Επιτάχυνση της επενδυτικής δραστηριότητας το 2024 σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις «βλέπει» το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ωστόσο, τη φετινή χρονιά προβλέπεται στον προϋπολογισμό αστοχία στην εκτέλεση των επιδοτούμενων προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, με μια υστέρηση της τάξεως των 1,5 δισ. ευρώ, που αποδίδεται κυρίως στις καθυστερήσεις του καλοκαιριού με τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου διευκρινίζουν ότι ο στόχος για την αύξηση των επενδύσεων το 2024 ανεβαίνει από 12,1% που προβλεπόταν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού σε 15,1%. Όπως εξηγούν, αυτή η αύξηση είναι αποτέλεσμα των προβλέψεων για αυξημένη απορρόφηση δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και στηρίζεται, επίσης, στη βελτίωση των πρόδρομων οικονομικών δεικτών μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας το αμέσως προηγούμενο διάστημα.
Αυτή η αλλαγή είναι και η μοναδική σημαντική τροποποίηση των βασικών μεγεθών του προϋπολογισμού σε σχέση με το προσχέδιο, ενώ υπάρχουν ορισμένες ακόμη οριακές αλλαγές στον ρυθμό ανάπτυξης και στον πληθωρισμό που προβλέπονται τον επόμενο χρόνο.
Σε ό,τι αφορά το επιδοτούμενο σκέλος των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, αναγνωρίζεται ότι δεν θα απορροφηθούν φέτος τα αρχικά προβλεπόμενα 3,5 δισ. και το ποσό θα είναι της τάξεως των 2 δισ. Μετά την επιβράδυνση του καλοκαιριού, καθώς η υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν ενέκρινε επενδυτικές δαπάνες, στελέχη του οικονομικού επιτελείου επισημαίνουν ότι υπάρχει επιτάχυνση τους τελευταίους δύο μήνες στην απορρόφηση των χρηματοδοτήσεων. Παράλληλα, υπάρχει πλήρης απορρόφηση πόρων από το δανειακό σκέλος, που φθάνουν φέτος τα 5,7 δισ. ευρώ.
Στο εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, η πρόβλεψη για το 2023 ήταν 1,5 δισ. ευρώ, τα οποία αυξήθηκαν στα 1,950, μεταξύ άλλων και για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, ενώ το 2024 το αντίστοιχο ποσό ανεβαίνει στα 2,050 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, τα ποσά επενδύσεων στα συγχρηματοδοτούμενα έργα του ΕΣΠΑ αυξάνονται το 2024 στα 6,5 δισ. ευρώ και για το Ταμείο Ανάκαμψης (σκέλος επιχορηγήσεων) προβλέπονται 3,6 δισ. Έτσι, οι συνολικές δημόσιες επενδύσεις εκτιμάται ότι θα αυξηθούν από 10,8 δισ. το 2023 στα 12,2 δισ. το 2024 και θα αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της ανάπτυξης, που προβλέπεται ότι θα επιταχυνθεί από 2,4% φέτος στο 2,9%.
Τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης
Όπως σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, πόροι του ΤΑΑ που ξεπερνούν τα 11 δισ. έχουν εισρεύσει στη χώρα από το 2021: «Το σύνολο των πόρων από το 2021 έως σήμερα, ανέρχεται σε 11.091 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 5.346 εκατ. ευρώ αφορούν στο δανειακό σκέλος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και 5.746 εκατ. ευρώ στο σκέλος των επιχορηγήσεων. Το έτος 2024 οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το σκέλος των επιχορηγήσεων προβλέπονται σε 3.617 εκατ. ευρώ».
Ειδικότερα, σημειώνεται ότι:
- Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σύνολο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, στο οποίο εντάσσονται συνεχώς νέα έργα, ενώ το 2024 μέρος της χρηματοδότησης αφορά σε συνεχιζόμενα από προηγούμενα έτη έργα, όπως:
• το εθνικό πρόγραμμα του ΕΟΠΥΥ για την πρόληψη και την αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων, προϋπολογισμού 101 εκατ. ευρώ,
• έργα για την εξοικονόμηση πόσιμου νερού με άξονες:
α. υποδομές παροχής νερού,
β. τηλεμετρία - τηλεχειρισμός για τον εντοπισμό διαρροών σε δίκτυα ύδρευσης,
γ. προμήθεια ψηφιακών μετρητών νερού και
δ. μονάδες αφαλάτωσης, προϋπολογισμού 95 εκατ. ευρώ,
• η ανάπτυξη Αυτόνομων Έξυπνων Τηλεδιαχειριζόμενων Δικτύων Φωτισμού τεχνολογίας LED στους οδικούς άξονες της χώρας, για τις 13 Περιφέρειες, που αποσκοπούν στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, προϋπολογισμού 132 εκατ. ευρώ,
• η κοινωνική επανένταξη των πιο ευάλωτων ομάδων που περιλαμβάνει τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και αστέγους, προϋπολογισμού 152 εκατ. ευρώ και
• το πρόγραμμα «Ηλεκτροκίνηση - Φορτίζω παντού» για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, με επιδότηση μέρους του κόστους αγοράς, εγκατάστασης και διασύνδεσης στο δίκτυο του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) ΑΕ δημοσίως προσβάσιμων σταθμών ταχείας και υπερταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ.
Αξίζει τέλος, όπως τονίζεται στην εισηγητική έκθεση, να αναφερθεί η μεγάλη επένδυση, συνολικού προϋπολογισμού ύψους 1,2 δισ. ευρώ και με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030, για την προμήθεια και την εγκατάσταση 7,3 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι έξυπνοι μετρητές, μεταξύ άλλων, θα διευκολύνουν τον εντοπισμό τεχνικών απωλειών και ρευματοκλοπών και θα επιτρέψουν στους καταναλωτές να παρακολουθούν τη χρήση ενέργειας σε πραγματικό χρόνο. Για τον σκοπό αυτό προβλέπεται ότι το ΤΑΑ θα χρηματοδοτήσει τον ΔΕΔΔΗΕ με δάνειο ύψους 273 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη έχει υπογραφεί δανειακή σύμβαση με την ΕΤΕπ για χρηματοδότηση ύψους 150 εκατ. ευρώ.