Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στο Κατάρ έχει συγκεντρώσει τεράστια αρνητική δημοσιότητα, λόγω των θανάτων ξένων εργαζομένων στα έργα υποδομής, δεν παύει να αποτελεί, όμως, ένα από τα πλέον σημαντικά γεγονότα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρά το γεγονός ότι είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιοριστεί το ακριβές κόστος είναι ήδη βέβαιο ότι πρόκειται για το πιο ακριβό Παγκόσμιο Κύπελλο που έχει διεξαχθεί από το 1930. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, το κόστος του μπορεί να είναι ακόμη και μεγαλύτερο από τα προηγούμενα 21 μαζί.
Σύμφωνα με διάφορους εμπειρογνώμονες και εκθέσεις, το κόστος θα ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια και θα μπορούσε να φτάσει ακόμη ψηλότερα. Προκειμένου να γίνει μία σύγκριση σημειώνεται ότι τα πιο ακριβά Παγκόσμια Κύπελλα στο παρελθόν ήταν το τουρνουά του 2014 στη Βραζιλία και η διοργάνωση του 2018 στη Ρωσία, τα οποία κόστισαν και τα δύο λιγότερο από 15 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όπως σημειώνει, μιλώντας στην Deutsche Welle, ο Νταν Πλάμλει, λέκτορας αθλητικών οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Sheffield Hallam, όταν το Κατάρ επιλέχθηκε ως οικοδεσπότης του 2022 το 2010, οι πρώτες εκτιμήσεις ανέφεραν το πιθανό κόστος στα 65 δισεκατομμύρια δολάρια. «Ορισμένες πρόσφατες εκτιμήσεις έλεγαν ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια. Θα είναι το μεγαλύτερο από πλευράς κόστους που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα», δήλωσε στη DW. «Αν και δεν έχουμε ακόμη μάθει κατά πόσο ακριβώς».
Η αμερικανική εταιρεία συμβούλων αθλητικών οικονομικών Front Office Sports έχει υπολογίσει το κόστος στα 220 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο Χασάν Αλ Θαουάντι, επικεφαλής του οργανισμού του Κατάρ που έχει αναλάβει τη διοργάνωση του τουρνουά, λέει ότι το κόστος των υποδομών από τότε που ανατέθηκε στη χώρα το τουρνουά θα ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο λόγος για την αβεβαιότητα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δισεκατομμυρίων που έχει δαπανήσει η κυβέρνηση του Κατάρ ενόψει του τουρνουά αφορά υποδομές εκτός ποδοσφαίρου, όπως ένα νέο σύστημα μετρό, ένα διεθνές αεροδρόμιο, νέους δρόμους, περίπου 100 νέα ξενοδοχεία και εγκαταστάσεις αναψυχής. Μεγάλο μέρος αυτής της επένδυσης αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου δημόσιων επενδύσεων του κράτους του Κόλπου, γνωστού ως Εθνικό Όραμα Κατάρ 2030.
«Το Παγκόσμιο Κύπελλο λειτούργησε ως επιταχυντής όσον αφορά την κυβέρνηση του Κατάρ που ήθελε να αντιμετωπίσει τα ζητήματα που αφορούν τις υποδομές της χώρας», δήλωσε στην DW ο Κ. Μαγκουάιρ, ειδικός στα οικονομικά του ποδοσφαίρου στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ. «Τους έδωσε ένα σημείο εστίασης. Σε σύγκριση με άλλα Παγκόσμια Κύπελλα, είναι πολύ πιο ακριβό».
Πρόκειται για ένα τεράστιο «στοίχημα ήπιας ισχύος», το οποίο στην πραγματικότητα θα καταλήξει να είναι ζημιογόνο από εμπορική άποψη, σύμφωνα με τον Πλάμλει, κάτι, όμως, που δεν απασχολεί ιδιαίτερα τη Ντόχα, δεδομένου του τεράστιου ενεργειακού πλούτου της πλούσιας σε φυσικό αέριο χερσονήσου.
Τα πρωταρχικά κέρδη που επιδιώκει το Κατάρ είναι μη εμπορικά, όπως εκτιμά καθώς «οι διεθνείς σχέσεις είναι το βασικό κίνητρο για τη διοργάνωση του τουρνουά και πρόκειται επίσης για την ήπια ισχύ ως στρατηγική άμυνας και ασφάλειας. Τα χρήματα σαφώς και δεν αποτελούν αντικείμενο για το Κατάρ. Η χώρα μπορεί σαφώς να αντέξει οικονομικά να φιλοξενήσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο και είναι πρόθυμη να απορροφήσει τις απώλειες που συνδέονται ... Από πολλές απόψεις, το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 είναι μια οικονομική ανωμαλία». Ακόμη και αν πρόκειται για μια οικονομική ανωμαλία, το Κατάρ 2022 πρέπει να παλέψει με το ζήτημα της "κληρονομιάς", όπως όλα τα πρόσφατα Παγκόσμια Κύπελλα.
Αυτή είναι η ιδέα ότι το τουρνουά θα πρέπει να αφήσει πίσω του ένα σημαντικό αποτύπωμα για το κοινωνικό σύνολο της χώρας, ένα αποτύπωμα που να δικαιολογεί την οικονομική σπατάλη για μόλις τέσσερις εβδομάδες ποδοσφαίρου. Αυτό είναι ένας σημαντικός αγώνας για τα περισσότερα Παγκόσμια Κύπελλα, αλλά στην περίπτωση του Κατάρ υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες. Ένα από τα πιο προφανή ζητήματα είναι τα γήπεδα. Από τα οκτώ γήπεδα, τα επτά έχουν κατασκευαστεί από το μηδέν για το Κατάρ 2022.
Η κυβέρνηση λέει ότι το κόστος κατασκευής τους ήταν 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Μόλις τελειώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, η χώρα των μόλις 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων δεν θα έχει ανάγκη από τόσες πολλές μεγάλες εγκαταστάσεις. Τρία από τα γήπεδα θα συνεχίσουν να φιλοξενούν αγώνες, αλλά τα άλλα πέντε είτε θα διαλυθούν, είτε θα μετατραπούν για εναλλακτικούς σκοπούς, είτε θα μειωθεί σημαντικά η χωρητικότητά τους.
Ο Μαγκουάιρ πιστεύει ότι το Κατάρ θα χρησιμοποιήσει παρ' όλα αυτά τις νέες υποδομές για να δικαιολογήσει τη διεκδίκηση της φιλοξενίας μεγάλων ευρωπαϊκών τελικών στο μέλλον, όπως στο Europa League ή στο Champions League.
Η «μαύρη» πλευρά της διοργάνωσης
Το ζήτημα του κόστους του Παγκοσμίου Κυπέλλου επισκιάζεται από την τύχη των μεταναστών εργατών που βρίσκονται στη χώρα την τελευταία δεκαετία. Από τότε που του ανατέθηκε το τουρνουά το 2010, το Κατάρ αντιμετώπισε μαζική κριτική από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη μεταχείριση των ξένων εργατών.
Το 2016, η Διεθνής Αμνηστία κατηγόρησε το Κατάρ ότι χρησιμοποιεί καταναγκαστική εργασία στο εμβληματικό του Διεθνές Στάδιο Khalifa. Στη συνέχεια, υπάρχουν οι αναφορές ότι χιλιάδες μετανάστες εργάτες έχουν πεθάνει στο Κατάρ από το 2010. Τον Φεβρουάριο του 2021, η εφημερίδα «The Guardian» ανέφερε ότι 6.500 μετανάστες εργάτες από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα πέθαναν στη χώρα μεταξύ 2010 και 2020. Ειδικοί σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι ένας τεράστιος αριθμός από αυτούς που πέθαναν βρίσκονταν στη χώρα ειδικά λόγω του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Το Κατάρ έχει κάνει κάποιες μέτριες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της εργασίας τα τελευταία χρόνια, αλλά σύμφωνα με την Αμνηστία, τα τεράστια προβλήματα παραμένουν. «Τελικά, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούν να υφίστανται σε σημαντική κλίμακα σήμερα», ανέφερε σε έκθεσή της τον περασμένο μήνα.
Για τη FIFA, το διεθνές διοικητικό όργανο του ποδοσφαίρου, ούτε οι θάνατοι των μεταναστών εργατών ούτε το ζήτημα του κόστους θα επηρεάσουν το αποτέλεσμά της. Ο Πλάμλει λέει ότι το τουρνουά θα είναι μια σημαντική οικονομική ευλογία γι' αυτήν, όπως ήταν και η διοργάνωση του 2018. «Για τη FIFA, το Παγκόσμιο Κύπελλο αφορά το χρηματικό κέρδος και τη δημιουργία εσόδων για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της σε κάθε τετραετή κύκλο», δήλωσε, επισημαίνοντας το γεγονός ότι τα έσοδα του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2018 για τη FIFA ξεπέρασαν κατά πολύ τις προσδοκίες της.
Επεσήμανε ακόμη ότι «περιμένουμε παρόμοια επιτυχία από το Κατάρ για τη FIFA. Η διοργάνωση ενός τουρνουά μπορεί να έχει σημαντικό κόστος για τη διοργανώτρια χώρα, αλλά είναι προς το συμφέρον της FIFA να διασφαλίσει ότι η διοργάνωση θα είναι επιτυχημένη και φυσικά δεν χρειάζεται να ανησυχεί τόσο πολύ για το κόστος».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
