Σε μια άνευ προηγουμένου δοκιμασία έχει εισέλθει η εγχώρια οικονομία, μαζί με τις περισσότερες οικονομίες του πλανήτη, μια κατάσταση που πολύ σύντομα μπορεί να επιφέρει τέτοιας εμβέλειας επιπτώσεις που θα κάνουν το 2012 και το 2015 να μοιάζουν με παιχνιδάκι.
Η εικόνα της οικονομίας από το Σάββατο το πρωί παραπέμπει σε πόλεμο με χιλιάδες επιχειρήσεις να έχουν βάλει λουκέτο και σχεδόν το σύνολο των υπολοίπων (με εξαίρεση τα super market και τα φαρμακεία) να εμφανίζουν κάθετη μείωση δραστηριότητας. Το Σάββατο, πρώτη ημέρα εφαρμογής του υποχρεωτικού κλεισίματος επιχειρήσεων εστίασης κ.α., η εικόνα στην αγορά ήταν σοκαριστική: άδεια εμπορικά καταστήματα και δρόμοι που θύμιζαν Δεκαπενταύγουστο.
Η σημερινή ημέρα είναι εξαιρετικά κρίσιμη για την Ευρώπη, καθώς αν δεν ληφθούν στο Eurogroup γενναίες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης και δεν ξεπεραστούν ταμπού και ιδεοληψίες, ώστε να γίνει πραγματικά ό,τι χρειάζεται, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της επιδημίας στην ευρωπαϊκή οικονομία, τότε η κατάσταση μπορεί να καταστεί μη διαχειρίσιμη.
Ακόμα και τις χειρότερες ημέρες της μεγάλης κρίσης στην Ελλάδα, που έφερε τη χώρα μας αντιμέτωπη με εξοβελισμό από την ευρωζώνη, η θεαματική ανάπτυξη του τουρισμού λειτούργησε αντισταθμιστικά με δισεκατομμύρια ευρώ να τονώνουν τον τουριστικό κλάδο και μαζί της πολλές χιλιάδες επιχειρήσεις και επαγγελματίες: από την βιομηχανία τροφίμων και τα χρώματα μέχρι τους υδραυλικούς και την εστίαση. Παράλληλα η ανάπτυξη του AirBnB τόνωσε την αγορά ακινήτων βάζοντας τέλος στην κατάρρευση των τιμών μετατρέποντας χιλιάδες άδεια διαμερίσματα σε αγωγούς εισροής πολύτιμου συναλλάγματος και προσφέροντας εισόδημα σε χιλιάδες συμπολίτες μας. Εισόδημα που διαχύθηκε στην οικονομία και την κοινωνία. Η τουριστική ανάπτυξη έδωσε ζωή σε δεκάδες κλάδους και χιλιάδες επαγγελματίες.
Η οικονομική εξάρθρωση που συντελείται τις τελευταίες εβδομάδες δεν έχει προηγούμενο: χιλιάδες ακυρώσεις διανυκτερεύσεων σε διαμερίσματα AirBnB, η πληρότητα στα ξενοδοχεία στην Αθήνα κάτω του 20%, οι ακυρώσεις σε τουριστικούς προορισμούς για το καλοκαίρι δεν έχουν προηγούμενο, τα εμπορικά καταστήματα άδεια, φορτηγά με βιομηχανικά προϊόντα και πρώτες ύλες είναι ακινητοποιημένα, μεγάλες εταιρίες με στρατηγικό ρόλο στην οικονομία, όπως η Aegean, ακυρώνει πτήσεις και προορισμούς και πραγματοποιεί πτήσεις καθημερινά με εκατοντάδες κενές θέσεις, η ναυτιλία σημειώνει βουτιά, επενδύσεις παγώνουν, η κατανάλωση περιστέλλεται. Καθηγητές, μουσικοί, ηθοποιοί που έμειναν χωρίς εισόδημα. Πρόκειται για μια κατάσταση που δεν μπορεί να παραταθεί για πολλές ημέρες, χωρίς δραματικές επιπτώσεις.
Αν δεν επιστρέψουμε γρήγορα στην κανονικότητα δεν θα μιλάμε για κρίση αλλά για οικονομική καταστροφή.
Και μπορεί τώρα η ομοψυχία και η αποφασιστικότητα στον κοινό στόχο, τον έλεγχο και δραστικό περιορισμό της επιδημίας, να μας κρατά ενωμένους και με υψηλό ηθικό, ωστόσο σύντομα, όταν δεν θα κυκλοφορεί ευρώ στην αγορά και οι επιπτώσεις του λουκέτου στην οικονομία περάσουν στις τσέπες και την ζωή μας, οι συνθήκες θα μεταστραφούν δραματικά.
Μονόδρομος η κρατική βοήθεια
Το καλό σενάριο θέλει τα δραστικά μέτρα που έχουν ληφθεί σε Ευρώπη και Αμερική να οδηγήσουν στην ανάσχεση της εξάπλωσης της επιδημίας και σύντομα να επιστρέψουμε στην κανονικότητα και σε μια γρήγορη ανάκτηση των απωλειών. Την προηγούμενη εβδομάδα, οι οικονομολόγοι της Alpha Bank εκτίμησαν ότι η επιδημία θα βάλει «φρένο» στην αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας, «ψαλιδίζοντας» έως και κατά -0,9% τον προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης, ωστόσο οι επιπτώσεις θα έχουν περιορισμένη χρονική διάρκεια και θα εξαντληθούν ως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020, ενώ προβλέπουν γρήγορη ανάκαμψη μετά την πτώση.
Ακόμα και αν τα πράγματα κυλήσουν έτσι, και το αισιόδοξο σενάριο περί της σύντομης διάρκειας της δοκιμασίας επιβεβαιωθεί, η κατάρρευση του τουρισμού και το «λουκέτο» στην οικονομία, θα είναι δύσκολο να ξεπεραστούν χωρίς γενικευμένη βοήθεια για την τόνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων.
Η αποκατάσταση της κανονικότητας και της εμπιστοσύνης στην οικονομία θα απαιτήσει εκτεταμένη κρατική βοήθεια.
Η αγορά περιμένει σήμερα από το Eurogroup γενναίες αποφάσεις και μέτρα που δεν θα έχουν προηγούμενο για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και την αντιμετώπιση των πρωτόγνωρων πιέσεων που προκαλεί η επιδημία.
Διαφορετικά η κατάσταση θα είναι μη διαχειρίσιμη, όχι μόνο για τη μεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων αλλά και γενικότερα για τη χώρα. Πώς θα πληρώσει τους μισθούς και τις ασφαλιστικές εισφορές μια επιχείρηση εστίασης; Το ενοίκιο ένα καφέ ή ένα εμπορικό κατάστημα; Πώς θα μείνει όρθιο μια μικρή τουριστική επιχείρηση; Ακόμα και αν υπάρξουν ρυθμίσεις στα τραπεζικά δάνεια, σύμφωνα με τις πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ, και χρονική μετάθεση στην αποπληρωμή των δανείων, λίγο αλλάζει τα δεδομένα, καθώς οι χρηματοοικονομικές δαπάνες των επιχειρήσεων είναι μικρές σε σχέση με το κόστος μισθοδοσίας και τις ασφαλιστικές εισφορές. Είναι μια μικρή ανάσα που δεν φτάνει.
Η κρίση που πυροδοτεί η επιδημία δεν αφορά μόνο έναν κλάδο αλλά, χωρίς υπερβολή, τα πάντα. Ενδεχόμενη επιλογή να δοθεί κρατική βοήθεια σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις που κλείνουν λόγω της κρίσης στερείται λογικής καθώς στην πραγματικότητα τα πάντα υπολειτουργούν. Και όταν δεν υπάρχουν έσοδα δεν μπορούν να γίνουν πληρωμές. Και χωρίς πληρωμές γρήγορα θα παρασυρθούν τα πάντα από ένα αδιανόητο οικονομικό τσουνάμι: εργαζόμενοι χωρίς εισόδημα, κατάρρευση της κατανάλωσης, των τραπεζών, των δημοσίων εσόδων, των ασφαλιστικών εισφορών.
Είναι αδύνατο μια επιχείρηση, χωρίς έσοδα να πληρώνει τις (δυσθεώρητες) ασφαλιστικής εισφορές. Και προφανώς δεν αποτελεί κρατική βοήθεια μέτρα όπως η επιδότηση των αδειών σε γονείς λόγω της διακοπής λειτουργίας των σχολείων, επιδότηση την οποία καλύπτει κατά το 1/3 το κράτος και κατά τα 2/3 η επιχείρηση.
Ήδη ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες ανακοίνωσαν δάνεια ειδικού σκοπού, μηδενικού επιτοκίου και μεγάλης διάρκειας, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες να αποκτήσουν την απαιτούμενη ρευστότητα προκειμένου να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους στην πρωτοφανή αυτή κατάσταση.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ΗΠΑ, Ευρώπη, Αυστραλία, Καναδάς και άλλες χώρες ανακοίνωσαν πρωτόγνωρα σε μέγεθος προγράμματα ενίσχυσης της ρευστότητας και θωράκισης του τραπεζικού συστήματος. Αργά χθες το βράδυ οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νέο μπαράζ μέτρων για την ανάσχεση των οικονομικών επιπτώσεων του κορονοϊού. Και είναι δεδομένο ότι θα ακολουθήσουν και νέες παρεμβάσεις και μέτρα όπως στο σημερινό Eurogroup, που λόγω του κορονοϊού θα πραγματοποιηθεί με τηλεδιάσκεψη.
Το μεγάλο ζητούμενο ωστόσο είναι το πώς όλη αυτή η γιγαντιαία κρατική βοήθεια που ξεπερνά το 2 τρισ. θα διοχετευθεί στις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
