Ολική επαναφορά στο προ πανδημίας καθεστώς για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις και τα τεκμήρια διαβίωσης με κατάργηση των απαλλαγών και των εκπτώσεων για τα φετινά εισοδήματα που θα δηλωθούν το 2022 έχει αποφασίσει το υπουργείο Οικονομικών.
Τα αρμόδια στελέχη επισημαίνουν ότι οι ρυθμίσεις που ίσχυσαν για τα περυσινά εισοδήματα ήταν έκτακτες λόγω της υγειονομικής κρίσης αλλά αφήνουν ανοιχτό παράθυρο για διορθωτικές κινήσεις τον Φεβρουάριο σε περίπτωση που τα στοιχεία για τις συναλλαγές στην αγορά δείξουν πρόβλημα.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα το σκηνικό για τα φετινά εισοδήματα διαμορφώνεται ως εξής:
Αποδείξεις. Οι φορολογούμενοι έχουν περιθώριο 35 ημερών για να καλύψουν το 30% του εισοδήματός τους με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών. Όσοι δεν καλύψουν το όριο θα κληθούν με το εκκαθαριστικό του 2022 να πληρώσουν έξτρα φόρο 22% επί του ποσού που λείπει. Για παράδειγμα, εάν ένας φορολογούμενος που έχει φέτος εισόδημα 20.000 ευρώ και έχει πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών ύψους 5.000 ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν στο 25% του ετησίου εισοδήματός του, θα κληθεί το 2022 να πληρώσει επιπλέον φόρο 22% επί του ακάλυπτου 5% του ετησίου εισοδήματός του, δηλαδή 220 ευρώ (22%Χ5% Χ20.000 ευρώ).
Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνονται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, το ποσό της διατροφής εφόσον αυτό καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και το εισόδημα που προκύπτει από την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων. Για φορολογούμενους με κατασχεμένους λογαριασμούς πλην του ακατάσχετου λογαριασμού το όριο των ηλεκτρονικών αποδείξεων περιορίζεται σε 5.000 ευρώ. Αν οι ηλεκτρονικές δαπάνες αφορούν πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, δανειακές υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ενοίκια και υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται στο 20%.
Το ποσό των δαπανών δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης και σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όταν καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται να μεταφερθεί στον άλλον σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών. Στις e-αποδείξεις που «μετρούν» για την κάλυψη του 30% του εισοδήματος περιλαμβάνονται:
- τρόφιμα, ποτά, καπνός
- ρούχα, παπούτσια
- ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές
- έπιπλα
- διακοσμητικά είδη, φωτιστικά, χαλιά, κουρτίνες, κλινοσκεπάσματα
- οικιακές συσκευές
- βενζίνη, πετρέλαιο θέρμανσης
- λογαριασμοί κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και κοινοχρήστων
- ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, νοσήλια και ασφάλιστρα
- δίδακτρα
- μαθήματα οδήγησης
- εισιτήρια τρένου, λεωφορείων, ταξί, αεροπλάνων και πλοίων
- ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια, κυλικεία
- κουρεία, κομμωτήρια, κοσμήματα, ρολόγια και οίκοι ευγηρίας
Αντίθετα δεν αναγνωρίζονται οι πληρωμές για ενοίκια, δάνεια, φόρους και τέλη υπέρ του Δημοσίου, οι δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, δικύκλων (πλην ποδηλάτων), σκαφών, αεροπλάνων, αεροσκαφών, αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.).
Υπενθυμίζεται ότι για τα εισοδήματα του 2020 που δηλώθηκαν φέτος είχε καταργηθεί ο έξτρα φόρος 22% για τους φορολογούμενους ηλικίας άνω των 60 ετών, τους εργαζόμενους που ήταν σε καθεστώς αναστολής, και τους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που ανήκαν στους πληττόμενους ΚΑΔ ή έκλεισαν με κρατική εντολή το 2020.
Για τους υπόλοιπους φορολογουμένους που συγκέντρωσαν αποδείξεις πάνω από το 20% του πραγματικού εισοδήματος και κάτω από 30% προβλέπονταν μείωση του πέναλτι στο 11% από 22%
Τεκμήρια διαβίωσης. Δεν θα ισχύσει καμία εξαίρεση ή «κούρεμα» για μισθωτούς, συνταξιούχους, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι δεν θα μπορέσουν να δικαιολογήσουν τις τεκμαρτές δαπάνες με τα εισοδήματα τους θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμήρια και θα κληθούν να πληρώσουν πρόσθετο φόρο. Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία από την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων του 2020 στη παγίδα των τεκμηρίων πιάστηκαν 1,8 εκατ. φορολογούμενοι. Στα τεκμήρια διαβίωσης περιλαμβάνονται:
- Οι κατοικίες. Το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας.
- Τα αυτοκίνητα: Το τεκμήριο διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινάει από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. και κλιμακώνεται αναλόγως.
- Τα δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
- Η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
- Τα σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
- Οι πισίνες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και διαμορφώνεται ανάλογα με το αν είναι εξωτερική ή εσωτερική.
- Οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, πινάκων ζωγραφικής και γενικά αγαθών μεγάλης αξίας.
- Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης που ανέρχεται σε 3.000 ευρώ για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και σε 5.000 ευρώ για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.
Οι φορολογούμενοι που δηλώνουν χαμηλότερο εισόδημα από το τεκμαρτό έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τη διαφορά, επικαλούμενοι εισοδήματα αφορολόγητα ή φορολογήσιμα, εισοδήματα προηγουμένων ετών, έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων, δάνεια, ποσά από δωρεές η γονικές παροχές και κέρδη από λαχεία και τυχερά παιχνίδια.
Σημειώνεται ότι τα τεκμήρια δεν ίσχυσαν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλαν πληττόμενοι εργαζόμενοι εκμισθωτές ακινήτων, επαγγελματίες και επιχειρήσεις.