Κοντά στο μηδέν τα περιθώρια κέρδους για τον κλάδο εμπορίας καυσίμων

Μπορεί ο κλάδος της διύλισης (Helleniq Energy, Motor Oil) να βγάζει υπερκέρδη, αλλά οι θυγατρικές των δύο μεγάλων διυλιστηρίων στη λιανική εμπορία καύσιμων (ΕΚΟ, BP, Coral, Avinoil) «βράζουν στο ζουμί τους», αντιμέτωπες με χαμηλά έως αρνητικά περιθώρια κέρδους. Συνολικά, το μέσο περιθώριο κέρδους προ φόρων στην εμπορία καυσίμων είναι πολύ κοντά στο μηδέν.

Το ίδιο συμβαίνει και στις άλλες εταιρείες εμπορίας που δεν ανήκουν σε καθετοποιημένους ομίλους, καθώς ο κλάδος χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό, υψηλή παραβατικότητα αλλά και κρατική παρέμβαση μέσω του πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους.

Ξεχωρίζουν μόνο οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις πωλήσεις αεροπορικών καυσίμων, λιπαντικών και σε διεθνείς πωλήσεις (trading) όπου τα περιθώρια κέρδους είναι υψηλά σε αντίθεση με τα παραδοσιακά καύσιμα (βενζίνη, πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, υγραέριο αυτοκινήτων) που καταναλώνονται στην εγχώρια αγορά. 

Μελέτη του ΙΟΒΕ ανέλυσε ισολογισμούς 12 μελών του Συνδέσμου Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος  (Aegean Oil, Avin Oil, BP Ελληνική, Coral, Coral Gas, EKO, ΕΛΙΝΟΙΛ, ΕΤΕΚΑ, LPC, MELCO Oil, Revoil, Shell & MOH Aviation) για το 2023 όπου ο μέσος όρος καθαρών κερδών είναι μόλις 24 εκατ. ευρώ για όλες τις εταιρείες έναντι 65,1 εκατ. ευρώ το 2022. Μια μείωση κατά 63,1%, που οφείλεται κυρίως στην πτώση των διεθνών τιμών των καυσίμων.

Χωρίς τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις διεθνείς πωλήσεις, τα αεροπορικά καύσιμα και τα λιπαντικά (π.χ Μelco, LPC, Shell MOH Aviation) το καθαρό αποτέλεσμα είναι ζημιογόνο κατά 19,8 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 1,8 εκατ. το 2022, ενώ αν υπολογιστούν μόνο οι εταιρείες των αεροπορικών καυσίμων, των διεθνών πωλήσεων και των λιπαντικών τα κέρδη τους ανέρχονται σε 43,8 εκατ. ευρώ από 63,3 εκατ. ευρώ. 

Γιατί κλείνουν τα βενζινάδικα τα τελευταία χρόνια

Το μέσο περιθώριο κέρδους προ φόρων για το σύνολο των εταιρειών διαμορφώθηκε μόλις στο 0,2%. Ο κλάδος, σύμφωνα με τη διοίκηση του ΣΕΕΠΕ, αντιμετωπίζει αθέμιτο ανταγωνισμό εκ των έσω, καθώς υπάρχουν παραβατικοί πρατηριούχοι οποίοι με νοθείες και κλεψιές στην αντλία πωλούν κάτω του κόστους, με αποτέλεσμα οι νόμιμοι πρατηριούχοι να ασφυκτιούν οικονομικά και να κλείνουν πρατήρια. Από 8.500 πρατήρια το 2012, στο τέλος του 2023 λειτουργούσαν 4.898 πρατήρια (μείωση 43%).

Η αξία πωλήσεων των 12 επιχειρήσεων του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών που περιλαμβάνονται στη μελέτη του ΙΟΒΕ υποχώρησε σημαντικά το 2023 και διαμορφώθηκε σε 14,8 δισ. ευρώ,  έναντι 17,7 δισ. ευρώ το το 2022, καταγράφοντας μείωση κατά 16,5%. Παράλληλα, ο όγκος των πωλήσεων περιορίστηκε το 2023 κατά 4,8% (σε 13.186 χιλ. μετρικούς τόνους από 13.856 χιλ. μετρικούς τόνους το 2022). Επομένως, η μείωση της αξίας πωλήσεων το 2023 οφείλεται τόσο στην υποχώρηση τόσο της μέσης τιμής πώλησης, όσο και του όγκου πωλήσεων των προϊόντων του κλάδου.

Στον ενοποιημένο ισολογισμό και των 12 εταιρειών το κόστος πωληθέντων ανήλθε σε 14,34 δισ. ευρώ, τα μικτά κέρδη μαζί με άλλα έσοδα εκμετάλλευσης έφτασαν τα 596,7 εκατ. ευρώ, τα κέρδη προ φόρων και τόκων ήταν στα 100,3 εκατ. ευρώ, τα κέρδη προ φόρων στα 33,6 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη στα 24 εκατ. ευρώ. Το κόστος χρήματος (τόκοι) το 2023 ανήλθε στα 66,75 εκατ. από 44,8 εκατ ευρώ το 2022. 

Πονοκέφαλος οι επενδύσεις για το πρατήριο του μέλλοντος 

Ένα άλλο σοβαρό θέμα που επηρεάζει την κερδοφορία των εταιρειών είναι η προσαρμογή των πρατηρίων στην ετήσια μείωση των προϊόντων πετρελαίου όπως προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Η μείωση της κατανάλωσης πετρελαιοειδών θα αντιμετωπιστεί με την υποκατάσταση με ηλεκτρική ενέργεια (ηλεκτροκίνηση), αέρια καύσιμα (προηγμένα και συνθετικά βιοκαύσιμα) και πράσινο υδρογόνο καθώς και σε ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης. Το κόστος για τα νέα σύγχρονα πρατήρια δημιουργεί ένα επιπλέον βάρος για τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών του κλάδου και περισσότερο για εκείνες που παρουσιάζουν ζημιές ή οριακή κερδοφορία.

Για παράδειγμα το 2023 οι επενδύσεις για την ασφάλεια και το περιβάλλον των 12 εταιρειών ανήλθαν στα 12,08 εκατ ευρώ έναντι 6,95 εκατ. ευρώ το 2022 και μόλις 1,4 εκατ. ευρώ το 2019. Συνολικά οι 12 εταιρείες επένδυσαν το 2023 το ποσό των 91,65 εκατ. ευρώ από 82,88 εκατ. ευρώ το 2023. Σε εταιρικό επίπεδο, οι επιχειρήσεις που διέθεσαν το υψηλότερο ποσοστό σε επενδύσεις το 2023 επί των μικτών κερδών ήταν η Coral (40,1%), η Avinoil (34,8%), η Coral Gas (29,7%) και η ΕΚΟ (22,6%).