Σε επίπεδα... τιμωρίας ανεβαίνουν τον Αύγουστο οι χρεώσεις για το ρεύμα στους καταναλωτές που έχουν αποβληθεί από τους προμηθευτές λόγω συστηματικής καθυστέρησης στην εξόφληση των οφειλών τους, από οικονομική αδυναμία ή επειδή ήταν στρατηγικοί κακοπληρωτές. Για αυτή την κατηγορία καταναλωτών, η ενιαία χρέωση κιλοβατώρας εκτινάσσεται πάνω από το ένα ευρώ, έως και στα 1,249.
Οι προμηθευτές πίεζαν εδώ και αρκετούς μήνες το υπουργείο Ενέργειας να λάβει αυστηρά μέτρα εναντίον όσων προσφεύγουν στην Καθολική Υπηρεσία, καθώς παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση του αριθμού των πελατών αυτής της κατηγορίας, οι οποίοι εκτιμάται ότι πλησιάζουν τους 200.000. Οι προμηθευτές εκτιμούν ότι μεγάλο μέρος αυτών των καταναλωτών είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές, που ως τώρα άφηναν σκόπιμα απλήρωτα χρέη και μετά την αποβολή τους από τους παρόχους απέφευγαν την αποκοπή της σύνδεσης, προσφεύγοντας στην Καθολική Υπηρεσία.
Το καθεστώς για τους καταναλωτές της Καθολικής Υπηρεσίας με βάση τον πρόσφατο νόμο για την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής προβλέπει ότι οι χρεώσεις θα υπολογίζονται με βάση την ακριβότερη τιμή της αγοράς, προσαυξημένη κατά 5%. Όπως σημειώνει η ΡΑΕ σε σχετική ανακοίνωση, παρουσιάζοντας τις ρυθμίσεις του νόμου:
- Κατά την περίοδο εφαρμογής του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 (σ.σ.: όσο θα παραμένει «παγωμένη» η ρήτρα αναπροσαρμογής) για τον προσδιορισμό των χρεώσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας των προμηθευτών καθολικής υπηρεσίας, λαμβάνονται υπόψη τα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας των ανωτέρω προμηθευτών ανά κατηγορία πελατών και επιλέγεται, το τιμολόγιο με την ανώτερη τιμή χρέωσης προμήθειας, εκπεφρασμένη σε ευρώ ανά μεγαβατώρα (€/MWh) σε κλίμακα κατανάλωσης από μηδέν (0) έως δυο (2) ΜWh.
- Εφόσον στο προκρινόμενο τιμολόγιο, το οποίο εφεξής καλείται «Τιμολόγιο Αναφοράς», περιλαμβάνονται επιπλέον είτε πάγιες χρεώσεις είτε χρεώσεις νυχτερινής κατανάλωσης, τότε οι χρεώσεις αυτές μεταφέρονται και στο τιμολόγιο προμήθειας καθολικής υπηρεσίας. Οι εφαρμοζόμενες χρεώσεις προμήθειας καθολικής υπηρεσίας υπολογίζονται με βάση το Τιμολόγιο Αναφοράς, προσαυξημένο κατά πέντε τοις εκατό (5%), ανά κατηγορία πελατών.
Με αυτά τα δεδομένα, όπως αναφέρει η ΡΑΕ, για όλες τις κατηγορίες πελατών (οικιακοί και εμπορικοί, ημερήσιες και νυχτερινές χρεώσεις) ως Τιμολόγια Αναφοράς ορίζονται αυτά της Elpedison, που είναι τα υψηλότερα στην αγορά και οι χρεώσεις υπολογίζονται προσαυξημένες κατά 5%, όπως ορίζει ο νέος νόμος.
Έτσι, χρεώσεις ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ/μεγαβατώρα, δηλαδή το 1 ευρώ/κιλοβατώρα, και διαμορφώνονται ως εξής:
Κατηγορία Πελατών | Πάγια Χρέωση Προμήθειας ανά μήνα (€) | Τιμή Προμήθειας Ημερήσιο (€/MWh) | Τιμή Προμήθειας Νυχτερινό (€/MWh) |
Οικιακός Πελάτης - Ημερήσιο | 3,15 | 1.052,52 | - |
Οικιακός Πελάτης - Νυχτερινό | 4,725 | 1.043,18 | 1.022,18 |
Εμπορικός Πελάτης - Ημερήσιο | 4,725 | 1.249,50 | - |
Εμπορικός Πελάτης - Νυχτερινό | 945,00 | 630 |
Ο νόμος αφήνει, πάντως, ένα «παράθυρο» που επιτρέπει στον υπουργό να μειώσει με δική του απόφαση αυτές τις χρεώσεις. Όπως τονίζει η ΡΑΕ, «με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να προκρίνεται ως Τιμολόγιο Αναφοράς διαφορετικό τιμολόγιο από το τιμολόγιο με την ανώτερη τιμή χρέωσης προμήθειας, σε περίπτωση που το τελευταίο έχει απόκλιση μεγαλύτερη από είκοσι τοις εκατό (20%) από τον μέσο όρο των επόμενων τεσσάρων κατά σειρά ακριβότερων τιμολογίων του πίνακα της παρούσας».
Σε πιο απλά ελληνικά, αν είναι υπερβολικά υψηλές οι χρεώσεις του ακριβότερου προμηθευτή, τότε ο υπουργός δύναται να κατεβάσει τα Τιμολόγια Αναφοράς της Καθολικής Υπηρεσίας. Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει να διαπιστωθεί ότι τα τιμολόγια των τεσσάρων προμηθευτών που ακολουθούν τον ακριβότερο έχουν, κατά μέσο όρο, απόκλιση που υπερβαίνει το 20% από τις χρεώσεις του ακριβότερου προμηθευτή. Τις επόμενες ημέρες, οι υπηρεσίες του υπουργείου θα πρέπει να διαπιστώσουν εάν ισχύει αυτή η προϋπόθεση, ώστε να παρέμβει με απόφασή του ο Κ. Σκρέκας και να μειώσει τις... αστρονομικές χρεώσεις που έχουν προκύψει.
Τι είναι η Καθολική Υπηρεσία
Υπενθυμίζεται πως η Καθολική Υπηρεσία είναι ένα μέτρο κοινωνικής πολιτικής, που έχει στόχο να αποτρέψει τις αποκοπές συνδέσεων από καταναλωτές με απλήρωτες οφειλές.
Σύμφωνα με τον νόμο, «ο Προμηθευτής Καθολικής Υπηρεσίας ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεούται να προμηθεύει Οικιακούς Πελάτες και μικρές επιχειρήσεις (με ισχύ παροχής μέχρι και 25 kVA), οι οποίοι είτε έχουν αδρανήσει σχετικά με το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής Προμηθευτή, είτε αδυνατούν να βρουν Προμηθευτή στην απελευθερωμένη αγορά με τους υφιστάμενους εμπορικούς όρους».
Την υποχρέωση παροχής Καθολικής Υπηρεσίας έχουν σήμερα οι εξής προμηθευτές: ΔΕΗ, Protergia, ΗΡΩΝ, Elpedison και NRG, οι πέντε δηλαδή μεγαλύτεροι με βάση το μερίδιο αγοράς προμηθευτές της αγοράς.
Η ενεργειακή κρίση έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των καταναλωτών που βρίσκονται σε Καθολική Υπηρεσία. Τον Νοέμβριο 2021, ο αριθμός τους υπολογιζόταν από τη ΡΑΕ σε 165.000, ενώ σήμερα, σύμφωνα με εκτιμήσεις των προμηθευτών, πλησιάζουν τους 200.000. Το 2017 στο καθεστώς αυτό εντάσσονταν μόνο 22.000 καταναλωτές, αυξήθηκαν πάνω από τους 33.000 το 2018 και στη συνέχεια, το 2019, υπήρξε μία «έκρηξη», καθώς ο αριθμός ξεπέρασε τους 120.000 καταναλωτές, με τα συνολικά χρέη εκείνη τη χρονιά να ανέρχονται σε 50 εκατ. ευρώ.