Κέρδη ρεκόρ «βλέπουν» οι τράπεζες το 2023, «βασιλιάς» τα έσοδα από τόκους

Για την καλύτερη χρήση των τελευταίων 20 ετών οδεύουν οι τράπεζες το 2023. Επωφελούμενες από την δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας, την ισχυρή πιστωτική επέκταση και κυρίως το ιδιαίτερα ευνοϊκό επιτοκιακό περιβάλλον οι τράπεζες αναμένεται να επιτύχουν κατά την εφετινή χρήση ισχυρή αύξηση εσόδων και κερδοφορίας ενώ παράλληλα θα πετύχουν περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το 2023 θα είναι μια εξαιρετική χρονιά για το σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών καθώς οι τράπεζες θα επωφεληθούν τα μέγιστα από την άνοδο των επιτοκίων ενώ οι επιπτώσεις της αύξησης του κόστους χρήματος, κυρίως στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων, θα αποτυπωθεί με καθυστέρηση.

Η Τράπεζα Πειραιώς, με τη συμμετοχή του διευθύνοντος συμβούλου, Χρήστου Μεγάλου, του CFO, Θεόδωρου Γναρδέλη, και της επικεφαλής του IR, Χρυσάνθης Μπερμπάτη, θα παρουσιάσουν την προσεχή Δευτέρα 30/01 στο επενδυτικό κοινό τις εκτιμήσεις της τράπεζας και τους στόχους για την εφετινή χρονιά.

Eurobank, Alpha Bank και Εθνική Τράπεζα θα παρουσιάσουν τη στοχοθεσία τους για το τρέχον έτος τον προσεχή Φεβρουάριο και Μάρτιο με την δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του 2022.

Οι επιτελείς των τραπεζών θα μεταδώσουν ένα ισχυρό μήνυμα αισιοδοξίας στους επενδυτές υπογραμμίζοντας την επιστροφή του κλάδου στην κανονικότητα και την επίτευξη, μετά από πάρα πολλά χρόνια ισχνών αγελάδων, ικανοποιητικών αποδόσεων για τους μετόχους τους. Η βελτίωση των οργανικών κερδών θα επιτρέψει όλες τις συστημικές τράπεζες να προχωρήσουν στη διανομή μερίσματος για την εφετινή χρήση, ενώ εκτός απροόπτου Eurobank και Εθνική θα διανείμουν μέρισμα και για την χρήση του 2022.

Η ισχυρή βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας, αποτέλεσμα της δυναμικής  πορείας της οικονομίας, επαναφέρουν τον κλάδο στο επίκεντρο της προσοχής των επενδυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης των τραπεζών αποκομίζει από τις αρχές του έτους κέρδη +16% με τους αναλυτές να προβλέπουν σημαντικά περιθώρια περαιτέρω ανόδου για τις τραπεζικές μετοχές, λόγω των χαμηλών αποτιμήσεων και των ισχυρών οργανικών επιδόσεων.

Σημειώνεται ωστόσο ότι η βελτίωση της εικόνας των τραπεζών είναι εντυπωσιακή, όμως, η σύγκριση αφορά το που ήταν πριν λίγα χρόνια οι εγχώριες τράπεζες. Σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες οι εγχώριες παραμένουν αδύναμες με υπερδιπλάσιο δείκτη NPEs, χαμηλή κερδοφορία και αποδοτικότητα. Στελέχη τραπεζών υπενθυμίζουν ότι το 30% της κερδοφορίας του 2022, βασίζεται σε κέρδη από μη επαναλαμβανόμενες πηγές όπως η διαπραγμάτευση διατραπεζικών επιτοκίων, τα κέρδη από ομόλογα, καθώς και κέρδη από τις δραστηριότητες στο εξωτερικό. Με λίγα λόγια μόλις αρχίζουν και βγαίνουν από την πίεση της μακράς κρίσης.

Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών δύο είναι οι βασικοί παράγοντες που κάνουν τη διαφορά την φετινή χρονιά:

1. Ισχυρή οικονομική ανάπτυξη – πιστωτική επέκταση. Σύμφωνα με τις τράπεζες την εφετινή χρονιά ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ θα κινηθεί κοντά στο +1,5% με +2% ενώ οι πιο αισιόδοξοι βάζουν τον πήχη στο +3,5%. Αν και ο ρυθμός αυτός (ειδικά αν κινηθεί κοντά στο +1,5%) είναι αισθητά χαμηλότερος της επίδοσης του 2022 ωστόσο παραμένει σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης θα είναι αποτέλεσμα της εξασθένισης της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης και ο παράγοντας που θα κάνει τη διαφορά το 2023, και θα διατηρήσει σε θετική πορεία το ΑΕΠ, είναι οι επενδύσεις οι οποίες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κοντά στο +10%. Η ανοδική πορεία της οικονομίας και των επενδύσεων, με το Ταμείο Ανάκαμψης να παίζει καθοριστικό ρόλο, θα δώσουν νέα ώθηση στην πιστωτική επέκταση. Το 2022 ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης διαμορφώθηκε στο +5% (Νοέμβριος 2022) για τον ιδιωτικό τομέα (με την επιχειρηματική πίστη να «τρέχει» με +10,4%, ενώ για την εφετινή χρονιά οι τράπεζες αναμένουν η πιστωτική επέκταση να κυμανθεί κοντά το +7% με +9%. Για τον πληθωρισμό περιμένουν να αποκλιμακωθεί κάτω του 3% ενώ για τις τιμές ακινήτων, που επηρεάζει πολλαπλασιαστικά το τραπεζικό σύστημα, αναμένεται αύξηση τιμών της τάξης του +6% με +7%.
2. Ευνοϊκό επιτοκιακό περιβάλλον. Η αύξηση των επιτοκίων αποτελεί εξαιρετικά θετικό παράγοντα για τις τράπεζες δίνοντας ώθηση στα επιτοκιακά έσοδα. Σε γενικές γραμμές κάθε αύξηση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης προσθέτει έσοδα 200 εκατ. ευρώ στις εγχώριες τράπεζες. Για το 2023 εκτιμάται ότι τα συνολικά έσοδα από τόκους δανείων θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 2 δισ. ευρώ, λόγω των αυξήσεων ενώ η καθαρή αύξηση, μετά την αφαίρεση των παραγόντων που επηρεάζουν αρνητικά, θα διαμορφωθεί κοντά στο 1 δισ. ευρώ, αύξηση που θα δώσει μεγάλη ώθηση στην κερδοφορία και την αποδοτικότητα των εγχώριων τραπεζών. Οι εγχώριες τράπεζες δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για τη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων υπογραμμίζοντας ότι τα προηγούμενα χρόνια τα μισά δάνεια του τραπεζικού συστήματος έγιναν μη εξυπηρετούμενα και πλέον έχουν περάσει εκτός τραπεζικών ισολογισμών. Το μεγαλύτερο μέρος των εξυπηρετούμενων δανείων σήμερα αποτελείται από δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών που κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στις ακραίες συνθήκες που διαμόρφωσαν οι αλλεπάλληλες κρίσεις μετά το 2010, με το ΑΕΠ να σημειώνει «βουτιά» -25%, την ανεργία να ανέρχεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, την επιβολή capital controls κ.α. Ωστόσο, οι τράπεζες αναγνωρίζουν ότι θα υπάρξουν κάποιες επιπτώσεις ειδικά στα στεγαστικά δάνεια.

Όλα αυτά οδηγούν σε ισχυρή ενίσχυση των εσόδων των τραπεζών και κατ’ επέκταση της κερδοφορίας.

Η δύσκολη άσκηση της ανατιμολόγησης δανείων - καταθέσεων

Τα επιτοκιακά περιθώρια αποτελούν την πιο κρίσιμη παράμετρο για την κερδοφορία του κλάδου. Η δύσκολη άσκηση που θα πρέπει να «τρέξουν» οι τράπεζες τους επόμενους μήνες είναι η ανατιμολόγηση των δανείων. Από ένα σημείο και μετά οι τράπεζες θα πρέπει αφενός να απορροφήσουν μέρος των αυξήσεων των επιτοκίων δανείων, περιορίζοντας τα spreads και αφετέρου θα πρέπει να περάσουν ένα μέρος των αυξήσεων στα επιτόκια καταθέσεων, αυξάνοντας το σχετικό κόστος για τις τράπεζες.

Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε νέες αυξήσεις του βασικού επιτοκίου το επόμενο δίμηνο, φτάνοντας το 3%, θα είναι κρίσιμο για τις τράπεζες τι θα περάσει στο δανειολήπτη και πόσο θα επιβαρυνθεί η τράπεζα μειώνοντας το spread.

Σύμφωνα με αναλυτές, η εκτίμηση ευρύτερα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες είναι ότι το επιτοκιακό περιβάλλον επιδρά θετικά στην κερδοφορία καθώς τα υψηλότερα επιτόκια βοηθούν τα έσοδα περισσότερο από την πίεση που θα δεχθούν οι τράπεζες στο κόστος από τον πληθωρισμό, την αύξηση των προβλέψεων προβλέψεις και την πίεση στα διαθέσιμα εισοδήματα. Η εκτίμηση αυτή περιλαμβάνει και τις εγχώριες τράπεζες.