Συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο και εντατική προετοιμασία νέων μέτρων στήριξης έχουν προκαλέσει τα απογοητευτικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας τον Ιούλιο και ιδιαίτερα η μεγάλη πτώση της τουριστικής κίνησης (-71%), που δείχνουν ότι η ανάκαμψη μετά το lockdown είναι πολύ πιο ασθενής από τις αρχικές προβλέψεις και από το φθινόπωρο θα βρεθούν σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση πολλές επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, για την αποτροπή ενός κύματος λουκέτων και απολύσεων, η κυβέρνηση εξετάζει:
- Έκτακτες μειώσεις στη φορολογία, στοχευμένες σε επιχειρηματικούς κλάδους που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, όπως ο τουρισμός και το εμπόριο. Τα μέτρα θα αφορούν και τους εργαζομένους των πληττόμενων κλάδων.
- Νέες αναστολές σε φορολογικές υποχρεώσεις, προκειμένου να αποφευχθεί ένα νέο κύμα καθυστερούμενων οφειλών.
- Παράταση του μέτρου της ελάφρυνσης των ιδιοκτητών ακινήτων που χάνουν εισοδήματα από τη μείωση ενοικίων.
Αυτά και άλλα μέτρα που ενδέχεται να επιστρατευθούν για να αποτραπούν σοβαρότερες βλάβες στην οικονομία εντείνουν τη δημοσιονομική πίεση, την ώρα που λογαριασμός της ζημιάς από την κρίση του κορονοϊού πλησιάζει ήδη τα 7,2 δισ. ευρώ, καθώς, με βάση στοιχεία τέλους Ιουνίου που δημοσίευσε χθες το υπουργείο Οικονομικών, το πρωτογενές αποτέλεσμα πέρασε από πλεόνασμα 1,695 δισ. ευρώ το α' εξάμηνο του 2019 σε έλλειμμα 5,480 δισ. ευρώ φέτος. Πολύ μεγάλη είναι, παράλληλα, η επίδραση της κρίσης στα ασφαλιστικά ταμεία, που εμφανίζουν έλλειμμα 425 εκατ. ευρώ από πλεόνασμα 639 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί, το Γενικό Λογιστήριο θα προχωρήσει σε υποχρεωτικές αναπροσαρμογές μεγεθών αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο, διαμορφώνοντας επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την επίπτωση της πανδημίας στον προϋπολογισμό. Οι προβλέψεις για πρωτογενές έλλειμμα 3,5% του ΑΕΠ φέτος έχουν ξεπερασθεί και ο νέος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής για το Ταμείο Ανάκαμψης, Θεόδωρος Σκυλακάκης, προέβλεψε πρόσφατα ότι το πρωτογενές έλλειμμα το 2020 θα κινηθεί στο 5% του ΑΕΠ.
Στους νέους υπολογισμούς θα ενσωματωθούν και τα κόστη των πρόσθετων μέτρων που σχεδιάζει η κυβέρνηση και θα αναγγελθούν, κατά πάσα πιθανότητα, από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, από το βήμα της ΔΕΘ.
Σε χθεσινές δηλώσεις του (στον ANT1), ο κ. Σκυλακάκης ξεκαθάρισε ότι τα περιθώρια για μειώσεις φόρων και εισφορών έχουν πλέον στενέψει. «Οι μειώσεις εισφορών και φόρων», είπε, «είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Το ποιοι και πόσοι φόροι θα μειωθούν θα εξαρτηθεί από τα δημοσιονομικά δεδομένα και τις αντοχές του προϋπολογισμού». Έσπευσε μάλιστα να τονίσει ότι «όσο περισσότερο διαρκεί η κρίση του κορονοϊού τόσο θα μειώνονται τα ταμειακά διαθέσιμα».
Νέα έξοδος στην αγορά τον Σεπτέμβριο
Σε αυτές τις συνθήκες, το Γενικό Λογιστήριο αναζητεί εργαλεία για την ενίσχυση της ρευστότητας του Δημοσίου, ώστε να απορροφηθούν οι πιέσεις της κρίσης, με δεδομένες τις χρονοβόρες διαδικασίες εκταμίευσης πόρων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το SURE και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Θετικό στοιχείο είναι, με τη σταθερή υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που προχωρά σε αγορές κρατικών ομολόγων και διατηρεί χαμηλά τα κόστη δανεισμού, το Δημόσιο διατηρεί καλή πρόσβαση στην αγορά για δανεισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες διατέθηκαν έντοκα γραμμάτια τρίμηνης διάρκειας με οριακά αρνητικό επιτόκιο, κάτι που είχε να συμβεί από τον Φεβρουάριο, πριν ξεσπάσει η κρίση του κορονοϊού.
Τον Σεπτέμβριο σχεδιάζεται από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους μια νέα έξοδος στην αγορά ομολόγων. Εξετάζεται η διάθεση τίτλων 5ετούς διάρκειας, χωρίς να αποκλείεται και το άνοιγμα εκ νέου μιας από τις προηγούμενες εκδόσεις, 10ετών ή 7ετών τίτλων.
Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι η κυβέρνηση περιμένει μια σημαντική «ανάσα» με την ολοκλήρωση της όγδοης αξιολόγησης από τους θεσμούς, καθώς θα απελευθερωθούν περίπου 650 εκατ. ευρώ από τα κέρδη που έχουν οι κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος από τοποθετήσεις σε ελληνικά ομόλογα.