Ο θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι απομακρύνει τον πιο εξέχοντα αντίπαλο του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και στέλνει άλλο ένα αδιαμφισβήτητο μήνυμα για τους κινδύνους της αντίστασης στο ολοένα και πιο καταπιεστικό καθεστώς του. Από τότε που αναδείχθηκε διεθνώς σε μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στη Ρωσία το 2011-2012, ήταν προφανές τόσο στο Κρεμλίνο όσο και στους αντιπάλους του Πούτιν ότι ο χαρισματικός και πνευματώδης Ναβάλνι είχε τη δυνατότητα να γίνει μια σοβαρή πολιτική πρόκληση, όπως τονίζει το Bloomberg.
Ήταν εξίσου σαφές ότι ο Ναβάλνι ζούσε με δανεικό χρόνο μετά την επιστροφή του στη Ρωσία στις αρχές του 2021 και αψήφησε τις προειδοποιήσεις για φυλάκιση. «Πριν από μία εβδομάδα ήταν υγιής και γεμάτος ενέργεια», δήλωσε η Eκατερίνα Σούλμαν, ερευνήτρια στο Carnegie Russia Eurasia Center στο Βερολίνο, σε ανάρτησή της στο Telegram. «Δεν έχουμε άλλες εκδοχές εκτός από τη δολοφονία».
Η τύχη του ακτιβιστή της αντιπολίτευσης ακολουθεί ένα θανατηφόρο αεροπορικό δυστύχημα που σκότωσε τον ηγέτη της ομάδας μισθοφόρων Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν πέρυσι. Ο Πριγκόζιν, ο οποίος έγινε ήρωας για τους Ρώσους εθνικιστές για τον ρόλο του στον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέρθηκε ότι σκοτώθηκε τον Αύγουστο, ακριβώς δύο μήνες αφότου ηγήθηκε μιας ανταρσίας εναντίον της ηγεσίας του υπουργείου Άμυνας που εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη απειλή για την κυριαρχία του Πούτιν σχεδόν στο τέταρτο του αιώνα.
Τα δύο περιστατικά οδήγησαν στην απομάκρυνση προσωπικοτήτων που αντιτάχθηκαν δημόσια στον Πούτιν, αν και από πολύ διαφορετικές οπτικές γωνίες. Αυτό από μόνο του στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στους Ρώσους και στον κόσμο καθώς πλησιάζει η δεύτερη επέτειος της πλήρους κλίμακας εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία που πυροδότησε ένα κύμα κυρώσεων και ώθησε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να προμηθεύσουν όπλα στο Κίεβο.
Ο θάνατος του Ναβάλνι ανακοινώθηκε την παραμονή έναρξης της επίσημης εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές της 17ης Μαρτίου, στις οποίες ο Πούτιν επιδιώκει πέμπτη θητεία. Οι ηγέτες ξένων κυβερνήσεων κατηγόρησαν γρήγορα το Κρεμλίνο και ορισμένοι κατηγόρησαν ευθέως τον Πούτιν, τον πρώην αξιωματικό της KGB που κοντεύει να ισοφαρίσει την θητεία ρεκόρ του σοβιετικού τυράννου Ιωσήφ Στάλιν ως κυβερνήτη της Ρωσίας.
Οι ρωσικές αρχές δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει την αιτία θανάτου, λέγοντας ότι ο Ναβάλνι αισθάνθηκε αδιαθεσία μετά από έναν περίπατο και έχασε τις αισθήσεις του. Μόνον μια μέρα νωρίτερα, είχε εμφανιστεί σε βίντεο από τη φυλακή σε μια ακροαματική διαδικασία, αστειευόμενος με τους αξιωματούχους.
Ο Πούτιν ήταν τόσο εχθρικός προς τον Ναβάλνι που αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει το όνομά του όταν οι δημοσιογράφοι έκαναν ερωτήσεις σχετικά με τον ακτιβιστή, μια τάση που ακολούθησε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. Η ρωσική κρατική τηλεόραση, η οποία για χρόνια απαγόρευε κάθε αναφορά στον Ναβάλνι, ανέφερε εν συντομία τον θάνατό του.
Με τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης να έχουν ήδη διακοπεί σε μεγάλο βαθμό λόγω της επίθεσης του Πούτιν στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, δεν είναι σαφές εάν η καταδίκη του θανάτου του Ναβάλνι από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη θα μετατραπεί σε πιο συγκεκριμένες κυρώσεις κατά του Κρεμλίνου. Φίλοι και σύμμαχοι του Ναβάλνι ανησυχούσαν συνεχώς για την ασφάλειά του στη φυλακή, καθώς το Κρεμλίνο είχε εμπλακεί στη μεγαλύτερη καταστολή των διαφωνούντων εδώ και δεκαετίες για να συντρίψει την αντιπολίτευση κατά του πολέμου.
Όπως αναφέρει ο Γκρεγκ Σάλιβαν του Bloomberg, η ανησυχία για τον Ναβάλνι εντάθηκε όταν μεταφέρθηκε σε μια απομακρυσμένη αποικία φυλακών της Αρκτικής, την IK-3, στα τέλη Δεκεμβρίου από μια φυλακή έξω από τη Μόσχα. Στην τελευταία του ανάρτηση στο X, πρώην Twitter, στις 14 Φεβρουαρίου, ανέφερε ότι είχε καταδικαστεί σε 15 ημέρες σε κελί τιμωρίας για τέταρτη φορά από τότε που έφτασε εκεί.
Είχε υποστηρίξει από τη φυλακή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια πανεθνική διαμαρτυρία κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να φτάσουν στα εκλογικά τμήματα ακριβώς το μεσημέρι για να ψηφίσουν εναντίον του Πούτιν. Ο Ναβάλνι είχε επίσης καταδικάσει την εισβολή στην Ουκρανία.
Ο θάνατός του είναι ο τελευταίος σε μια σειρά περιστατικών που αφορούν κορυφαίους επικριτές του Κρεμλίνου. Ο Μπόρις Νεμτσόφ, πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός, δολοφονήθηκε στη Μόσχα μπροστά από τα τείχη του Κρεμλίνου τον Φεβρουάριο του 2015. Η δημοσιογράφος της εκστρατείας Άννα Πολιτκόφσκαγια πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε στο ασανσέρ της πολυκατοικίας της στη Μόσχα στα γενέθλια του Πούτιν τον Οκτώβριο του 2006.
Το βίντεο, το οποίο έχει προβληθεί περισσότερες από 129 εκατομμύρια φορές στο YouTube, κυκλοφόρησε μετά τη σύλληψη του Ναβάλνι όταν επέστρεψε στη Ρωσία από τη Γερμανία, όπου είχε υποβληθεί σε θεραπεία για δηλητηρίαση με νευροτοξικό παράγοντα στη Σιβηρία το 2020, για την οποία ο ίδιος και η Δύση κατηγόρησαν το Κρεμλίνο. Η Ρωσία αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμιξη.
Αργότερα εκείνο το έτος, η Ρωσία έθεσε εκτός νόμου το εθνικό δίκτυο ομάδων εκστρατείας του Ναβάλνι ως «εξτρεμιστικό», αναγκάζοντας τους ακτιβιστές να διαλυθούν και πολλούς να φύγουν στο εξωτερικό. Ο ίδιος ο Ναβάλνι υπέφερε από επιδείνωση της υγείας του στη φυλακή και φαινόταν αμήχανος στις ακροάσεις του δικαστηρίου αφού πέρασε 24 ημέρες σε απεργία πείνας για να απαιτήσει καλύτερη ιατρική περίθαλψη.
Η μοίρα του ηγέτη της αντιπολίτευσης και του κινήματός του, που αποτελείται κυρίως από νέους επαγγελματίες, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αρχική αισιοδοξία των μαζικών διαδηλώσεων το 2011-2012 κατά της επιστροφής του Πούτιν στην προεδρία στη θέση του Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Η καταστολή του Κρεμλίνου που ακολούθησε απέτυχε να αμβλύνει την αποφασιστικότητά τους.
Όταν επετράπη απροσδόκητα στον Ναβάλνι να συμμετάσχει στις δημοτικές εκλογές της Μόσχας τον Σεπτέμβριο του 2013, μετά από εκτεταμένες διαμαρτυρίες υπέρ της απελευθέρωσής του από την κράτηση, έφτασε μια ανάσα από το να αναγκάσει έναν δεύτερο γύρο εναντίον του Σεργκέι Σομπιάνιν, του σημερινού συμμάχου του Πούτιν. Πήρε 27% έναντι 51%.
Αυτή ήταν η τελευταία φορά που επετράπη στον Ναβάλνι να θέσει υποψηφιότητα. Όταν ξεκίνησε μια εκστρατεία για να αμφισβητήσει τον Πούτιν στις προεδρικές εκλογές του 2018, αξιωματούχοι τον απέκλεισαν από την ψηφοφορία λόγω μιας καταδίκης για απάτη που ο Ναβάλνι, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση είχαν επικρίνει ως πολιτικά υποκινούμενη.
«Ο Ναβάλνι ουσιαστικά σκοτώθηκε όταν συνελήφθη πριν από χρόνια», δήλωσε ο Θάντ Τρόυ διευθύνων σύμβουλος της Crumpton Global και πρώην αξιωματικός της CIA στη Μόσχα. «Είναι ένα αναπόφευκτο επόμενο βήμα για τον Πούτιν να ενισχύσει την κυριαρχία του στη Ρωσία».
Στη φυλακή, ο Ναβάλνι συνέχισε να περιφρονεί τον Πούτιν. Αποκάλυψε επίσης ότι είχε αναπτύξει πίστη στον Θεό μετά από χρόνια αθεϊσμού, εκπλήσσοντας πολλούς από τους υποστηρικτές του. «Η χώρα μας είναι χτισμένη πάνω στην αδικία. Αλλά δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι θέλουν την αλήθεια», είπε σε δικαστήριο κατά τη διάρκεια μιας αποτυχημένης ακρόασης έφεσης το 2021. «Και αργά ή γρήγορα θα το καταλάβουν»
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
