Όλο και φθηνότερο χρήμα από τράπεζες σε επιχειρήσεις

Οι επιχειρήσεις και κυρίως οι μεγαλύτερες είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι από την πολιτική χαμηλών/αρνητικών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς οι τράπεζες προχωρούν σε μεγάλες μειώσεις στα επιτόκια δανεισμού, ενώ, την ίδια ώρα, αυξάνονται σημαντικά και τα ποσά των νέων δανείων, μετά την «ανάπαυλα» των θερινών μηνών.

Το «σήμα» που έδωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυτό το φθινόπωρο στις τράπεζες της ευρωζώνης, επαναβεβαιώνοντας την απόφασή της να διατηρήσει τα πολύ χαμηλά επιτόκια του ευρώ για απεριόριστη χρονική διάρκεια, μέχρι να επιτύχει το στόχο της αύξησης του πληθωρισμού κοντά στο όριο του 2%, φαίνεται ότι είχε άμεση αντανάκλαση στην τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών για τα επιχειρηματικά δάνεια, καθώς τον Οκτώβριο καταγράφονται από την Τράπεζα της Ελλάδος σημαντικές μειώσεις επιτοκίων, ιδιαίτερα στα δάνεια για τις μεγάλες επιχειρήσεις, που είναι και οι πιο αξιόπιστοι δανειολήπτες.

Όπως σχολιάζουν τραπεζικά στελέχη, αυτή η πολιτική των τραπεζών, σε αντιδιαστολή με την αύξηση του κόστους στα καταναλωτικά δάνεια, αφενός ευθυγραμμίζεται με τη γενική κατεύθυνση που δίνει η ΕΚΤ στις τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων που έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή στην ανάπτυξη, όπως τα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ, ταυτόχρονα, καλύπτει και την ιδιαίτερη ανάγκη των ελληνικών τραπεζών να αυξήσουν τα χαρτοφυλάκια «καλών» δανείων, περιορίζοντας στο μέγιστο δυνατό βαθμό τον κίνδυνο δημιουργίας νέων επισφαλειών.

Τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων μειώθηκε έως και κατά 36 μονάδες βάσης (κατηγορία επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο), ενώ οι μεγάλες επιχειρήσεις, που έχουν πρόσβαση σε δάνεια ποσών άνω του 1 εκατ. ευρώ, είδαν τη μείωση επιτοκίου αυτής της κατηγορίας δανείων να φθάνει τις 32 μονάδες βάσης. Παράλληλα, το ποσό των νέων επιχειρηματικών δανείων αυξήθηκε κατακόρυφα τον Οκτώβριο, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, σε 625 εκατ. ευρώ, έναντι 340 εκατ. ευρώ κατά τον προηγούμενο μήνα. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση από τον Ιούλιο.

Ειδικότερα,

• Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια μειώθηκε κατά 4 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,78%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων επίσης μειώθηκε κατά 5 μονάδες βάσης στο 6,74%.
• Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο μειώθηκε κατά 36 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,47%, τον Οκτώβριο του 2019. Τo μέσο επιτόκιο των δανείων τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) μειώθηκε κατά 6 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,84%.
• Όσον αφορά τη διάρθρωση των επιτοκίων ως προς το ύψος του δανείου, τα στοιχεία δείχνουν ότι στα μικρά δάνεια σημειώθηκαν αυξήσεις, ενώ στα μεγαλύτερα καταγράφονται σημαντικές μειώσεις. Το μέσο επιτόκιο για δάνεια μέχρι και 250.000 ευρώ αυξήθηκε κατά 10 μονάδες βάσης στο 4,92%, για δάνεια από 250.001, ενώ για δάνεια μέχρι 1 εκατ. ευρώ μειώθηκε κατά 20 μονάδες βάσης στο 3,84%. Για δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ μειώθηκε κατά 32 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,31%.

Όπως φαίνεται στο γράφημα, τον Οκτώβριο έκλεισε ένας μικρός κύκλος τριών μηνών, στη διάρκεια του οποίου σημειώθηκε μια αύξηση στα επιτόκια των επιχειρηματικών δανείων και πλέον το κόστος δανεισμού βρίσκεται πολύ κοντά στο χαμηλό του περασμένου Ιουνίου.

Φθηνότερα στεγαστικά, ακριβά καταναλωτικά

Αντίθετα, η τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών φαίνεται ότι αποθαρρύνει τις χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων, με εξαίρεση τα στεγαστικά, για τα οποία καταγράφεται σημαντική μείωση επιτοκίου, σε επίπεδο χαμηλότερο του 3%, καθώς οι τράπεζες προσπαθούν να «κτίσουν» πάλι ένα υγιές χαρτοφυλάκιο στεγαστικής πίστης:

1. Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) αυξήθηκε κατά 17 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 14,47%.
2. Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 5 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 10,29%.
3. Το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο μειώθηκε κατά 17 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,91%.

«Βουτιά» επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις

Οι καταθέτες είναι τα μεγαλύτερα «θύματα» της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων της ΕΚΤ και των τραπεζών και κυρίως όσοι προσβλέπουν σε μια ικανοποιητική απόδοση από το «κλείσιμο» των χρημάτων τους σε προθεσμιακές καταθέσεις:

• Για τις καταθέσεις ταμιευτηρίου, νέα μείωση δεν υπήρξε, αφού ήδη το επιτόκιο έχει συμπιεσθεί κάτω από το 0,10%, στο 0,09%. Η πραγματική απόδοση, αν αφαιρεθεί ο πληθωρισμός, είναι αρνητική σε αυτή την κατηγορία καταθέσεων.
• Όμως, στις καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια μέχρι ένα έτος (προθεσμιακές), σημειώθηκε νέα μεγάλη μείωση τον Οκτώβριο, κατά 6 μονάδες βάσης, στο 0,39%. Μόλις τον Αύγουστο, το επιτόκιο ήταν 0,54%, δηλαδή η μείωση αυτής της περιόδου ξεπέρασε το 27%.

Μέσα επιτόκια νέων καταθέσεων

Πέφτει το περιθώριο επιτοκίου

Παρ' όλα αυτά, οι τράπεζες παραμένουν χαμένες σε αυτή την περίοδο πολύ χαμηλών επιτοκίων, καθώς οι μειώσεις στα επιτόκια δανεισμού είναι οριακά μεγαλύτερες από τη μείωση του κόστους αποδοχής καταθέσεων. Έτσι, το περιθώριο επιτοκίου στα νέα δάνεια υποχώρησε τον Οκτώβριο από 4,43%, τον Αύγουστο, σε 4,12%, ενώ στο σύνολο των υφιστάμενων δανείων έπεσε από 3,83% σε 3,80%.

Μέσα επιτόκια στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταθέσεων και δανείων σε ευρώ