Ένα από τελευταία, εντελώς ανορθολογικά φαινόμενα της ελληνικής αγοράς ακινήτων, δηλαδή να επιβαρύνονται με αστεία ποσά ΕΝΦΙΑ πολυτελείς κατοικίες μεγάλης αξίας, θα επιχειρήσει να εξαλείψει το υπουργείο Οικονομικών, με μια μεταρρύθμιση για την ένταξη στο σύστημα αντικειμενικών τιμών και των τελευταίων περιοχών που έχουν ως τώρα μείνει εκτός.
Ειδικότερα, νέο κύκλο αναπροσαρμογών στη φορολογία των ακινήτων ανοίγει το υπουργείο Οικονομικών με την επέκταση από το νέο έτος των αντικειμενικών τιμών σε πάνω από 2.000 περιοχές της χώρας, οι οποίες βρίσκονται σήμερα εκτός του συστήματος και στις οποίες ο ΕΝΦΙΑ, ο φόρος μεταβίβασης και δεκάδες άλλες φόροι και τέλη υπολογίζονται από την εφορία με κατά προσέγγιση τιμές, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται το ακίνητο.
Η εξαίρεση αυτών των περιοχών από το αντικειμενικό σύστημα επιτρέπει φοροαποφυγή σκανδαλώδη, σε πολλές περιπτώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές πολυτελείς βίλες, ιδιαίτερα σε νησιά, διατίθενται με ζητούμενες τιμές εκατομμυρίων και με την επισήμανση, από πλευράς πωλητών, ότι έχουν φορολογητέα αξία, με βάση την οποία υπολογίζονται οι φόροι, μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ.
Βίλα με ΕΝΦΙΑ 380 ευρώ
Είναι χαρακτηριστική η διαδικτυακή αγγελία από γνωστό μεσιτικό γραφείο, το οποίο απευθύνεται σε εύπορους, ξένους ενδιαφερόμενους, όπου προβαλλόταν πολυτελέστατη βίλα 770 τ.μ. σε νησί, με ζητούμενη τιμή 3,5 εκατ. ευρώ. Όπως διευκρινιζόταν από τους μεσίτες, όμως, η φορολογητέα αξία του ακινήτου είναι μόλις 48.840 ευρώ και ο ΕΝΦΙΑ που αναλογεί είναι μόνο 380 ευρώ τον χρόνο. Δηλαδή, όσο θα πλήρωνε ένας ιδιοκτήτης μικρού διαμερίσματος σε συνοικία της Αθήνας...
Για να κλείσουν και αυτές οι τελευταίες, αλλά όχι ασήμαντες, «τρύπες» στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών, ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει την κατάργηση του σημερινού καθεστώτος για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων (κατοικίες, οικόπεδα, αγροτεμάχια) στις περιοχές όπου δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα, πράγμα που αυτόματα θα φέρει αυξήσεις στον φορολογικό λογαριασμό, καθώς ο τιμές σε περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος είναι χαμηλότερες από τις αντικειμενικές.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών προχωρούν στην χάραξη των ζωνών για τις περιοχές αυτές και οι ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων με αυτοψίες θα καθορίσουν τις νέες τιμές και θα υποβάλλουν τις προτάσεις τους στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών για να λάβει τις οριστικές αποφάσεις έως τις αρχές του 2023, με στόχο όλη η χώρα να αποκτήσει αντικειμενικές αξίες με βάση τις οποίες θα υπολογίζονται οι φόροι και τα τέλη στα ακίνητα.
«Σπάνε» οι τιμές ζώνης, έρχεται το αυτόματο σύστημα
Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και το Τεχνικό Επιμελητήριο σχεδιάζει αλλαγές στις τιμές ζώνης κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με «συγχωνεύσεις», «επεκτάσεις και «σπάσιμο» των τιμών έτσι ώστε η φορολογητέα αξία των ακινήτων να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και να εξαλειφθούν αδικίες και στρεβλώσεις που απορρέουν από τις «οριζόντιες» τιμές ζώνης.
Επίσης, θέμα χρόνου είναι να ξεκινήσει η πιλοτική λειτουργία του αυτόματου συστήματος αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που προβλέπει η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης του αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων.
Το νέο πληροφοριακό σύστημα θα παρακολουθεί και θα καταγράφει τις τάσεις στην κτηματαγορά συγκεντρώνοντας στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές, όπως υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων αξίες συμβολαίων, μισθωτικές αξίες, εκτιμηθείσες αξίες, αξίες απαλλοτρίωσης, χαρακτηριστικά ακινήτων όπως χρήση γης, επιφάνεια, όροφος, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία κ.λπ.
Με βάση τα στοιχεία αυτά κάθε χρόνο η και σε μικρότερο διάστημα θα προσαρμόζονται οι αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών και έτσι οι όποιες μεταβολές (αυξήσεις ή μειώσεις) στις εμπορικές τιμές των ακινήτων θα περνούν αυτόματα στις αντικειμενικές αξίες.
Νέο πληροφοριακό σύστημα
Την ίδια ώρα σχεδιάζεται και ένα Γεωπληροφοριακό Σύστημα Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων όπου θα πραγματοποιείται συγκεντρωτικά μαζική εκτίμηση αξίας ακινήτων (CAMA), δημόσιων και ιδιωτικών, κατά τρόπο ομοιόμορφο, δίκαιο, θεσμικά κατοχυρωμένο και αυτοματοποιημένο.
Ο χρήστης θα έχει τη δυνατότητα:
- να βλέπει πολεοδομικά τετράγωνα, οδικό δίκτυο, διοικητική διαίρεση και σημεία ενδιαφέροντος πάνω σε γεωαναφερόμενο υπόβαθρο ορθοφωτοχαρτών του Εθνικού Κτηματολογίου,
- να πλοηγείται σε διαδραστικούς χάρτες,
- να εισάγει δεδομένα, και
- να πληροφορείται για την εκτιμώμενη αξία του ακινήτου που τον ενδιαφέρει.