Δέσμια της γραφειοκρατίας παραμένει η αιολική ενέργεια παρά τις βελτιώσεις που έχουν νομοθετηθεί στην αδειοδοτική διαδικασία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), βασικός λόγος είναι η αδυναμία των συναρμόδιων φορέων και υπηρεσιών που δεν ελέγχονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να εφαρμόσουν δίκαια, αποτελεσματικά και ισότιμα τη νομοθεσία.
«Παραβιάσεις των προθεσμιών από τα κρατικά όργανα, συστηματικά αρνητικές γνωμοδοτήσεις χωρίς τεκμηρίωση, επανεξέταση και απόρριψη ήδη αδειοδοτημένων έργων με αφορμή αιτήματα βελτιωτικών τροποποιήσεών τους, άτυποι οριζόντιοι αποκλεισμοί και άλλα ανάλογα, διαμορφώνουν ένα δυσχερέστατο περιβάλλον.
Ως αποτέλεσμα αιολικά έργα υπό ανάπτυξη και αιτήσεις καρκινοβατούν επί πολλά έτη, που ξεπερνούν τα δέκα. Σε μια εποχή που το ζητούμενο είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους, ο ρυθμός ανάπτυξης της φθηνότερης μορφής ηλεκτροπαραγωγής, που είναι τα αιολικά πάρκα, υστερεί», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε επιστολή της Ένωσης προς το ΥΠΕΝ με αφορμή τη δημόσια διαβούλευση του νέου νομοσχεδίου του Υπουργείου.
«Μεγάλη απόσταση μεταξύ του τι έχει νομοθετηθεί και τι εφαρμόζεται»
Σοβαρές καθυστερήσεις, ασυνέπεια της διοίκησης και χαοτική λειτουργία των υπηρεσιών περιγράφει στο BD ο Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Παπασταματίου, αναφερόμενος στο πώς εφαρμόζεται στην πράξη η νομοθεσία για τα αιολικά πάρκα.
Όπως τόνισε, «γίνονται νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά τελικά αυτές δεν εφαρμόζονται και υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη απόσταση μεταξύ του τι έχει νομοθετηθεί και τι εφαρμόζεται».
Μάλιστα, παρά τις απλοποιήσεις και τις προθεσμίες που έχουν θεσπιστεί, η εφαρμογή τους φαίνεται να μπλοκάρει σε επίπεδο υπηρεσιών και μάλιστα όχι απαραίτητα σε αυτές του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
«Η κατάσταση που επικρατεί για τα αιολικά είναι χαοτική», σημείωσε, αναφερόμενος στις συναρμόδιες και αποκεντρωμένες διοικήσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στην περίπτωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, όπου ο νόμος προβλέπει ολοκλήρωση εντός 1,5 έτους, «αυτό ποτέ δε γίνεται». Το αποτέλεσμα είναι ότι όταν τελικά εκδίδεται η άδεια, τα στοιχεία του έργου είναι πλέον ξεπερασμένα.
«Το 100% των περιβαλλοντικών αδειών πρέπει να τροποποιηθούν για να προσαρμοστούν στις πιο μοντέρνες, πιο παραγωγικές, πιο φθηνές μηχανές», είπε, περιγράφοντας την αναγκαστική διαδικασία τροποποίησης που ακολουθεί για όλα σχεδόν τα έργα.
Παράλληλα, παρότι ο νόμος ορίζει ότι κατά την τροποποίηση πρέπει να εξετάζεται μόνο το νέο στοιχείο, «οι υπηρεσίες αξιολογούν το έργο εξαρχής, εκ του μηδενός», φτάνοντας, μάλιστα, στο σημείο έργα που είχαν εγκριθεί στο παρελθόν να απορρίπτονται ξαφνικά. Αντίστοιχα, οι υπηρεσίες λαμβάνουν υπόψη μη θεσμοθετημένες μελέτες, δημιουργώντας «άτυπες ζώνες αποκλεισμού» που δεν προβλέπονται από πουθενά.
Όπως τονίζει ο κ. Παπασταματίου, το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη νόμων, αλλά η εφαρμογή τους. «Το χρέος του Υπουργείου δεν τελειώνει με τη νομοθέτηση. Δε θέλουμε άλλους νόμους, αρκούν αυτοί που έχουμε. Το κεντρικό μήνυμα είναι ότι δεν αρκεί μόνο η νομοθεσία. Η εφαρμογή έχει σημασία και αυτή είναι προβληματική», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Η αποκέντρωση των υπηρεσιών έχει αποτύχει»
Μάλιστα, σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάσταση αυτή είναι σύμπτωμα ενός χρόνιου προβλήματος της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, όπου ακόμη και στην ίδια υπηρεσία η άποψη για ένα έργο μπορεί να αλλάξει απλώς επειδή αλλάζει ο υπάλληλος.
Ο ίδιος θεωρεί ότι η αποκέντρωση έχει αποτύχει και πως «το κεντρικό κράτος πρέπει να αρχίσει να παίρνει ξανά πίσω διάφορες αρμοδιότητες», όπως ήδη έχει γίνει με τα δασαρχεία και έχει εξαγγελθεί για τις πολεοδομίες.
Προτείνει μάλιστα ένα σταθερό plan B, ώστε όταν μια τοπική υπηρεσία καθυστερεί υπερβολικά, ο φάκελος να μπορεί να μεταφέρεται στο κεντρικό Υπουργείο για απόφαση.
«Και αυτές οι καθυστερήσεις, φυσικά, δεν είναι χωρίς κόστος», εξηγεί ο κ. Παπασταματίου, σε μία περίοδο που συζητάμε για φθηνή ενέργεια και ενεργειακή ασφάλεια.
Ενδεικτικά της κατάστασης είναι τα τελευταία στοιχεία για την στατιστική της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα οποία στην περίοδο 2018-2022, μέσω των διαγωνισμών της ΡΑΑΕΥ, έχουν επιλεγεί αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 1.592 MW, έργα ώριμα, που κανονικά θα έπρεπε ήδη να έχουν τεθεί όλα σε λειτουργία.
Ωστόσο, λόγω κυρίως των καθυστερήσεων που προκαλούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, μόλις 746 MW, δηλαδή το 47%, είχαν καταφέρει να λειτουργούν έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2025.
«Ας δούμε τα αιολικά πάρκα που έχουν εγκριθεί από τους διαγωνισμούς της ΡΑΑΕΥ, τα οποία είναι τα κατεξοχήν πιο φθηνά, με τιμές της τάξης των 56-60 ευρώ/MWh.
Οι διαγωνισμοί της ΡΑΑΕΥ παράγουν τα οικονομικότερα αιολικά έργα, γιατί όταν ένα πάρκο εξασφαλίζει συμβόλαιο με το κράτος για 20 χρόνια, γίνεται οικονομικά βιώσιμο. Έτσι, ο ανταγωνισμός αυξάνεται και οι τιμές μειώνονται», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι προτάσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ
Η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει καταθέσει συγκεκριμένες και αναλυτικές προτάσεις για την επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας. Η ζητούμενη επιτάχυνση δεν σημαίνει ότι όλες οι αιτήσεις πρέπει να εγκρίνονται.
Αντίθετα, σημαίνει ότι πρέπει, μέσα σε εύλογο χρόνο, κάθε αίτηση να λαμβάνει οριστική απάντηση, η οποία μπορεί να είναι είτε απορριπτική είτε θετική. Έτσι, σε εύλογο χρόνο όλοι -επιχειρήσεις, τοπικές κοινωνίες, κράτος- θα ξέρουν πού και τι θα γίνει.
Για αυτό, με αφορμή τη δημόσια διαβούλευση του νέου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, η ΕΛΕΤΑΕΝ επανάφερε δύο από τις σχετικές προτάσεις της:
- Για όσο η Διοίκηση παραβιάζει τις προθεσμίες που της έχει θέσει ο νόμος, πρέπει να αναστέλλονται ισόχρονα και οι προθεσμίες που θέτει ο νόμος στις επιχειρήσεις και τις οποίες αδυνατούν να τηρήσουν εξαιτίας της καθυστέρησης της Διοίκησης.
- Όταν οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις καθυστερούν συστηματικά να αποφασίσουν επί αιτημάτων χορήγησης ή τροποποίησης αδειών αιολικών πάρκων, τότε πρέπει ο ενδιαφερόμενος φορέας να έχει δικαίωμα να ζητήσει από το κεντρικό Υπουργείο να λάβει οριστική απόφαση επί του αιτήματος.
Σύμφωνα με την Ένωση, οι προτάσεις αυτές θα δώσουν σημαντική διέξοδο σε πιεστικά ζητήματα. Φυσικά δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στην ολότητά του, διότι για αυτό απαιτείται περισσότερη εργασία και συνεργασία του κράτους με τους φορείς της αγοράς.
Πέραν των δύο ανωτέρω προτάσεων, η ΕΛΕΤΑΕΝ επεσήμανε και πάλι την ανάγκη να αποκατασταθεί η ισορροπία των τεχνολογιών ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα που έχει ανατραπεί. Για αυτό επανάφερε την πρότασή της για τήρηση του μείγματος του ΕΣΕΚ κατά τη χορήγηση των αδειών σύνδεσης στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
