Οι επτά μεγάλες κινήσεις του ΑΔΜΗΕ για τις διεθνείς διασυνδέσεις

Ημέρα ΑΔΜΗΕ μπορεί να χαρακτηριστεί κάλλιστα η χθεσινή, καθώς της πολύ καλής κερδοφορίας του πρώτου εξαμήνου που ανακοίνωσε χθες η διοίκηση, είχε προηγηθεί η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, Saudi Greek Interconnetion, μεταξύ της ελληνικής εταιρείας δικτύων και της National Grid S.A. - Saudi Electricity Company, που αποτελεί το πρώτο ουσιαστικό βήμα για την ωρίμανση της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Σαουδική Αραβία. 

Η νέα συμφωνία έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά από έργα διεθνών διασυνδέσεων που βρίσκονται σε διάφορα στάδια υλοποίησης ή σχεδιασμού. Με αφορμή την ανακοίνωση των οικονομικών μεγεθών του πρώτου εξαμήνου της τρέχουσας χρήσης ο ΑΔΜΗΕ έδωσε μία επικαιροποιημένη εικόνα για το πού βρίσκονται σήμερα οι εργασίες ή τα σχέδια περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα του ηλεκτρισμού:

1. Όπως είναι ήδη γνωστό, τον Ιούνιο 2023 ο ΑΔΜΗΕ έθεσε σε λειτουργία, από κοινού με τον Διαχειριστή του βουλγαρικού Συστήματος Μεταφοράς, τη δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας (Νέα Σάντα-Maritsa). Με την κίνηση αυτή αυξάνεται σημαντικά το περιθώριο ανταλλαγών ενέργειας ανάμεσα στις δύο χώρες. 
2. Παραμένοντας στα βόρεια σύνορα, ο ΑΔΜΗΕ και ο Διαχειριστής της Αλβανίας OST προχώρησαν στην εκπόνηση προμελετών αγοράς, δικτύου και προκαταρκτικής αξιολόγησης κόστους – οφέλους,  βάσει των οποίων αποφασίστηκε η υλοποίηση τρίτης διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών. Η νέα διασύνδεση αφορά σε νέα εναέρια Γραμμή Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης 400 kV, η οποία υπολογίζεται ότι θα αυξήσει κατά τουλάχιστον 200 MW τη μεταφορική ικανότητα και στις δύο κατευθύνσεις (από και προς την Αλβανία). Ο επικαιροποιημένος δεκαετής σχεδιασμός του ΑΔΜΗΕ τοποθετεί την ολοκλήρωση της νέας διεθνούς διασύνδεσης έως το 2030. 
3. Στην γειτονική Βόρεια Μακεδονία ο Διαχειριστής εξετάζει την αναβάθμιση της μίας εκ των δύο υφιστάμενων διασυνδέσεων με την χώρα, δεδομένου ότι η Βόρεια Μακεδονία αποτελεί κρίσιμο κόμβο στο συνολικό Σύστημα των Δυτικών Βαλκανίων. Ο ΑΔΜΗΕ και ο Διαχειριστής της Βόρειας Μακεδονίας (MEPSO) κατέληξαν στη λύση της αναβάθμισης της διασυνδετικής Γραμμής Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης 400 kV Μελίτη - Bitola. Αυτό το έργο εντάχθηκε στο Πανευρωπαϊκό Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (TYNDP) ως έργο υπό θεώρηση (under consideration), με ορίζοντα υλοποίησης μετά το 2030.
4. Τα επόμενα χρόνια, ο ΑΔΜΗΕ δρομολογεί την κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης Υπερυψηλής Τάσης 400 kV και με την Τουρκία με στόχο την αύξηση του περιθωρίου ανταλλαγών ενέργειας κατά 600 MW και προς τις δύο κατευθύνσεις. Ο σχεδιασμός του έργου ολοκληρώθηκε κατόπιν συνεργασίας μεταξύ των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας (ΑΔΜΗΕ, ESO-EAD & TEIAS), με τη διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων ανάπτυξης νέων διασυνδέσεων ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό και το Τουρκικό Σύστημα, για την αύξηση της ικανότητας μεταφοράς στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας και Βουλγαρίας-Τουρκίας. Σε συνέχεια της ολοκλήρωσης των σχετικών μελετών, τον Μάρτιο του 2022 ο ΑΔΜΗΕ και η TEIAS συμφώνησαν για την υλοποίηση της νέας διασυνδετικής Γραμμής Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης 400 kV μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με ορίζοντα ολοκλήρωσης έως το 2029.
5. Σε ότι αφορά τα δυτικά σύνορα της χώρας ο ΑΔΜΗΕ ολοκλήρωσε τις μελέτες σκοπιμότητας για τη δεύτερη ενισχυτική διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας ισχύος 1 GW, από κοινού με τον Διαχειριστή της γειτονικής χώρας, Terna. Το έργο θεωρείται απολύτως αναγκαίο και εκτιμάται ότι θα τριπλασιάσει το περιθώριο ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας από τα 500 MW στα 1.500 MW. Το υποβρύχιο μήκος της διαδρομής υπολογίζεται σε 220 χλμ. και σε 55 χλμ. το μήκος της όδευσης των υπογείων τμημάτων σε Ελλάδα και Ιταλία. Η διασύνδεση θα καταλήγει σε ένα νέο ΚΥΤ που προβλέπεται να αναπτύξει ο ΑΔΜΗΕ στη Θεσπρωτία, το οποίο θα εξυπηρετεί επίσης τη νέα διεθνή διασύνδεση με την Αλβανία.
6. Προς τον νότο ο Διαχειριστής ως γνωστόν έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου (EETC – Egyptian Electricity Transmission Company) και τον φορέα υλοποίησης ELICA SA, με τον οποίο έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης σχετικά με την έναρξη συζητήσεων για την αξιολόγηση της εισόδου του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας που αναπτύσσει το έργο GREGY – Green Energy Interconnector.
7. Τέλος ο ΑΔΜΗΕ συμβάλλει στην ωρίμανση και κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, με φορέα υλοποίησης τον EuroAsia Interconnector, στηρίζοντας με την τεχνογνωσία του την επιχειρησιακή επάρκεια του έργου. Τον περασμένο Ιούνιο υπέγραψε Επιστολή Προθέσεων (για την είσοδό του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας Euroasia Interconnector Holding LTD με ποσοστό 25%). Η δυνητική μετοχική συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ θα επιτρέψει την ενεργή εμπλοκή του στο τεχνικό σκέλος της διασύνδεσης και την αξιοποίηση της πολύτιμης τεχνογνωσίας που διαθέτει για την υλοποίησης του μεγάλου και τεχνικά απαιτητικού ενεργειακού έργου που θα διασυνδέσει τις τρεις χώρες.