, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, τόνισε χαρακτηριστικά ότι μετά την αναμενόμενη αύξηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης από 30,5 σε 36 δισ. τα κονδύλια από ΕΣΠΑ και RRF θα αντιστοιχούν σε υπερδιπλάσια κατά κεφαλήν ενίσχυση από τα αντίστοιχα κονδύλια του Σχεδίου Μάρσαλ.
Ο κ. Παπαθανάσης σημείωσε ότι είναι διπλάσιος ο ρυθμός απορρόφησης πόρων του ΕΣΠΑ κατά την περίοδο 2019 – 2023 σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία. Η απορρόφηση ήταν μόλις 24,5% το 2019 και σήμερα έχει ανεβεί στο 88%, με αποτέλεσμα να κατατάσσεται η χώρα στις τρεις πρώτες θέσεις της ΕΕ. Για την υγειονομική κρίση διατέθηκαν περισσότερα από 9 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ.
Στις 31/12/2023, επισήμανε ο υφυπουργός, η απορρόφηση θα έχει φθάσει το 100% για τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 και μάλιστα όχι για τα 20 δις. που είχαν κατανεμηθεί αρχικά, αλλά και για πρόσθετους πόρους. Ο υφυπουργός επισήμανε τη συμβολή της Αναπτυξιακής Τράπεζας στη στήριξη των επιχειρήσεων με κονδύλια ύψους 3,6 δισ. ευρώ.
Με το νέο ΕΣΠΑ (περίοδος 2021 – 2027) θα υλοποιηθούν 9 τομεακά και 13 περιφερειακά προγράμματα, που θα φέρουν πόρους 26,5 δισ. ευρώ στην οικονομία. Σε ό,τι αφορά την πρόοδο για την υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην Ευρώπη, όπως τόνισε ο κ. Παπαθανάσης.
Νέες δράσεις που αρχίζουν άμεσα
Το υπουργείο προχωρά στην άμεση έκδοση 5 νέων προσκλήσεων, συνολικού προϋπολογισμού 112,2 εκατ. ευρώ:
- Ίδρυση Επιχειρήσεων & Ενίσχυση Νέων ΜμΕ στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης (de minimis) – Προϋπολογισμός: 20 εκ.€.
- Ενίσχυση Υφιστάμενων ΜμΕ στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης (de minimis) – Π/Υ: 30 εκ.€.
- Εξοικονόμηση ενέργειας των δημοσίων υποδομών – Π/Υ: 8,3 εκ.€
- Στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων για την ανάπτυξη δράσεων αυτοπαραγωγής – Π/Υ: 41,8 εκ.€
- Εγκατάσταση αντλιών θερμότητας για θέρμανση/ψύξη στη Δυτική Μακεδονία – Π/Υ: 12,1 εκ.€
- Εξειδίκευση 10 νέων δράσεων, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 250 εκ. ευρώ
Η αναθεώρηση στο Ταμείο Ανάκαμψης
Οι εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης
Τα φθηνά δάνεια σε επιχειρήσεις
Τα προγράμματα και τα κονδύλια του νέου ΕΣΠΑ