«Φρένο» στην αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας θα βάλει φέτος η επιδημία του κοροναϊού, «ψαλιδίζοντας» έως και κατά 0,9% τον προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης, όπως εκτιμούν οι αναλυτές της Alpha Bank. Θετικό στοιχείο των εκτιμήσεών τους, πάντως, είναι ότι οι συνέπειες θα έχουν περιορισμένη χρονική διάρκεια και θα εξαντληθούν ως τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020, ενώ προβλέπεται γρήγορη ανάκαμψη μετά την πτώση (ανακάμψη σε σχήμα "V").
Ειδικότερα, στις νέες προβλέψεις της για την επίδραση της επιδημίας στο ΑΕΠ η Alpha καταρτίζει τρία σενάρια, βάσει των οποίων το ΑΕΠ θα μπορούσε να πέσει φέτος ακόμη και χαμηλότερα από 1,5%.
Όπως σημειώνει, η επίπτωση του Covid-19 στην εξέλιξη του ρυθμού αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ θα εξαρτηθεί από την ένταση και τη διάρκεια του φαινομένου και εκτιμάται ότι θα λάβει τη μορφή ενός σχήματος V (V-shaped effect).
Με άλλα λόγια η διαταραχή που θα επιφέρει στην οικονομία θα είναι πιθανότατα περιορισμένης χρονικής διάρκειας, επηρεάζοντας κυρίως το δεύτερο τρίμηνο και εν μέρει μόνο το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο. Κατά συνέπεια, εκτιμάται ότι ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ θα επηρεαστεί μόνο εντός του 2020, χωρίς περαιτέρω αρνητική επίπτωση στην μακροχρόνια πορεία του.
Στο γράφημα απεικονίζεται, επιπρόσθετα, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για τη διετία 2020-2021, σύμφωνα με τα ακόλουθα τρία σενάρια:
- Σενάριο 1 - Συγκρατημένη Εξάπλωση: Ήπιο και βραχυπρόθεσμο shock τόσο στην εξωτερική ζήτηση, όσο και στην εγχώρια αβεβαιότητα, το οποίο αναμένεται να διαρκέσει μέχρι του τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2020.
- Σενάριο 2 - Ντόμινο στην Ευρωζώνη: Σοβαρό αλλά βραχυπρόθεσμο shock στην εξωτερική ζήτηση και ήπιο shock στην εγχώρια αβεβαιότητα.
- Σενάριο 3 - Ευρύτερη εγχώρια επιδημία: Ισχυρό shock στην εξωτερική ζήτηση και έντονη και μεγαλύτερης διάρκειας διαταραχή στην εγχώρια αβεβαιότητα που θα εξαντληθεί ωστόσο εντός του τρίτου τριμήνου.
Τα αποτελέσματα της προσομοίωσης σύμφωνα με τα εν λόγω σενάρια δείχνουν μία πτώση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ για το 2020 της τάξης του 0,4%-0,9%, σε σχέση με τις αρχικές μας εκτιμήσεις, πριν το ξέσπασμα της επιδημίας του Covid-19.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha, η αναπτυξιακή δυναμική του τρέχοντος έτους, και κυρίως του επομένου τριμήνου θα προσδιορισθεί, μεταξύ άλλων, σε σημαντικό βαθμό από τη διάρκεια και την ένταση της επιδημίας Covid-19 αλλά και της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης στα σύνορα. Σύμφωνα, με τις τελευταίες εξελίξεις, προβλέπεται ότι η επιδημία του Covid-19, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην παγκόσμια, όσο και στις επιμέρους οικονομίες το 2020.
Το σχήμα της οικονομικής διαταραχής αναμένεται να προσδιοριστεί από:
- το κατά πόσο ο ιός υπόκειται σε εποχικό πρότυπο, δηλαδή πόσο εντονότερη είναι η εποχική κατανομή της μεταδοτικότητας του ιού, στους μήνες χαμηλών θερμοκρασιών, σε σχέση με τους μήνες υψηλών θερμοκρασιών.
- τη χρονική διάρκεια που θα απαιτηθεί για την εισαγωγή του εμβολίου,
- εάν μία χώρα είναι εκτεθειμένη σε διαταραχές από την πλευρά της ζήτησης, ή της προσφοράς.
Με βάση τα ανωτέρω, το πιο πιθανό σχήμα της διαταραχής στο ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας, σε ένα βασικό σενάριο, αναμένεται να είναι το “V” - να είναι δηλαδή περιορισμένης χρονικής διάρκειας - και να ενσκήψει κυρίως στο δεύτερο τρίμηνο και μερικώς μόνο, στο τρίτο τρίμηνο του 2020. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου αναμένεται να υπάρξει σταδιακή άμβλυνση του φαινομένου, δημιουργώντας μάλιστα ισχυρά αποτελέσματα βάσης (base effects) για το 2021 (σ.σ.: ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης του 2020 θα οδηγήσει για στατιστικούς λόγους σε μεγαλύτερη αύξηση το 2021).
Σημειώνεται ότι οι εκτιμήσεις αυτές, στηρίζονται στην έως τώρα διαθέσιμη πληροφόρηση και υπόκεινται σε υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ποιες θα είναι οι επιδράσεις στους επιχειρηματικούς κλάδους
Σύμφωνα με την ανάλυση, αρνητική επίδραση, ακόμα και σε βραχύ χρονικό ορίζοντα, θα υπάρξει στους κλάδους:
Τουρισμού: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (UNWTO), ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα μία πρώτη εκτίμηση σχετικά με την επίπτωση της επιδημίας του Covid-19 στον τουρισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με την οποία οι τουριστικές αφίξεις θα μειωθούν το 2020 κατά περίπου 1%-3%, ενώ η αρχική πρόβλεψη ήταν αύξηση κατά 3%-4%. Οι εισπράξεις αντίστοιχα προβλέπεται ότι θα μειωθούν κατά $ 30-50 δισ. Εφαρμόζοντας μία μείωση της τάξης του 3% επί των τουριστικών αφίξεων του 2019, η αναμενόμενη μείωση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης στη χώρα μας για το 2020, θα είναι 940 χιλ. ταξιδιώτες. Η αρνητική επίπτωση εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένη, μεταξύ άλλων, λόγω του «εποχικού προτύπου» του ελληνικού τουριστικού κλάδου, αφού το 85% των συνολικών τουριστικών αφίξεων λαμβάνει χώρα μεταξύ Μαΐου-Οκτωβρίου κάθε έτους, δεδομένου ότι επικρατεί η άποψη – χωρίς να δύναται να επιβεβαιωθεί εν προκειμένω - ότι η επικράτηση υψηλότερων θερμοκρασιών αποδυναμώνουν τη μεταδοτικότητα του ιού. Ωστόσο, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η σημαντική παράμετρος πιθανής υποχώρησης των τουριστικών αφίξεων, κυρίως από πιο μακρινές χώρες προέλευσης, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης με την Ιταλία, όπου η εξάπλωση του ιού είναι ραγδαία τις τελευταίες εβδομάδες. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), προτείνει μια ευέλικτη πολιτική ακύρωσης, ώστε να περιορισθούν οι αρνητικές επιπτώσεις και να διατηρηθεί ο δείκτης προσδοκιών στον τουριστικό κλάδο σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Ναυτιλίας: Μετά την εξάπλωση του Covid-19, σημειώθηκε κατακόρυφη πτώση των ναύλων κατά 50% στα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου (bulk carriers). Αυτή η εξέλιξη είναι πολύ σημαντική, αν ληφθεί υπόψη ότι το 80% του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών βάσει όγκου, μεταφέρεται δια θαλάσσης, ενώ 7 από τα 9 πιο πολυσύχναστα λιμάνια βρίσκονται στην Κίνα.
Αερομεταφορών: Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ) εκτιμά απώλεια εσόδων $29,3 δισ. σε παγκόσμιο επίπεδο, ως αποτέλεσμα των ταξιδιωτικών περιορισμών, την επιδείνωση του Δείκτη Εμπιστοσύνης των Καταναλωτών και την επιβολή προληπτικών μέτρων από τις εταιρείες για τον περιορισμό των μαζικών συγκεντρώσεων και πραγματοποίησης μη απαραίτητων ταξιδιών.
Εξαγωγικού εμπορίου μέσω οδικών μεταφορών: Ένα μεγάλο μέρος των εξαγωγών μας διεξάγεται μέσω πληγέντων χωρών από τον Covid-19, όπως η Ιταλία.
Λιανικού εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών (κατασκευαστές προϊόντων, προμηθευτές και έμποροι λιανικών πωλήσεων): Προβλέπεται υποχώρηση της καταναλωτικής δαπάνης, παράλληλα με τη χειροτέρευση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, πλήττοντας ενδεχομένως περισσότερο τους μικρούς πωλητές και λιγότερο τις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων.
Σε περίπτωση παρατεταμένης διαταραχής, επίδραση θα υπάρξει στους κλάδους:
Αγοράς Ακινήτων και Κατασκευών: Μείωση αγοραπωλησιών και καθυστέρηση στα χρονοδιαγράμματα κατασκευής έργων λόγω προληπτικών μέτρων.
Εστίασης: Χαμηλή ζήτηση λόγω της μείωσης των αφίξεων τουριστών ή ακόμα και της εγχώριας ζήτησης, σε περίπτωση περιορισμού κατ’ οίκον, ένεκα μιας τοπικής και παρατεταμένης επιδημίας.
Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών: Μείωση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών, των πράξεων συναλλάγματος και των πιστώσεων προς τον τουριστικό κλάδο, τις υπηρεσίες εστίασης και το λιανικό εμπόριο. Επίσης, όξυνση του ανταγωνισμού από εταιρείες Fintech.
Σε δύο κλάδους θα υπάρξει θετική επίδραση σε περίπτωση παρατεταμένης διαταραχής:
Φαρμακοβιομηχανίας και Υγείας: Αύξηση των πωλήσεων, λόγω υψηλότερης ζήτησης για αντιβιοτικά, ιατρικές υπηρεσίες και ιατρικά εφόδια/ εξοπλισμό.
Ηλεκτρονικού Εμπορίου: Αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων, αποφυγή επίσκεψης φυσικών καταστημάτων, λόγω μεγαλύτερης ανησυχίας μετάδοσης του ιού.