Σε συνθήκες που μοιάζουν με τα πιο δυσμενή σενάρια των stress test καλούνται να λειτουργήσουν οι τράπεζες παγκοσμίως, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Οι τράπεζες είναι πολύ καλύτερα κεφαλαιοποιημένες και διαθέτουν περισσότερη ρευστότητα σε σύγκριση με την περίοδο της κρίσης του 2008, όμως, όταν τελειώσει αυτή η κρίση, είναι πιθανό να χρειασθούν ανακεφαλαιοποιήσεις ή και αναδιαρθρώσεις, τονίζουν σε άρθρο τους δύο κορυφαία αρμόδια στελέχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές και η ΕΚΤ έχουν ήδη λάβει προληπτικά μέτρα για την υποστήριξη του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα, τόσο με μεγάλη παροχή ρευστότητας, όσο και με σημαντικές αλλαγές στους εποπτικούς και λογιστικούς κανόνες.
Ο Τομπάιας Άντριαν και η Αντίτια Ναρέιν, διευθυντής και υποδιευθύντρια, αντίστοιχα, στον χρηματοπιστωτικό τομέα του Ταμείου, σημειώνουν ότι, ακόμη και αν οι εποπτικές αρχές των τραπεζών, εθνικές και διεθνείς, ακολουθήσουν κατά γράμμα όλους τους κανόνες για την ορθή διαχείριση αυτής της κρίσης, είναι πολύ νωρίς να κρίνουμε αν οι τράπεζες θα την ξεπεράσουν χωρίς σοβαρές απώλειες. «Σε αυτό το σημείο», υπογραμμίζουν, «οι συνθήκες σε πολλές χώρες είναι εξίσου σοβαρές με το δυσμενές σενάριο των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων (σ.σ.: stress test) που χρησιμοποιούν συνήθως οι ρυθμιστικές αρχές τραπεζών για να αξιολογήσουν την ισχύ των τραπεζικών τους συστημάτων. Και μπορεί να χειροτερεύσουν».
Για να αποφύγει ο τραπεζικός τομέας διεθνώς περαιτέρω επιπλοκές, θα πρέπει να επαληθευθεί το βασικό σενάριο, ότι δηλαδή η οικονομική δραστηριότητα θα ξαναρχίσει αργότερα μέσα στο 2020. Όμως, τονίζουν τα στελέχη του Ταμείου, «πρέπει επίσης να εξετάσουμε πιο δυσμενή σενάρια. Κάτω από πιο σοβαρά τεταμένες συνθήκες, θα πρέπει να επανεξετάσουμε το εγχειρίδιο μας ουσιαστικά. Ορισμένα τραπεζικά συστήματα ενδέχεται να χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιηθούν ή ακόμη και να αναδιαρθρωθούν. Το ΔΝΤ έχει βαθιά εμπειρία στο να βοηθήσει τις χώρες να ανοικοδομήσουν προβληματικά τραπεζικά συστήματα μέσω των προγραμμάτων τεχνικής βοήθειας και θα είναι έτοιμο να βοηθήσει».
Μεταξύ άλλων, στο άρθρο τους οι δύο ειδικοί του Ταμείου τονίζουν ότι «σήμερα αντιμετωπίζουμε οικονομικές αναταραχές δυνητικά πιο σοβαρές από ό,τι είδαμε κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η πανδημία του κορονοϊού είναι ένα διαφορετικό είδος σοκ. Ποτέ πριν οι σύγχρονες οικονομίες δεν έκλεισαν τόσο γρήγορα. Από τη μια εβδομάδα στην άλλη, πολλοί εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους και τους μισθούς τους. Εστιατόρια, ξενοδοχεία και αεροπλάνα άδειασαν. Και οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τώρα απότομες απώλειες εισοδήματος και δυνητικά εκτεταμένες πτωχεύσεις».
Όπως επισημαίνουν, «η πίεση στο τραπεζικό σύστημα αυξάνεται και επίκεινται υψηλότερες αθετήσεις δανειακών υποχρεώσεων. Πολλοί αναμένουν τώρα ένα σοκ για τον χρηματοπιστωτικό τομέα παρόμοιο σε μέγεθος με την κρίση του 2008».
Οι συμβουλές προς τις εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές
Μετά την κρίση του 2008, οι αρχές έλαβαν μέτρα για να ισχυροποιηθεί ο τραπεζικός τομέας. Το ΔΝΤ συμβουλεύει τις εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές να μείνουν συνεπείς στη συνταγή διαχείρισης αυτής της κρίσης. Οι βασικές συμβουλές έχουν ως εξής:
- Μην αλλάζετε τους κανόνες. Κάνοντας αυτό στη μέση μιας κρίσης θα προκαλέσει πιθανώς περισσότερη σύγχυση. Ομοίως, να αναβάλλετε την υλοποίηση νέων πρωτοβουλιών. Οι τράπεζες θα πρέπει να παραμείνουν επικεντρωμένες στη διατήρηση της λειτουργίας τους, δεδομένων των αυξημένων δυσκολιών εξ αποστάσεως διεκπεραίωσης εργασιών.
- Χρησιμοποιήστε τα buffer. Οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να γνωστοποιούν με σαφήνεια ότι τα αποθέματα ασφαλείας κεφαλαίου και ρευστότητας θα πρέπει να υποστηρίζουν τη συνέχιση του τραπεζικού δανεισμού, χωρίς αρνητικές συνέπειες για τη διαχείριση των τραπεζών. Οι τράπεζες ανέβασαν τα αποθέματα ασφαλείας πολύ πάνω από τα ελάχιστα πρότυπα της Βασιλείας για τη διαχείριση πιέσεων στη ρευστότητα και την απώλεια εσόδων από χαμένες πληρωμές δανείων.
- Ενθαρρύνετε τη ρύθμιση δανείων. Οι εποπτικές αρχές θα πρέπει να κοινοποιούν σαφώς στις τράπεζες ότι πρέπει να κινούνται προληπτικά στην αναδιάρθρωση δανείων για τους δανειολήπτες και κυρίως για τους τομείς που έχουν πληγεί σοβαρά από το ισχυρό, αλλά προσωρινό, σοκ. Θα πρέπει επίσης να υπενθυμίζουν στις τράπεζες την ευέλικτη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου και τα λογιστικά πρότυπα για την απομείωση σε αυτές τις καταστάσεις. Οι αρμόδιες αρχές για τα λογιστικά πρότυπα παρενέβησαν υποστηρικτικά για να διευκρινίσουν στους ελεγκτές πώς θα πρέπει να εξεταστούν αυτές οι τροποποιήσεις μόλις αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία.
- Μην κρύβετε τις απώλειες. Οι τράπεζες, οι επενδυτές, οι μέτοχοι, ακόμη και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να επιβαρυνθούν. Η διαφάνεια συμβάλλει στην προετοιμασία όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Εκπλήξεις επιδεινώνουν μόνο την αντίδρασή τους, όπως αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008.
- Αποσαφηνίστε την κανονιστική μεταχείριση των μέτρων στήριξης. Αποσαφήνιση εκ των προτέρων του τρόπου με τον οποίο οι τράπεζες και οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα οικονομικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων μέτρων που απευθύνονται άμεσα στους δανειολήπτες, των εγγυήσεων πίστωσης, της αναστολής πληρωμών, των άμεσων μεταβιβάσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό και των επιδοτήσεων.
- Ενισχύστε την επικοινωνία. Ενθάρρυνση του συνεχούς διαλόγου μεταξύ εποπτικών αρχών και τραπεζών, ιδίως σε αυτήν την άνευ προηγουμένου κατάσταση εξ αποστάσεως συνεργασίας με συναδέλφους, πελάτες και εποπτικές αρχές. Συνήθως, οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων σε τομείς, όπως η ρευστότητα και οι θέσεις των πιστωτών, ενισχύονται σε περίπτωση κρίσης, αλλά δεδομένων των λειτουργικών διαταραχών, η αναβολή άλλων απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων λιγότερο σημαντικών στις αξιολογήσεις της χρηματοοικονομικής υγείας μπορεί να έχει νόημα.
- Ενισχύστε τον διασυνοριακό συντονισμό. Οι τραπεζικές συναλλαγές είναι μια παγκόσμια δραστηριότητα. Ο ευρύς συντονισμός μεταξύ των εθνικών ρυθμιστικών αρχών σε διεθνές επίπεδο είναι επιτακτική. Αυτή η κρίση θα περάσει τελικά και οι επιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν χρόνο για να περιοριστούν, αλλά η διατήρηση της ακεραιότητας του διεθνούς πλαισίου θα είναι ζωτικής σημασίας για την αξιοπιστία και την ακεραιότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Διεθνείς οργανισμοί όπως το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας εργάζονται μέρα και νύχτα για να κάνουν ακριβώς αυτό.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
