Εντυπωσιακή αναστροφή στο ρυθμό μεταβολής της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας από τις τράπεζες καταγράφηκε το 2020: ενώ το 2019 είχε κλείσει με συρρίκνωση των πιστώσεων κατά -1,2% σε ετήσια βάση, το 2020 ο ρυθμός εκτινάχθηκε στο 13,7%. Τη «μερίδα του λέοντος» των νέων πιστώσεων πήρε ο δημόσιος τομέας, όπως καταγράφεται στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά και στις επιχειρήσεις ο ρυθμός αύξησης των δανείων ήταν σχεδόν διψήφιος.
Τα νεότερα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι τράπεζες άνοιξαν τους... κρουνούς της ρευστότητας την περίοδο της πανδημίας, βοηθούμενες και από τα μεγάλα ποσά ρευστότητας που έλαβαν οι ίδιες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με αρνητικό επιτόκιο -1%, στο πλαίσιο του ειδικού προγράμματος στήριξης για την πανδημία (PELTRO). Επιβεβαιώνουν, όμως, και την κριτική που άσκησε πρόσφατα στις τράπεζες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, τονίζοντας ότι οι νέες χορηγήσεις στις επιχειρήσεις δεν αυξήθηκαν ανάλογα με την αύξηση της ρευστότητας των τραπεζών.
Σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας και ανησυχιών για την ποιότητα των χαρτοφυλακίων, καθώς δάνεια άνω των 20 δισ. ευρώ πέρασαν σε αναστολή, οι τράπεζες προτίμησαν το 2020 την ασφαλή λύση της παροχής χρηματοδοτήσεων κυρίως προς το Δημόσιο, οι οποίες αυξήθκαν κατά 65,5%, ενώ στις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις αύξησαν τα δάνεια κατά 9,9%, ποσοστό αρκετά ικανοποιητικό, πάντως, σε σχέση με τα δεδομένα των προηγούμενων ετών.
Ειδικοτερα, όπως ανακοίνωσε η ΤτΕ, τον Δεκέμβριο του 2020, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης της εγχώριας οικονομίας αυξήθηκε σε 13,7% από 12,5% τον προηγούμενο μήνα, ενώ η μηνιαία καθαρή ροή ήταν θετική κατά 2.683 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 1.879 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
I. Χρηματοδότηση της εγχώριας οικονομίας
Ι.1 Χρηματοδότηση της γενικής κυβέρνησης
Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τη γενική κυβέρνηση, το Δεκέμβριο του 2020, ήταν θετική κατά 1.324 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 1.649 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκε σε 65,5% από 63,2% τον προηγούμενο μήνα.
Ι.2 Χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα
Το Δεκέμβριο του 2020, o ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε σε 3,4% από 2,6% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα ήταν θετική κατά 1.359 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 230 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Ι.2.1 Χρηματοδότηση των επιχειρήσεων
Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, το Δεκέμβριο του 2020, ήταν θετική κατά 1.446 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 367 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής αυξήθηκε σε 9,1% από 7,6% τον προηγούμενο μήνα. Ειδικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) αυξήθηκε σε 9,9% από 8,7% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν θετική κατά 1.218 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 311 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αυξήθηκε σε 0,3% από -3,5% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν θετική κατά 228 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 56 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Ι.2.2 Χρηματοδότηση των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων
Το Δεκέμβριο του 2020, η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν θετική κατά 198 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 50 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησής τους αυξήθηκε σε 3,1% από 1,3% τον προηγούμενο μήνα.
Ι.2.3 Χρηματοδότηση των ιδιωτών και ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων
Αρνητική κατά 284 εκατ. ευρώ ήταν η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες και τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα το Δεκέμβριο του 2020, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 187 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησής τους διαμορφώθηκε σε -2,7% από -2,5% τον προηγούμενο μήνα.
Ι.3 Δάνεια σε καθεστώς αναστολής καταβολής δόσεων
Σύμφωνα με τα στοιχεία των τεσσάρων συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων, μέχρι και το Δεκέμβριο του 2020, το συνολικό υπόλοιπο των δανείων που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς προσωρινής αναστολής καταβολής δόσεων ανέρχεται σε 18.376 εκατ. ευρώ. Πιο αναλυτικά, στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν δάνεια προς ΜΧΕ (7.969 εκατ. ευρώ), στεγαστικά δάνεια (7.520 εκατ. ευρώ), καταναλωτικά δάνεια (1.652 εκατ. ευρώ), δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις (1.231 εκατ. ευρώ) και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά (3 εκατ. ευρώ).
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ(1) (2) ΤΗΣ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ | |||
(Υπόλοιπα και καθαρές ροές(3) σε εκατ. ευρώ) | |||
ΟΚΤ.2020 | ΝΟΕ.2020 | ΔΕΚ.2020 | |
Ι. ΣΥΝΟΛΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 197.531 | 199.728 | 195.402 |
Μηνιαία καθαρή ροή | 2.258 | 1.879 | 2.683 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 11,5% | 12,5% | 13,7% |
Ι.1 ΓΕΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 50.253 | 52.474 | 53.793 |
Μηνιαία καθαρή ροή | 2.505 | 1.649 | 1.324 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 57,0% | 63,2% | 65,5% |
Ι.2 ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 147.277 | 147.254 | 141.609 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -247 | 230 | 1.359 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 2,5% | 2,6% | 3,4% |
Ι.2.1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 73.861 | 74.200 | 72.860 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -55 | 367 | 1.446 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 7,5% | 7,6% | 9,1% |
Ι.2.1.Α. ΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 67.902 | 68.117 | 66.595 |
Μηνιαία καθαρή ροή | 72 | 311 | 1.218 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 8,6% | 8,7% | 9,9% |
1. Γεωργία | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 1.151 | 1.195 | 1.150 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 1,4% | 1,2% | 6,9% |
2. Βιομηχανία | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 17.161 | 17.195 | 16.320 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 10,5% | 10,4% | 8,1% |
2.1 Ορυχεία και Λατομεία | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 243 | 243 | 202 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -7,0% | -6,8% | -15,2% |
2.2 Μεταποίηση | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 16.918 | 16.951 | 16.118 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 10,8% | 10,7% | 8,5% |
3. Εμπόριο | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 15.514 | 15.501 | 15.091 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 9,2% | 8,7% | 11,1% |
4. Τουρισμός | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 7.976 | 8.030 | 8.052 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 13,0% | 13,3% | 14,8% |
5. Ναυτιλία (4) | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 748 | 756 | 776 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 7,4% | 8,5% | 11,3% |
6. Κατασκευές | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 6.247 | 6.256 | 5.774 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -3,7% | -3,4% | -0,1% |
7. Ηλεκτρισμός - Φωταέριο - Ύδρευση | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 5.571 | 5.624 | 5.640 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 9,2% | 10,5% | 8,6% |
8. Αποθηκεύσεις και Μεταφορές πλην Ναυτιλίας | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 2.376 | 2.380 | 2.577 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 24,2% | 23,5% | 35,1% |
9. Λοιπά | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 11.157 | 11.182 | 11.214 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 8,7% | 8,9% | 11,1% |
9.1 Ενημέρωση και Επικοινωνία | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 1.225 | 1.234 | 1.210 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 2,9% | 5,6% | 7,9% |
9.2 Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 3.693 | 3.632 | 3.528 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 13,7% | 13,2% | 12,4% |
9.3 Επαγγελματικές και Λοιπές Δραστηριότητες | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 2.142 | 2.148 | 2.190 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -0,2% | -1,9% | 6,8% |
9.4 Λοιποί Κλάδοι | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 4.096 | 4.168 | 4.286 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 11,4% | 12,5% | 13,4% |
Ι.2.1.Β ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΛΟΙΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 5.959 | 6.083 | 6.265 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -127 | 56 | 228 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -3,9% | -3,5% | 0,3% |
Ι.2.2. ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΑΓΡΟΤΕΣ & ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 8.586 | 8.598 | 7.818 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -17 | 50 | 198 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 0,5% | 1,3% | 3,1% |
Ι.2.3. ΙΔΙΩΤΕΣ & ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 64.830 | 64.456 | 60.932 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -175 | -187 | -284 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -2,4% | -2,5% | -2,7% |
1. Στεγαστικά | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 49.312 | 49.089 | 46.133 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -107 | -123 | -211 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -2,8% | -2,8% | -3,0% |
2. Καταναλωτικά | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 14.952 | 14.788 | 14.204 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -67 | -78 | -98 |
(%) 12μηνη μεταβολή | -1,5% | -1,9% | -2,2% |
3. Λοιπά | |||
Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 566 | 579 | 595 |
Μηνιαία καθαρή ροή | -1 | 13 | 25 |
(%) 12μηνη μεταβολή | 2,7% | 4,0% | 6,0% |
(1) Στα υπόλοιπα περιλαμβάνονται τα δάνεια, οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα, καθώς και τα τιτλοποιημένα δάνεια στα οποία τα πιστωτικά ιδρύματα λειτουργούν ως διαχειριστές. | |||
(2) Περιλαμβάνεται και η χρηματοδότηση από την Τράπεζα της Ελλάδος. | |||
(3) Οι καθαρές ροές και οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. | |||
(4) Από το Μάρτιο του 2019, τα δάνεια προς τις ναυτιλιακές εταιρείες με καταστατική έδρα στο εξωτερικό δεν περιλαμβάνονται πλέον στη χρηματοδότηση της εγχώριας οικονομίας. |