Οι εταιρείες εμπορίας καυσίμων τα τελευταία χρόνια «δοκιμάζονται» από τον αθέμιτο ανταγωνισμό και τα πολύ χαμηλά περιθώρια κέρδους. Καταγράφουν σωρευτικές ζημιές -σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ- 450 εκατ ευρώ, ως απόρροια και της υπερδεκαετούς κρίσης που μείωσε δραστικά την κατανάλωση.
Ενδεικτικό των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν είναι το γεγονός ότι από 8.500 πρατήρια το 2012 σήμερα λειτουργούν περίπου 5.000. Σε καλύτερη μοίρα είναι οι εταιρείες εκείνες που έχουν μεγάλο μερίδιο αγοράς στα αεροπορικά καύσιμα και δραστηριοποιούνται και στις διεθνείς πωλήσεις (trading).
Το πρώτο «χτύπημα» έχει έλθει εκ των έσω. Πολλά βενζινάδικα επιδίδονται σε ελλειμματικές παραδόσεις, νοθεία και λαθρεμπόριο. Έτσι, οι ιδιοκτήτες τους έχουν τη δυνατότητα να πωλούν κάτω του κόστους και να προσελκύουν τους καταναλωτές εις βάρος των νομοταγών ιδιοκτητών που βλέπουν το τζίρο τους να μειώνεται δραστικά. Εξού τα λουκέτα και οι πωλήσεις πρατηρίων, τα οποία πολλές φορές, όπως κατήγγειλε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ) κ. Γιάννης Αληγιζάκης, περνούν στα χέρια παραβατικών βενζινάδων.
Ακόμη και όμως και μεταξύ των νομοταγών πρατηριούχων ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί. Αιτία, το πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους που έχει θεσπιστεί από το 2021 και πρόσφατα πήρε παράταση για έξι μήνες. Όπως αναφέρουν από το ΣΕΕΠΕ, πλαφόν μπαίνει σε έκτακτες περιπτώσεις, όταν για παράδειγμα υπάρχει έλλειψη καυσίμων. Τώρα, απλώς το μέτρο το χαρακτηρίζουν τιμωρητικό.
Όπως εξηγούν, το περιθώριο μεικτού κέρδους το 2010 ήταν στο 8%, το 2022 στο 3% και σήμερα έχει υποχωρήσει στο 2%, ενώ από το 2021 και μετά έχουν αυξηθεί λόγω πληθωρισμού τα κόστη χρηματοδότησης, μεταφορών και μισθοδοσίας, χωρίς να γίνει κάποια διορθωτική κίνηση από την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα τα βενζινάδικα να ασφυκτιούν και να γράφουν ζημιές, αφού είναι υποχρεωμένα να λειτουργούν με οριακό ή αρνητικό περιθώριο καθαρού κέρδους.
Μεγάλος χαμένος ο καταναλωτής
Αυτή η κατάσταση έχει μεγάλο χαμένο και τον καταναλωτή. Και αυτό γιατί οι εταιρείες πωλούν κοντά στο πλαφόν για να επιβιώσουν, οπότε ο καταναλωτής δεν έχει επιλογή, ακόμη και αν προτιμά τις πολύ χαμηλές τιμές που όμως γυρίζουν μπούμερανγκ αφού ποτέ δεν λαμβάνει την ποσότητα για την οποία πληρώνει και έχει και κίνδυνο να πάθει ζημιά ο κινητήρας από τα νοθευμένα καύσιμα. Ταυτόχρονα, πληρώνει τη δεύτερη ακριβότερη βενζίνη στην ευρωζώνη, λόγω των υψηλών φορολογικών επιβαρύνσεων, αφού στην τιμή του λίτρου το 60% είναι ειδικός φόρος κατανάλωσης και ΦΠΑ.
Το πρόβλημα πάντως με τη νοθεία και το λαθρεμπόριο εκτιμάται ότι θα αντιμετωπιστεί με την εφαρμογή από 1/1/2025 του νέου συστήματας εισροών- εκροών στα πρατήρια από την ΑΑΔΕ. Το νέο σύστημα θα περιλαμβάνει όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και όχι μόνο τα πρατήρια. Παράλληλα, η νομοθεσία προβλέπει πολύ αυστηρές τιμές για τους παραβάτες.
Νέα επιβάρυνση από επενδύσεις σε «πράσινα» πρατήρια
Σε αυτό το επιχειρηματικό περιβάλλον, οι εταιρείες εμπορίας καυσίμων καλούνται να επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστη για να δημιουργήσουν το πρατήριο του μέλλοντος. Και αυτό γιατί πολλοί από τους εθνικούς στόχους πολιτικής για την Ενέργεια και το Κλίμα επηρεάζουν άμεσα τον κλάδο εμπορίας πετρελαιοειδών, καθώς για να επιτευχθούν απαιτούνται μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης πετρελαιοειδών.
Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), η ετήσια κατανάλωση προϊόντων πετρελαίου για ενεργειακή χρήση θα υποχωρήσει κατά 8% το 2025 και κατά 23% το 2030 σε σύγκριση με το 2015, δημιουργώντας σοβαρές πιέσεις στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών.
Στον τομέα των Μεταφορών, η μείωση της κατανάλωσης πετρελαιοειδών θα αντιμετωπιστεί με την υποκατάσταση με ηλεκτρική ενέργεια (ηλεκτροκίνηση), αέρια καύσιμα (προηγμένα και συνθετικά βιοκαύσιμα) και πράσινο υδρογόνο, καθώς και με ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης.
Για να «στηθεί» το πρατήριο του μέλλοντος ή «πράσινο» πρατήριο θα χρειαστούν δεκάδες εκατομμύρια επενδύσεις που αυτή την περίοδο δεν είναι διαθέσιμα, ιδίως για εκείνες τις εταιρείες που παρουσιάζουν ζημιές ή οριακή κερδοφορία.
Ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ αναφέρθηκε και σε αυτό το θέμα υποστηρίζοντας τα εξής: «Εμείς ως ΣΕΕΠΕ πιστεύουμε ότι η πράσινη μετάβαση θα πρέπει να γίνει μέσα από πολλές και διαφορετικές τεχνολογίες. Υποστηρίζουμε την πράσινη μετάβαση, αλλά αυτή θα πρέπει να υλοποιηθεί με ρεαλισμό και σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς». Αναφέρθηκε μάλιστα στο θέμα της ηλεκτροκίνησης λέγοντας πως οι εταιρείες έχουν αρχίσει και επενδύουν, αλλά για να αδειοδοτηθεί ένας σταθμός φόρτισης χρειάζονται οκτώ με δεκαπέντε μήνες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
