Μεγάλες αλλαγές στην καθημερινότητα των εργαζομένων και στη λειτουργία των επιχειρήσεων φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τη νύχτα, καθώς αυξάνει στις 150 ώρες ετησίως τις υπερωρίες για όλες τις επιχειρήσεις, μειώνει την προσαύξηση αμοιβών για υπερωρίες, επιτρέπει υπέρβαση των ανώτατων ορίων υπερωριών αν το ζητήσουν επιχειρήσεις από το υπ. Εργασίας, εισάγει δυνατότητα διευθέτησης του χρόνου εργασίας και σε επιχειρήσεις χωρίς σωματεία και καθιερώνει πολλές νέες εξαιρέσεις κλάδων από την ανάπαυση Κυριακών και αργιών.
Οι αλλαγές στην οργάνωση του εργασιακού χρόνου που θα επηρεάζουν καθημερινά τους περισσότερους εργαζομένους είναι κυρίως αυτές που φέρνει το νομοσχέδιο στο καθεστώς της υπερωριακής απασχόλησης, με κεντρική κατεύθυνση την επέκταση του χρόνου εργασίας με ευελιξία για την εξυπηρέτηση των αναγκών των επιχειρήσεων και παράλληλη μείωση του κόστους των υπερωριών. Αυτές οι αλλαγές, όπως και η διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε μικρές επιχειρήσεις, έχουν προκαλέσει ως τώρα τις εντονότερες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και των συνδικαλιστών.
Οι επιτρεπόμενες υπερωρίες αυξάνονται για όλους τους εργαζομένους, αλλά περισσότερο για τους απασχολούμενους στη βιομηχανία, όπου σήμερα επιτρέπονται μέχρι 96 ώρες το χρόνο υπερωριακής απασχόλησης και με το νομοσχέδιο αυξάνονται στις 150. Αντίστοιχα, για τους άλλους κλάδους, όπου επιτρέπονται μέχρι 120 ώρες, αυξάνονται επίσης στις 150. Παράλληλα, η προσαύξηση αμοιβής της υπερωρίας, δηλαδή το πρόσθετο ποσό πάνω από τον μισθό που θα πληρώνεται στον εργαζόμενο για απασχόληση μέχρι 150 ώρες το χρόνο, μειώνεται από το 60% στο 40%.
Ειδικότερα, σχετικά με την αμοιβή υπέρβασης χρονικών ορίων εργασίας, το σχετικό άρθρο του νομοσχεδίου (άρθρο 57) προβλέπει ότι:
- Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται πέντε (5) επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία).
- Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά είκοσι τοις εκατό (20%) και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης.
- Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι (6) εργάσιμων ημερών την εβδομάδα η υπερεργασία ανέρχεται σε οκτώ (8) ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).
- Η πέραν των σαράντα πέντε (45) ωρών την εβδομάδα απασχόληση του μισθωτού θεωρείται υπερωριακή απασχόληση ως προς όλες τις νόμιμες συνέπειες, διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης.
- Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι (6) εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, υπερωριακή απασχόληση θεωρείται η εργασία πέραν των σαράντα οκτώ (48) ωρών την εβδομάδα. Σε κάθε περίπτωση διατηρούνται σε ισχύ οι ρυθμίσεις για το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας.
- Μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως τρεις (3) ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα (150) ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40% (σ.σ.: από 60% σήμερα).
- Κάθε ώρα υπερωρίας, για την πραγματοποίηση της οποίας δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης, χαρακτηρίζεται εφεξής παράνομη υπερωρία. Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%.
Υπερωρίες με άδεια του υπουργείου
Με την παράγραφο 6 του άρθρου 57, όμως, προβλέπεται και μια άλλη δυνατότητα για τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα μπορούν, εφόσον επικαλούνται έκτακτη ανάγκη, να ξεπερνούν το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης, πληρώνοντας προσαύξηση 60%.
Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο,
- Με αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να χορηγείται κατά περίπτωση άδεια υπερωριακής απασχόλησης των μισθωτών όλων των επιχειρήσεων και εργασιών, επιπλέον των επιτρεπόμενων ανωτάτων ορίων υπερωριακής απασχόλησης ετησίως της παρ. 3, σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή.
- Για την κατά τα ανωτέρω υπερωριακή απασχόληση, οι μισθωτοί δικαιούνται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά εξήντα τοις εκατό (60%).
Υπερωρίες των μερικώς απασχολούμενων
Το νομοσχέδιο ανοίγει και νέους δρόμους για την απασχόληση και των εργαζομένων μερικής απασχόλησης πέραν των συμφωνημένων ορίων. Ο εργαζόμενος, σε αυτή την περίπτωση, λαμβάνει προσαύξησης ωρομισθίου 12%. Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο,
- Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης.
- Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει.
- O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ' ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου.
Διεύθετηση χρόνου: Μόνο με αίτημα του εργαζόμενου
Για την πολυσυζητημένη διευθέτηση του χρόνου εργασίας ακόμη και σε επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν σωματεία, δηλαδή με ατομικές συμβάσεις, το νομοσχέδιο ορίζει ότι αυτό μπορεί να γίνεται με αίτημα του εργαζόμενου και ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να τον απολύσει εάν αρνηθεί τη διευθέτηση.
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας υπενθυμίζεται ότι μπορεί να γίνεται με τρόπο ώστε ο εργαζόμενος να εργάζεται περισσότερο ορισμένες περιόδους χωρίς πληρωμή υπερωριακής απασχόλησης και να λαμβάνει σε αντάλλαγμα άδειες.
Ειδικότερα, το νομοσχέδιο αναφέρει τα ακόλουθα:
- Εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη, μπορεί, κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου, να εφαρμοσθεί το σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας, μετά από έγγραφη συμφωνία.
- Σε κάθε περίπτωση, απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας για τον λόγο ότι ο εργαζόμενος αρνήθηκε πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτηση του χρόνου εργασίας.
- Στην περίπτωση που λυθεί η σύμβαση εργασίας πριν από τη λήψη, εν όλω ή εν μέρει, του χρονικού αντισταθμίσματος που προβλέπεται κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης, ο εργαζόμενος λαμβάνει, κατά τη λύση, αποζημίωση για τις υπερβάλλουσες ώρες που έχει απασχοληθεί.
Εργασία τις Κυριακές και αργίες
Το νομοσχέδιο εισάγει πολλές νέες εξαιρέσεις στην υποχρεωτική ανάπαυση της Κυριακής και των ημερών αργίας, κάτι που οδηγεί σε μειώσεις αμοιβών για τους εργαζομένους των εξαιρούμενων κλάδων που θα εργάζονται Κυριακές και αργίες.
Ειδικότερα, προστίθενται στους κλάδους εργαζομένων που θα επιτρέπεται να εργάζονται Κυριακές και αργίες, μεταξύ άλλων, οι απασχολούμενοι στους τομείς ταχυδρομικών υπηρεσιών (courier) και των δραστηριοτήτων παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών.
Προστίθενται, επίσης, οι ακόλουθες εξαιρέσεις κλάδων:
- Εφοδιαστικής αλυσίδας ("logistics"), ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων, όπως και επισκευής και συντήρησης περονοφόρων και ανυψωτικών μηχανημάτων.
- Κέντρων κοινών υπηρεσιών ("shared services centers") ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών και άλλων.
- Κέντρων δεδομένων ("data centers") και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων και ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου.
- Παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών.
- Παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων, εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.
- Φύλαξης (security).
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
