Η βελτίωση του σπιτιού έχει αναδειχθεί πλέον σε βασική δραστηριότητα για μεγάλη μερίδα των Ελλήνων καταναλωτών, η οποία τον τελευταίο χρόνο στράφηκε στην αναζήτηση τρόπων αναβάθμισης της καθημερινότητας στο σπίτι, στη σκιά της πανδημίας και των περιορισμών στις μετακινήσεις. Τα παραπάνω, μεταξύ άλλων, προκύπτουν από την έρευνα που εκπόνησε το Εργαστήριο ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ), μετά από πρωτοβουλία της εταιρείας Praktiker Hellas.
Η μελέτη συγκέντρωσε στοιχεία από περισσότερα από 700 νοικοκυριά στην Ελλάδα, εκ των οποίων το 90% δήλωσε ότι θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική για το νοικοκυριό τους την δυνατότητα να μπορούν να κάνουν οι ίδιοι εργασίες αναβάθμισης/μαστορέματος στο σπίτι (Do-It-Yourself, DIY). Μάλιστα, το 70% των ερωτηθέντων σημείωσε ότι πραγματοποίησε κάποια εργασία βελτίωσης του σπιτιού μέσα στο τελευταίο εξάμηνο, ενώ το 43% πραγματοποίησε κάποια εργασία μέσα στον τελευταίο μήνα. Η μελέτη του ΟΠΑ ανέδειξε περαιτέρω ότι το 58% του κοινού προτιμά να κάνει μόνο του ή με κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας τις μικρές εργασίες στο σπίτι, ενώ το 94% επιλέγει να κάνει τουλάχιστον ένα μέρος των εργασιών του σπιτιού ιδιοχείρως.
Ο κύριος λόγος για 2 στους 3 ερωτηθέντες (66%) ωστόσο είναι το γεγονός ότι υπήρξε κάποια ζημιά που ήθελε άμεση επιδιόρθωση, με την πλειοψηφία να προτιμά να κάνει τις εργασίες μικρού μεγέθους χωρίς εξωτερική βοήθεια, αναζητώντας ωστόσο άμεση πρόσβαση σε είδη οικιακής βελτίωσης. Επιπλέον, το 34% προτίμησε να αξιοποιήσει με την δραστηριότητα του DIY τον επιπρόσθετο ελεύθερο χρόνο. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι αυξήθηκαν εντυπωσιακά τον τελευταίο χρόνο οι αναζητήσεις στην Google για εργαλεία και από την χώρα μας.
Η τάση αυτή πάντως αναμένεται να συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα, καθώς το 61% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι είναι αρκετά πιθανό να πραγματοποιήσει ένα έργο βελτίωσης για το σπίτι και το προσεχές διάστημα. Κάπως έτσι, το 53% του δείγματος κατατάσσει τα καταστήματα με είδη σπιτιού στα «είδη πρώτης ανάγκης», ειδικά σε περίοδο περιορισμών κυκλοφορίας. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι ο δείκτης αυτός συνδέεται σαφώς με το εισόδημα του νοικοκυριού, αγγίζοντας τα ανώτερα επίπεδα (59%) στα χαμηλότερα εισοδήματα (κάτω των 750 ευρώ) και τα χαμηλότερα (29%) στα υψηλότερα εισοδήματα (μεταξύ 2.500 και 4.000 ευρώ).
Για την συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων πάντως (89%) είναι πρόβλημα αν τα καταστήματα DIY είναι κλειστά, ποσοστό που εκτινάσσεται σε 95% στην περίπτωση που προκύψει κάποια σοβαρή έκτακτη ανάγκη. Έτσι, οι μισοί και πλέον ερωτηθέντες (55%) χαρακτηρίζουν τα κλειστά καταστήματα ως ανασταλτικό παράγοντα για να κάνουν κάποιο έργο βελτίωσης στο σπίτι, ενώ μόλις το 19% του κοινού δηλώνει ότι προτιμά να αγοράσει εξ αποστάσεως προϊόντα βελτίωσης για το σπίτι σε περίοδο lockdown. Στους βασικούς λόγους για το τελευταίο στοιχείο συγκαταλέγεται το γεγονός ότι οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν ακριβώς τί θέλουν, θέλουν να δουν και να αγγίξουν από κοντά κάποια είδη, ενώ, ακόμη και όταν γνωρίζουν το προϊόν που τους ενδιαφέρει, χρειάζονται βοήθεια από το προσωπικό.
Έτσι, η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπηρεσίες όπως οι αγορές εξ αποστάσεως, click away ή πλήρες ηλεκτρονικό εμπόριο δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επίσκεψη στο κατάστημα, σε αντίθεση με τις αγορές με ραντεβού (click inside) που δύνανται να υποκαταστήσουν σε έναν βαθμό την ομαλή λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων. Κατ’επέκτασιν, από τις επιλογές αυτές σαφώς προκρινόμενη είναι το πλήρες άνοιγμα των καταστημάτων DIY ως καταστήματα πρώτης ανάγκης, με κοινά ή συναφή μέτρα με τα υπόλοιπα, όπως τα σούπερ μάρκετ. Να σημειωθεί ότι για μία ομάδα 11 χωρών του κόσμου, τα καταστήματα DIY κατατάσσονται εν μέσω πανδημίας στα πλαίσια του αναγκαίου λιανεμπορίου (essential retail). Πρόκειται για τις χώρες: Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ιαπωνία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες.