Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom ενημέρωσε την πολωνική κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου PGNiG ότι διακόπτει την προμήθεια φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Yamal από τις 9 το πρωί (ώρα Ελλάδος) της Τετάρτης, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα η PGNiG.
Η πολωνική κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου αναφέρει ότι θα λάβει μέτρα για την αποκατάσταση της ροής φυσικού αερίου, υπογραμμίζοντας ότι η διακοπή της συνιστά αθέτηση των όρων της σύμβασης.
Προαναγγέλλει, μάλιστα, πως έχει κάθε δικαίωμα να διεκδικήσει αποζημίωση για την αθέτηση των όρων της σύμβασης.
Οι φήμες προκάλεσαν έκρηξη των τιμών
Έως 17% υψηλότερα ανέβηκε η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μετά τις πληροφορίες για διακοπή τροφοδοσίας στην Πολωνία. Αργότερα υποχώρησαν, αλλά εξακολουθούν να ενισχύονται περισσότερο από 6%.
Η άνοδος προκλήθηκε μετά από δημοσίευμα του ιστότοπου Onet.pl που ανέφερε ότι σύμφωνα με αξιωματούχο της Πολωνίας η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Πολωνία μέσω του αγωγού Yamal. Μάλιστα, το δημοσίευμα σημείωνε ότι η είδηση επιβεβαιωνόταν από την PGNiG, την εταιρεία φυσικού αερίου της Πολωνίας. Είχαν επίσης, προηγηθεί επίσημες δηλώσεις αξιωματούχων που ανέφεραν ότι η Πολωνία δεν θα πληρώσει για τις παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου σε ρούβλια, προετοιμάζεται για διάφορα σενάρια όσον αφορά το ρωσικό φυσικό αέριο και είναι έτοιμη να κόψει τις προμήθειες ανά πάσα στιγμή εάν ληφθεί μια τέτοια απόφαση.
Όπως έγραφε νωρίτερα το BD, σε νέα φάση περνάει το «θρίλερ» για τις πληρωμές του φυσικού αέριου που η Ευρώπη αγοράζει από τη Ρωσία και την απαίτηση της Μόσχας για συγκεκριμένο τρόπο πληρωμών με απειλή διακοπής της παροχής αν δεν ακολουθηθούν οι όροι που θέτει. Η Ευρώπη ανασυντάσσεται και αποφασίζει νομικά έως ποιο σημείο δέχεται τις απαιτήσεις της Μόσχας και πλέον «η μπάλα» επιστρέφει στο ρωσικό «γήπεδο» για να αποφασίσει αν θα δεχτεί την απάντηση της Ευρώπης.
Ειδικότερα, η Κομισιόν δίνει το «πράσινο φως» για να ακολουθηθεί η διαδικασία που ορίζει ο Πούτιν έως ένα σημείο και παραμένει αβέβαιο αν κάτι τέτοιο τελικά θα το δεχτεί η Μόσχα. Υπενθυμίζεται ότι το διάταγμα που υπέγραψε ο Πούτιν στις 31 Μαρτίου προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου οφείλουν να ανοίξουν δύο λογαριασμούς, έναν σε ξένο νόμισμα και έναν σε ρούβλια στην Gazprombank, τράπεζα θυγατρική της Gazprom. Η τράπεζα θα είναι υπεύθυνη για τη μετατροπή του ξένου νομίσματος σε ρούβλια και τη μεταφορά της πληρωμής σε ρούβλια στη Gazprom.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει στη γνωμοδότησή της, που αποκαλύφθηκε από το Reuters, ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες που αγοράζουν το ρωσικό φυσικό αέριο μπορούν να ανοίξουν ένα λογαριασμό συναλλάγματος σε ρωσική τράπεζα και να καταθέσουν εκεί τα απαιτούμενα ποσά σε ευρώ για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Ωστόσο, γνωμοδοτεί εναντίον του ανοίγματος λογαριασμού σε ρούβλια, κρίνοντας ότι αυτό θα παραβίαζε τις ευρωπαϊκές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη ρωσική κεντρική τράπεζα, καθώς σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να μεσολαβήσει η κεντρική τράπεζα για να γίνει η μετατροπή των ευρώ που θα έχουν κατατεθεί στον πρώτο λογαριασμό στα ρούβλια που θα κατατεθούν στον δεύτερο για να πληρωθεί η Gazprom.
Ουσιαστικά, η Επιτροπή επαναλαμβάνει και στη νέα γνωμοδότηση όσα είχε αναφέρει στο προσχέδιο που είχε αποκαλυφθεί νωρίτερα από το Bloomberg. Δηλαδή, να μην δεχτούν οι εταιρείες εμπορίας αερίου τη δημιουργία λογαριασμού σε ρούβλια, καθώς θα παραβίαζαν, σε αυτή την περίπτωση, τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις -και οι εταιρείες που έχουν συμβόλαια με την Gazprom- εξακολουθούν να προσπαθούν να ερμηνεύσουν το διάταγμα και να κατανοήσουν τι σημαίνει η εφαρμογή του στην πράξη. Η Γερμανία ήταν μεταξύ των κρατών που δήλωσαν ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει ενιαία στάση.
Σύμφωνα με την προκαταρκτική νομική ανάλυση της Επιτροπής, το διάταγμα του Πούτιν αλλάζει ουσιωδώς τη διαδικασία πληρωμής και δημιουργεί μια νέα νομική κατάσταση. Με τη νέα διαδικασία, θα παραδοθεί ο απόλυτος έλεγχος στο ρωσικό κράτος μέσω της κεντρικής του τράπεζας, όσον αφορά το πότε ολοκληρώνεται η συναλλαγή και σε ποιο σημείο ο αγοραστής θεωρείται ότι έχει εξοφλήσει την υποχρέωσή του.
Η εφαρμογή του διατάγματος θα έδινε επίσης στη Ρωσία τον έλεγχο της συναλλαγματικής ισοτιμίας που θα εφαρμόζεται για την πληρωμή, αφήνοντας περιθώρια στη Μόσχα να χειραγωγήσει την ισοτιμία μετατροπής προς όφελός της. Η Κομισιόν προειδοποίησε ότι αυτή η νέα μέθοδος θα μπορούσε να εισαγάγει νέο κόστος για τον αγοραστή, δεδομένου ότι η συναλλαγή θα ελέγχεται πλήρως από τη Ρωσία.
Η ελληνική ΔΕΠΑ, όπως και όλες οι εταιρείες που συναλλάσσονται με την Gazprom βρίσκονται τώρα αντιμέτωπες με τον γρίφο που έχει θέσει η Ρωσία, αναμένοντας να δουν πώς ακριβώς θα απαντήσουν στη νέα αυτή πραγματικότητα. Όπως αναφέρεται από κύκλους της ΔΕΠΑ, η εταιρεία προς το παρόν δεν μπορεί να κάνει πολλά εκτός από το να περιμένει να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Η ΔΕΠΑ βρίσκεται σε επικοινωνία με το ΥΠΕΝ για το θέμα, ενώ η επόμενη προγραμματισμένη πληρωμή τοποθετείται στις 25 Μαΐου, κάτι που σημαίνει ότι, μέχρι τότε, θα έχουν υπάρξει ήδη κινήσεις από άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες και θα έχει φανεί ποια κατεύθυνση παίρνει η υπόθεση.
Σε κάθε περίπτωση, αν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ακολουθήσουν τη γραμμή που υποδεικνύει η Κομισιόν, θα έχουν συμμορφωθεί μόνο μερικώς με το προεδρικό διάταγμα του Πούτιν, κάτι που σημαίνει ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα πρέπει πλέον να αποφασίσει αν θα θεωρήσει ότι ικανοποιείται με αυτή την ενδιάμεση λύση, ή αν θα επιμείνει στην απαίτηση για άνοιγμα λογαριασμών και σε ρούβλια, υλοποιώντας ακόμη και την ακραία απειλή του για «κλείσιμο της στρόφιγγας».