Ακόμη και το γνωστό αξίωμα "Cash is king" αρχίζει να τίθεται σε αμφισβήτηση στην Ελλάδα, με τη ραγδαία εξάπλωση των πληρωμών χωρίς μετρητά. Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότεροι από έξι στους δέκα εμπόρους (62%) προτιμούν πλέον να πληρώνονται με κάρτα ή με άλλες μορφές πληρωμών χωρίς μετρητά, ενώ σχεδόν οι μισοί (47%) λένε ότι θα ήθελαν να μπορούσαν να αρνηθούν την πληρωμή με μετρητά.
Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν χθες από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (μελέτη της Payment Europe), έχει συντελεστεί αθόρυβα μια επανάσταση στις πληρωμές, με τις σύγχρονες, ηλεκτρονικές πληρωμές να αυξάνονται με αλματώδεις ρυθμούς και να εκτοπίζουν όλο και περισσότερα τα μετρητά από την καθημερινότητα των Ελλήνων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2018 ως το τέλος του 2023 ο αριθμός των συναλλαγών χωρίς μετρητά σχεδόν τριπλασιάστηκε, από 1 δισ. σε 2,7 δισ., ενώ εκτιμάται ότι το 2024 θα σπάσει και το όριο των 3 δισ. συναλλαγών χωρίς μετρητά. Κάθε Έλληνας το 2024 υπολογίζεται ότι θα κάνει σχεδόν 300 (296) συναλλαγές χωρίς μετρητά. Το 74% των συναλλαγών, δηλαδή περίπου 2 δισεκατομμύρια συναλλαγές, αφορούν πληρωμές με κάρτες.
Το μεγάλο άλμα φαίνεται πως έγινε το 2020, δηλαδή τη χρονιά που επιβλήθηκαν περιορισμοί λόγω της πανδημίας και η ανάπτυξη συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια, με ώθηση από την κυβέρνηση, που είδε μια σημαντική ευκαιρία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλά και από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, που δρέπει τα οφέλη από την επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης.
Ο αριθμός των συναλλαγών χωρίς μετρητά
Η αξία των συναλλαγών πληρωμών χωρίς μετρητά αυξήθηκε κατά 65% μεταξύ 2018 και 2023 και ανήλθε στα 1,26 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2023, από 760 δισ. το 2018. Το 89% της αξίας των συναλλαγών (1,13 τρισ. ευρώ) αφορά συναλλαγές με μεταφορές πίστωσης, ενώ για πρώτη φορά το 2023 έσπασε άλλη μια... παράδοση της ελληνικής αγοράς, καθώς η αξία των συναλλαγών με κάρτες ξεπέρασε την αντίστοιχη αξία των συναλλαγών με επιταγές.
Η αξία των συναλλαγών χωρίς μετρητά
Οι cashless πληρωμές στην Ελλάδα διατηρούν το θετικό μομέντουμ που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια μετά την πανδημία, καθώς το τοπίο των πληρωμών στη χώρα βρίσκεται σε στάδιο μετασχηματισμού, όπου καταναλωτές και έμποροι διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο.
Οι νεότερες γενιές είναι αυτές που οδηγούν την πορεία της οικονομίας προς συνεχή μείωση των συναλλαγών με μετρητά, καθώς πάνω από το 70% των Ελλήνων που ανήκουν στη γενιά των millennial και στην Gen Z προβλέπουν ότι στο επόμενο δωδεκάμηνο θα βασίζονται περισσότερο στις νέες μορφές ψηφιακών πληρωμών.
Έμποροι και καταναλωτές οδηγούν την άνοδο
Η πλειοψηφία των πολιτών στην Ευρωζώνη δείχνει να επιθυμεί τη διατήρηση των μετρητών, όμως οι συναλλαγές με μετρητά μειώνονται συνεχώς καθώς από το 79% που ήταν το 2016 έχουν υποχωρήσει στο 59% το 2022. Ειδικότερα, το 60% των πολιτών της ευρωζώνης επιθυμούν τη διατήρηση των μετρητών καθώς προσφέρουν πέρα από την ανωνυμία, την εγγύηση του κράτους με τη γνησιότητά τους να μπορεί να επαληθευθεί εύκολα, ενώ δεν υπάρχει φόβος από πιθανή κατάρρευση των ψηφιακών συστημάτων.
Τα στοιχεία της έρευνας σχετικά με την αποδοχή των πληρωμών χωρίς μετρητά από τους Έλληνες εμπόρους δείχνουν ότι, αφενός, αυτές έχουν κερδίσει πολύ έδαφος τα τελευταία χρόνια και, αφετέρου, οι έμποροι έχουν φτάσει στο σημείο να τις προτιμούν από τις συναλλαγές με μετρητά:
- Το 39% του κύκλου εργασιών των Ελλήνων εμπόρων προέρχεται από πληρωμές με μετρητά και το 47% από πληρωμές με κάρτες, ενώ προβλέπουν ότι ο τζίρος των συναλλαγών με μετρητά θα μειωθεί στο 26% μέσα στην επόμενη πενταετία, προς όφελος ιδίως του τζίρου των συναλλαγών με κάρτες.
- Το 62% των εμπόρων δηλώνουν ότι προτιμούν τις ψηφιακές πληρωμές από τις πληρωμές με μετρητά, ενώ το 65% αποδέχονται άμεσες πληρωμές, ποσοστό που υπερβαίνει τον αντίστοιχο μέσο όρο στην Ευρώπη (60%). Μέσα στους επόμενους 12 μήνες αναμένεται να συμβεί το ίδιο και με το μοντέλο πληρωμών «αγοράζω τώρα, πληρώνω αργότερα» (Buy Now, Pay Later — BNPL).
- Το 77% των Ελλήνων εμπόρων πιστεύουν ότι η αποδοχή μόνο πληρωμών με μετρητά θα μείωνε το εισόδημά τους, ενώ το 47% των εμπόρων θα ήθελαν να μπορούν να απορρίπτουν τις πληρωμές με μετρητά, αν είχαν τη δυνατότητα επιλογής.
- Το κόστος της αποδοχής αναφέρεται συχνά ως λόγος για τον οποίο προτιμώνται οι πληρωμές με μετρητά συγκριτικά με τις ψηφιακές πληρωμές, με το 83% των Ελλήνων εμπόρων πιστεύει ότι η αποδοχή ενός μεγάλου εύρους λύσεων πληρωμών θα αύξανε τις πωλήσεις τους και το 98% από αυτούς να θεωρούν ότι καθοριστικά συνέβαλε η δυνατότητα πληρωμής με κάρτες.
- Το 94% των Ελλήνων εμπόρων θεωρεί τις ηλεκτρονικές πληρωμές ζωτικής σημασίας για τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ενώ μέσα στους επόμενους 12 μήνες, το 20% των Ελλήνων εμπόρων σχεδιάζει επίσης να αρχίσει να αποδέχεται πληρωμές με κρυπτονομίσματα.
- Όπως και οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί τους, έτσι και οι Έλληνες έμποροι δηλώνουν ότι η ασφάλεια, η προστασία, η ευκολία και η προτίμηση του καταναλωτή αποτελούν τα βασικά κριτήρια που καθορίζουν την απόφαση για το ποιες μεθόδους πληρωμών θα αποδέχονται. Όσο για τα κόστη, το 50% πιστεύουν ότι το κόστος των καρτών έχει μειωθεί ή παραμείνει το ίδιο και το 77% θεωρούν ότι η προμήθεια που καταβάλλουν για τις κάρτες είναι λογική συγκριτικά με την αξία που λαμβάνει από αυτές.
Στην πλευρά των καταναλωτών, η χρήση των καρτών έχει μπει στην καθημερινότητα της συντριπτικής πλειονότητάς τους:
- Το 91% των Ελλήνων καταναλωτών χρησιμοποίησαν κάρτες κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους έναντι του 86% που επέλεξε τα μετρητά, και το 67% προτιμούν να πληρώνουν με κάρτα ακόμα και αν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν με μετρητά.
- Το 68% των Ελλήνων καταναλωτών εμπιστεύεται τις κάρτες περισσότερο από άλλες μεθόδους πληρωμών και το 66% εκτιμά ότι μέσα στον επόμενο χρόνο θα πραγματοποιήσει περισσότερες άμεσες πληρωμές συγκριτικά με αυτές που πραγματοποιεί σήμερα.
- Η ικανοποίηση των καταναλωτών αντανακλάται στο γεγονός ότι το 85% θεωρούν καινοτόμα την ελληνική αγορά πληρωμών και ότι καλύπτονται οι ανάγκες όσον αφορά τις πληρωμές, ενώ το 71% θεωρούν ότι οι κάρτες παρέχουν περισσότερη αξία συγκριτικά με άλλες μεθόδους πληρωμών.
Προτεραιότητα η ασφάλεια, μειώνονται οι απάτες
Το 50% των Ελλήνων καταναλωτών θεωρούν ότι η απάτη αποτελεί βασικό παράγοντα ανησυχίας στις περιπτώσεις τραπεζικής μεταφοράς χρημάτων σε πραγματικό χρόνο/άμεσων πληρωμών. Πάνω από το 40% ανησυχούν ότι δεν θα λάβουν επιστροφή χρημάτων σε περίπτωση σφαλμάτων που σχετίζονται με το ποσό ή με τον αποδέκτη, με λανθασμένα ή κατεστραμμένα είδη.
Η ασφάλεια, η προστασία και η αξιοπιστία των πληρωμών αποτελούν τους τρεις κυριότερους παράγοντες που λαμβάνουν υπόψη οι Έλληνες καταναλωτές, καθώς το 47% δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα αποζημίωσης και στην προστασία του καταναλωτή, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 25%.
Όπως σημειώνει η μελέτη, έχει μειωθεί κατά 11% ο αριθμός και κατά 10% η αξία των συναλλαγών απάτης με κάρτες πληρωμών το πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σχέση με το 2023 καθώς ανήλθαν σε 1.185.199.780 έναντι 2.210.865.672, με την αξία να διαμορφώνεται στα 10,98 εκατ. ευρώ έναντι 23,77 εκατ. ευρώ. Μειώθηκαν επίσης κατά 38% ο αριθμός και κατά 72,5% η αξία των συναλλαγών απάτης με μεταφορές πίστωσης το 2023 σε σχέση με το 2022.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
