Ανοδικά κινήθηκαν τα ενοίκια στο τρίτο τρίμηνο του έτους σε όλη τη χώρα με ελάχιστες εξαιρέσεις. Πρωταθλήτρια στις αυξήσεις των ενοικίων η Πρέβεζα με αύξηση που έφτασε το 33%, ενώ μεγάλη άνοδο είδαν και τα ενοίκια στα προάστια του Πειραιά και στο υπόλοιπο της Αττικής. Τη μεγαλύτερη πτώση κατέγραψαν οι Κυκλάδες, που ξεπέρασε το 23%.
Στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του spitogatos.gr, η αύξηση των ζητούμενων ενοικίων στα προάστια του Πειραιά έφτασε στο 14,7% με τις τιμές να διαμορφώνονται στα 6,88 ευρώ ανά τ.μ. κατά μέσο όρο. Έτσι, για παράδειγμα, ένα μέσο διαμέρισμα στα 80 τ.μ. σε μία περιοχή όπως π.χ. το Κερατσίνι κοστίζει πλέον περί τα 550 ευρώ/μήνα και φτάνει σχεδόν στο ύψος του βασικού μισθού.
Όπως έγραφε το Business Daily, η αυξητική τάση στις τιμές του Πειραιά είχε ήδη φανεί και στην αναζήτηση της φοιτητικής κατοικίας σε επιπλωμένα διαμερίσματα. Οι τιμές σε πολλές περιπτώσεις σημειώνουν αυξήσεις ακόμη και 43% σε σχέση με το 2020. Συγκεκριμένα, στο Κερατσίνι διαμέρισμα 60τμ με 2 υπνοδωμάτια κατάλληλο για συγκατοίκηση φοιτητών, το 2020 κόστιζε από 300€ έως 430€/μήνα και σήμερα η ζητούμενη τιμή ξεκινάει από 430€/μήνα. Παρόμοια και η εικόνα σε μικρότερα διαμερίσματα 30τ.μ. - 40 τ.μ. Ειδικότερα, στο κέντρο του Πειραιά και στην περιοχή Αγία Σοφία, η ζητούμενη τιμή μίσθωσης το 2020 ήταν 240€/μήνα και 250€/μήνα αντίστοιχα και πλέον διαμορφώνεται στα 300€ και 350€/μήνα.
Στο κέντρο της Αθήνας οι τιμές έμειναν αμετάβλητες το τρίμηνο αυτό, όμως σημαντική ήταν η άνοδος στο υπόλοιπο Αττικής όπου τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 11,3% στα 7,2 ευρώ ανά τ.μ.. Διψήφια ήταν η άνοδος και στα βόρεια προάστια όπου τα ενοίκια σημείωσαν άνοδο 10,5% φθάνοντας κατά μέσο όρο στα 9,47 ευρώ ανά τ.μ. Στα Δυτικά προάστια οι τιμές κινήθηκαν ανοδικά κατά 4,7% με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται στα 6,94 ευρώ ανά τ.μ.. Στα Ανατολικά προάστια τα ενοίκια «ανέβηκαν» κατά 7,3% (7,53 ευρώ ανά τ.μ.). Και μπορεί στα νότια προάστια της Αθήνας να καταγράφηκε μικρή άνοδος, 2,1%, όμως τα ενοίκια βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται στα 10,21 ευρώ ανά τ.μ.
Στη Θεσσαλονίκη, τα ενοίκια σημείωσαν οριακή άνοδο 0,3% (στα 7,8 ευρώ ανά τ.μ.), ενώ στους περιφερειακούς δήμους η άνοδος έφτασε έως 6% στα 5,83 ευρώ/τ.μ.. Στις εξαιρέσεις που είδαν πτώση στα ζητούμενα ενοίκια ήταν το υπόλοιπο του νομού της Θεσσαλονίκης. Εκεί η πτώση διαμορφώθηκε στα 3,8% και η μέση τιμή του ζητούμενου ενοικίου στα 3,33 ευρώ ανά τ.μ..
Τιμές ενοικίασης (πηγή: spitogatos.gr)
Περιοχή | Γ' τρίμηνο 2021 (€/τμ) | Γ' τρίμηνο 2020 (€/τμ) | Μεταβολή % |
Ν. Πρέβεζας | 7,14 | 5,37 | 33,00% |
Σποράδες | 7,81 | 6,29 | 24,20% |
Πέλλα | 4,12 | 3,33 | 23,70% |
Ν. Κιλκίς | 3,29 | 2,75 | 19,60% |
Ν. Λασιθίου | 6,48 | 5,56 | 16,50% |
Ν. Σάμου | 5,81 | 5 | 16,20% |
Προάστια Πειραιά | 6,88 | 6 | 14,70% |
Γρεβενά | 5 | 4,4 | 13,60% |
Ν. Σέρρες | 5 | 4,4 | 13,60% |
Νησιά Αργοσαρωνικού | 7 | 6,2 | 12,90% |
Ν. Λέσβου | 6,36 | 5,67 | 12,20% |
Ημαθία | 4,09 | 3,67 | 11,40% |
Υπόλοιπο Αττικής | 7,2 | 6,47 | 11,30% |
Μαγνησία | 6,67 | 6 | 11,20% |
Αθήνα - Βόρεια Προάστια | 9,47 | 8,57 | 10,50% |
Ζάκυνθος | 6,22 | 5,63 | 10,50% |
Φθιώτιδα | 4,88 | 4,47 | 9,20% |
Ν. Λευκάδας | 7,24 | 6,67 | 8,50% |
Κορινθία | 5,83 | 5,38 | 8,40% |
Αχαΐα | 6,29 | 5,83 | 7,90% |
Ν. Ξάνθης | 6 | 5,56 | 7,90% |
Αθήνα - Ανατολικά Προάστια | 6,92 | 6,45 | 7,30% |
Ηλεία | 5 | 4,67 | 7,10% |
Εύβοια | 5,95 | 5,56 | 7,00% |
Ν. Χανίων | 6,92 | 6,47 | 7,00% |
Θεσσαλονίκη - Περιφ/κοί δήμοι | 5,83 | 5,5 | 6,00% |
Ν. Φλώρινας | 4,91 | 4,65 | 5,60% |
Μεσσηνία | 6,52 | 6,18 | 5,50% |
Δωδεκάνησα | 7 | 6,67 | 4,90% |
Αθήνα - Δυτικά Προάστια | 6,94 | 6,63 | 4,70% |
Αργολίδα | 6 | 5,76 | 4,20% |
Ν. Καστοριάς | 4,74 | 4,55 | 4,20% |
Αρκαδία | 5,67 | 5,45 | 4,00% |
Φωκίδα | 4,18 | 4,03 | 3,70% |
Αιτωλοακαρνανία | 5,56 | 5,37 | 3,50% |
Ν. Λάρισας | 6,86 | 6,67 | 2,80% |
Ν. Πιερίας | 4,75 | 4,63 | 2,60% |
Ν. Ηρακλείου | 7,5 | 7,33 | 2,30% |
Αθήνα - Νότια Προάστια | 10,21 | 10 | 2,10% |
Ν. Ιωαννίνων | 7,19 | 7,04 | 2,10% |
Ν. Καβάλας | 5,56 | 5,45 | 2,00% |
Ν. Τρικάλων | 5,26 | 5,16 | 1,90% |
Ν. Ρεθύμνου | 8,14 | 8 | 1,80% |
Ν. Άρτας | 5,83 | 5,74 | 1,60% |
Ν. Καρδίτσας | 6,06 | 6 | 1,00% |
Ν. Κεφαλονιάς | 5,65 | 5,6 | 0,90% |
Έβρος | 6,25 | 6,21 | 0,60% |
Πειραιάς | 7,53 | 7,5 | 0,40% |
Θεσσαλονίκη - Δήμος | 7,8 | 7,78 | 0,30% |
Κέντρο Αθήνας | 9 | 9 | 0,00% |
Ν. Κέρκυρας | 7,27 | 7,27 | 0,00% |
Χαλκιδική | 29,55 | 30 | -1,50% |
Ν. Κοζάνης | 5,59 | 5,71 | -2,10% |
Ν. Ροδόπης | 6 | 6,15 | -2,40% |
Λακωνία | 4,62 | 4,76 | -2,90% |
Θεσσαλονίκη - Υπόλ. Νομού | 3,33 | 3,46 | -3,80% |
Ν. Χίου | 6,36 | 6,67 | -4,60% |
Ν. Δράμας | 4,05 | 4,5 | -10,00% |
Βοιωτία | 4,55 | 5,45 | -16,50% |
Κυκλάδες | 15,38 | 20 | -23,10% |
Πώς η αύξηση των ενοικίων «πνίγει» τους ασθενέστερους
Υπενθυμίζεται ότι το ράλι στα ενοίκια τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στην Αθήνα, όπου πλέον για ένα παλαιό διαμέρισμα 80 τ.μ. στα Εξάρχεια ζητούνται 400 ευρώ μηνιαίως, σε συνδυασμό με τη στασιμότητα των μισθών, προκαλούν «ασφυξία» στους οικονομικά ασθενέστερους, με το Διεθνές Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε πρόσφατη μελέτη, να κατατάσσει την Ελλάδα πρώτη ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες σε επιβάρυνση των χαμηλών εισοδημάτων από τα ενοίκια.
Το 2018, το μέσο ενοίκιο στην περιοχή της Αττικής αυξήθηκε κατά 7%, ενώ το 2019 εκτιμάται ότι η αγορά «έτρεξε» με ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξεως του 10%. Μάλιστα, όσον αφορά το κέντρο της Αθήνας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 20% - 30% κατά μέσον όρο την τελευταία διετία, ενώ στις περιοχές εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10%-15%.
Σε μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Ελλάδα εμφανίζεται στις πρώτες θέσεις στο ποσοστό επιβάρυνσης του κόστους στέγασης για τους οικονομικά ασθενέστερους ενοικιαστές. Όπως αναφέρει το Ταμείο, «σε ορισμένες χώρες, το ποσοστό των υπερβολικά βεβαρημένων ενοικιαστών χαμηλού εισοδήματος που ζουν σε πόλεις έχει φθάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα, στο 60% - 70% (ιδίως στις σκανδιναβικές χώρες, την Ελλάδα και την Ισπανία)».
Όπως φαίνεται στο γράφημα, η Ελλάδα είναι πρώτη (με βάση στοιχεία του 2018) σε ό,τι αφορά το ποσοστό επιβάρυνσης των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα (στο χαμηλότερο 1/5 των εισοδημάτων).
Η Ελλάδα κερδίζει και άλλη μία πρωτιά στη δημιουργία ανισοτήτων από τη μεγάλη επιβάρυνση από τα ενοίκια. Ο δείκτης εισοδηματικής ανισότητας, μετά το συνυπολογισμό του κόστους στέγασης έχει στην Ελλάδα τη μεγαλύτερη αύξηση. Πάντως, παραμένει σχετικά χαμηλό το ποσοστό των Ελλήνων που ενοικιάζουν την κατοικία τους, καθώς είναι υψηλό το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης.
Η μελέτη δείχνει ότι στην Ελλάδα είναι εντελώς αναποτελεσματική η πολιτική για τη στέγη, καθώς μειώνει ελάχιστα τον κίνδυνο φτώχειας. Το Ταμείο διατυπώνει συστάσεις στις κυβερνήσεις, ιδιαίτερα ενόψει των πρόσθετων προβλημάτων που δημιουργεί η πανδημία, για τη λήψη μέτρων κοινωνικής πολιτικής που θα κάνουν πιο προσιτά τη στέγαση.
Ανάμεσα σε αυτά που προτείνει είναι η αύξηση των επιπέδων και της κάλυψης των επιδομάτων στέγασης. Αυτό το μέτρο θα παρείχε στήριξη κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης και πέραν αυτής, και θα μείωνε τα έξοδα ενοικίου των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος. Επίσης, το ΔΝΤ τονίζει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες που αυξάνουν την προσφορά οικονομικά προσιτής στέγασης για να μετριάσουν τις πιέσεις ζήτησης μόνιμα, ώστε να μετριαστούν οι αυξήσεις στα ενοίκια.