Λεφτά... δεν υπάρχουν για έργα σιδηροδρόμου, αναζητούνται νέες λύσεις

Η δυσκολία εξασφάλισης χρηματοδότησης και η ανατροπή των προτεραιοτήτων, εξαιτίας του δυστυχήματος των Τεμπών και της μεγάλης περιβαλλοντικής καταστροφής στη Θεσσαλία, ψαλίδισαν το πολυσυζητημένο πακέτο σιδηροδρομικών έργων, ύψους 4 δισ. ευρώ.

Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θέτει σε προτεραιότητα τον άξονα «Νέα Καρβάλη – Τοξότες» της ανατολικής σιδηροδρομικής Εγνατίας και τη σύνδεση με το τρένο του 6^ου προβλήτα του ΟΛΘ, την οποία επιχειρεί να εντάξει στο  ΕΣΠΑ.

Το μοναδικό από τα έξι έργα που προκήρυξε η ΕΡΓΟΣΕ τον Νοέμβριο του 2021, το οποίο κατάφερε να εξασφαλίσει, μέχρι σήμερα, χρηματοδότηση 212 εκατ. ευρώ από το CEF I είναι το τμήμα «Νέα Καρβάλη – Τοξότες». Έτσι, αυτό το κομμάτι αποσπάται από τα 206 χλμ. του μεγάλου έργου «Θεσσαλονίκη – Τοξότες», ύψους 1,68 δισ. ευρώ, και θα βγει σε νέο μειοδοτικό διαγωνισμό ως το τέλος Ιουλίου.

Η νέα γραμμή θα ενώσει το υπό ανάπτυξη εμπορευματικό λιμάνι της Νέας Καρβάλης με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο στους Τοξότες της Ξάνθης. Αποτελεί υποτμήμα του σχεδιαζόμενου ευρωπαϊκού διαδρόμου που θα συνδέσει τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας με τρία λιμάνια σε Μαύρη Θάλασσα και Δούναβη, μέρος του πρότζεκτ 3Seas, στοχεύοντας στην ενίσχυση των εμπορευματικών μεταφορών μέσω της Παράκαμψης Βοσπόρου.

Το αντικείμενο της αυτοτελούς σύμβασης αφορά την κατασκευή νέας μονής σιδηροδρομικής γραμμής, μήκους 37 χλμ., ως προς την υποδομή, την επιδομή και τους σταθμούς, άρα χωρίς ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, που μένουν προίκα στον «παλιό» διαγωνισμό.

Δεδομένου ότι η μεγάλη προκήρυξη είχε γίνει με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, το φυσικό αντικείμενο παραμένει υπό διαμόρφωση. Έτσι ο μεγάλος διαγωνισμός δεν ακυρώνεται μεν, δεν είναι όμως αμελητέο ότι στο στρατηγικό πλάνο του νέου ΟΣΕ μετατίθεται σε ορίζοντα 20ετίας. Στον διαγωνισμό συμμετέχουν οι: ΑΒΑΞ – Alstom, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat και ΕΛΛΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος.

Στο ΕΣΠΑ οδεύει η σύνδεση του λιμένος Θεσσαλονίκης

Δεύτερη προτεραιότητα είναι η σιδηροδρομική σύνδεση με τον 6^ο προβλήτα του ΟΛΘ και ο προαστιακός της Δυτικής Θεσσαλονίκης, ένα έργο 53,5 εκατ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να ενταχθεί στο πρόγραμμα «ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ» του ΕΣΠΑ 2021-2027. Όπως ενημέρωσε, εχθές, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, κατά την επίσκεψή του στα γραφεία της ΕΡΓΟΣΕ, είναι σε εξέλιξη η φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου και η αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί το ερχόμενο φθινόπωρο. Αυτό θα δρομολογήσει και τη φάση κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών.

Ως προς τους υπόλοιπους διαγωνισμούς, που παραμένουν μετέωροι δυόμισι χρόνια, μετά την προκήρυξη, εντός Ιουλίου αναμένεται η απάντηση από το CEF II σχετικά με το αίτημα χρηματοδότησης που κατατέθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Στον φάκελο περιλαμβάνονται τα έργα αναβάθμισης στα τμήματα «Αλεξανδρούπολη – Πύθιο» και «Πύθιο – Ορμένιο», στα σύνορα με Τουρκία και Βουλγαρία αντίστοιχα. Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 775 εκατ. ευρώ, ψαλιδισμένος δηλαδή σε σχέση με το 1,07 δισ. του αρχικού σχεδιασμού.

Ακόμα, περιλαμβάνεται η κατασκευή της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής που θα φτάσει από το Ρίο ως το νέο λιμάνι της Πάτρας, έργο ύψους 477 εκατ. ευρώ.  Για τα δύο έργα, ζητούνται συνολικά από το CEF II 921 εκατ. ευρώ. Δεδομένου, όμως, ότι πρόκειται για ένα ανταγωνιστικό εργαλείο χρηματοδότησης, μπορεί το ποσό που θα εγκριθεί για το εκάστοτε έργο να είναι και μικρότερο από αυτό που έχει ζητηθεί.

Ανοιχτό εισιτήριο για το μέλλον, χωρίς ορατό ορίζοντα, έχουν πάρει τα δύο υπολειπόμενα έργα, που αφορούν τις επεκτάσεις του προαστιακού στα λιμάνια Λαυρίου και Ραφήνας. Ο συνολικός προϋπολογισμός των δύο διαγωνισμών ανέρχεται σε 700 εκατ. ευρώ, όμως και τα δύο έργα είναι υπό εξέταση. Πάντως, στο στρατηγικό πλάνο του νέου ΟΣΕ το μεν Λαύριο είναι στον πενταετή προγραμματισμό, με πιθανή αναζήτηση πόρων από το ΕΣΠΑ, ενώ η Ραφήνα έχει μετατεθεί στο πλάνο δεκαετίας.