Το τρίτο κύμα του κορονοϊού στην Ευρώπη εξαπλώνεται γρήγορα και εξαπλώνεται παντού. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα σήμερα στη «γηραιά ήπειρο», όπου τα νοσοκομεία γεμίζουν στη μία χώρα μετά την άλλη, καθώς οι νέες πιο μεταδοτικές μεταλλάξεις -μέχρι στιγμής κυρίως η «βρετανική» παραλλαγή Β.1.1.7- κυριαρχούν, ενώ παράλληλα οι εκστρατείες εμβολιασμού που συναντούν καθυστερήσεις λόγω της έλλειψης εμβολίων και η κόπωση των πολιτών από τα lockdowns επιβαρύνουν περαιτέρω την κατάσταση.
Αν και έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από τότε που ξεκίνησε η πανδημία, η Ευρώπη βιώνει μία πολύ δύσκολη άνοιξη, με τα νέα κρούσματα, τις εισαγωγές στα νοσοκομεία και στις ΜΕΘ, καθώς και τους θανάτους να εμφανίζουν ανοδική τάση σε πολλές χώρες, όπως τονίζουν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
Στη Γαλλία, ο πρωθυπουργός Ζαν Καστέξ, δήλωσε ότι «η επιδημία εξαπλώνεται γρήγορα και εξαπλώνεται παντού», κάτι που οδήγησε τον Πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, να κηρύξει το τρίτο εθνικό lockdown. Μέσα σε δύο εβδομάδες ο αριθμός των κρουσμάτων στη χώρα αυξήθηκε κατά 55% φθάνοντας περίπου τα 38.000 την ημέρα. Στο ίδιο χρονικό διάστημα η αύξηση στο Βέλγιο ήταν 95%, στη Γερμανία 75% και στην Ολλανδία 48%. Σε έναν βαθμό, αυτές οι αυξήσεις αντανακλούν το γεγονός ότι σε αυτές τις χώρες γίνονται -πια- περισσότερα διαγνωστικά τεστ.
Βασικός «πυροδότης» του τρίτου ευρωπαϊκού πανδημικού κύματος θεωρείται η ταχύτατη εξάπλωση της παραλλαγής Β.1.1.7 του κορονοϊού, που ανιχνεύθηκε αρχικά στην Αγγλία, πέρυσι. Από την άλλη πλευρά, η εικόνα της πανδημίας στην Ευρώπη εμφανίζει μία πολυπλοκότητα σε αυτήν τη χρονική συγκυρία, καθώς σε μερικές χώρες η κατάσταση βρίσκεται σε φάση επιδείνωσης, σε άλλες φαίνεται να έχει φθάσει σε μία κορύφωση, ενώ σε λιγότερες καταγράφεται πτωτική τάση.
Πάντως, η γενική εικόνα, όπως καταγράφεται στα γραφήματα με τους επιδημιολογικούς δείκτες, είναι ανοδική και αποκαλύπτει μία Ευρώπη που δίνει μάχη με το τρίτο κύμα. Η πληρότητα στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) αυξάνει συνεχώς σε αρκετές χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία κ.ά.), ενώ στην Πολωνία και στην Ουγγαρία έχει φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή της πανδημίας.
Στη Γερμανία, την πολυπληθέστερη χώρα της Ευρώπης, «από τα μέσα Μαρτίου περισσότεροι από 1.000 ασθενείς έχουν εισαχθεί σε ΜΕΘ της χώρας», σύμφωνα με τον ελληνικής καταγωγής δρα Κρίστιαν Καραγιαννίδη, επικεφαλής της Ένωσης Γερμανών Εντατικολόγων. Ο ίδιος προειδοποιεί ότι αν οι εισαγωγές στις ΜΕΘ συνεχιστούν με αυτόν τον ρυθμό, «θα φθάσουμε στα όρια της δυναμικότητάς μας σε λιγότερες από τέσσερις εβδομάδες».
Καθώς οι ηλικιωμένοι εμβολιάζονται και σταδιακά αποκτούν προστασία, ολοένα νεότεροι ασθενείς με Covid-19 μάχονται για τη ζωή τους στα ευρωπαϊκά νοσοκομεία, κάτι που έχει διαπιστωθεί και στην Ελλάδα. Όπως παρατήρησε και η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγγελα Μέρκελ, «τώρα είναι οι μεσήλικες και οι νεότεροι ασθενείς που πρέπει να διασωληνωθούν».
Στην Ισπανία και την Ιταλία, η κατάσταση εμφανίζει ανάλογη επιδείνωση και, όπως τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ιταλικής Ομοσπονδίας Γιατρών, δρ Τζιοβάνι Λεόνι, «με την αγγλική παραλλαγή, παρ' όλους τους περιορισμούς που ισχύουν, δεν είχαμε την πτώση στα νέα κρούσματα που είχαμε ελπίσει».
Στην Πολωνία, το τρίτο κύμα έχει αποδειχθεί χειρότερο από τα προηγούμενα δύο, με τα νέα κρούσματα κάθε μέρα να σημειώνουν απανωτά ρεκόρ και το σύστημα υγείας της χώρας να δέχεται μεγάλη πίεση, καθώς οι νοσηλευόμενοι και οι διασωληνωμένοι είναι πια περισσότεροι από κάθε άλλη φορά. «Αυτές είναι οι χειρότερες ημέρες της πανδημίας που έχουμε περάσει», σημείωσε ο Πολωνός υπουργός Υγείας, Άνταμ Νιτζιέλσκι, την προηγούμενη εβδομάδα.
Από τις άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, η Ουγγαρία έχει τους περισσότερους θανάτους από κορονοϊό ανά κάτοικο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά θνητότητας διεθνώς. Στη Σλοβακία, τα κρούσματα έχουν φθάσει στην κορύφωσή τους, ενώ μόνο στην Τσεχία -μετά από πολύ αυστηρό lockdown- αρχίζουν να εμφανίζουν πτωτική τάση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, είναι τόσο γρήγορη η εξάπλωση της βρετανικής παραλλαγής Β.1.1.7, που πια στην Ευρώπη περίπου τρία στα τέσσερα νέα κρούσματα (το 75%) οφείλονται σε αυτήν και το ποσοστό εμφανίζει συνεχώς ανοδική τάση.
Οι Ευρωπαίοι «ποντάρουν» στην αύξηση των εμβολίων τις επόμενες εβδομάδες, ώστε να αυξηθεί το ποσοστό εμβολιασμού του ευρωπαϊκού πληθυσμού που σήμερα βρίσκεται περίπου στο 12,5%. Οι παραδόσεις αναμένεται να αυξηθούν, από 107 εκατομμύρια δόσεις στο πρώτο τρίμηνο του 2021 στα 360 εκατομμύρια στο δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (τα 55 εκατομμύρια αφορούν το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson). Εάν τα πράγματα πάνε καλά, θα έχει εμβολιαστεί το 70% του ευρωπαϊκού πληθυσμού -περίπου 255 εκατομμύρια άνθρωποι- έως τον Σεπτέμβριο.
Σε κάθε περίπτωση, τα ολικά lockdowns συναντούν αυξανόμενη αντίσταση. Όπως ανέφερε ο επιδημιολόγος Μαρτίν Μπλασιέρ του Γαλλικού Συμβουλευτικού Οργανισμού για θέματα Δημόσιας Υγείας, Public Health Expertise, «η γερμανική και η γαλλική κυβέρνηση μόλις συνειδητοποιούν ότι είναι αδύνατο να βάλουν σε lockdown τις χώρες τους. Οι άνθρωποι τρελαίνονται, καθώς δεν θέλουν να μείνουν άλλο στο σπίτι».
Αυτό είναι το πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα, κατά τον Μπλασιέρ. Καθώς «τα lockdowns δεν αποτελούν πια λύση και τα εμβόλια είναι ανεπαρκή», η Ευρώπη πρέπει να βασιστεί κυρίως στην τήρηση των μέτρων αποστασιοποίησης και στα αυξημένα διαγνωστικά τεστ. Αυτό συνεπάγεται αυξημένη υπευθυνότητα των πολιτών.