Οι πρώτοι έξι μήνες του 2023 ήταν περιπετειώδεις για τις αγορές, από την άνοδο των τεχνολογικών μετοχών εμπνευσμένη από την τεχνητή νοημοσύνη (AI), τη «συντριβή» στις αγορές εμπορευμάτων, την επιστροφή των κρυπτονομισμάτων μέχρι το χειρότερο τραπεζικό κραχ από την εποχή της Lehman Brothers.
Συνδετικός κρίκος όλων αυτών ήταν η επιθετική άνοδος των επιτοκίων, η οποία ήταν ακριβώς αυτή που έπληξε τις αγορές το 2022. Αλλά ακριβώς αυτή τη φορά ήταν διαφορετικά λόγω της ακλόνητης άποψης ότι το τέλος του κύκλου των αυξήσεων βρίσκεται αρκετά κοντά.
Αποτέλεσμα αυτής της πεποίθησης ήταν ένα ράλι 12%, ή 6 τρισεκατομμύρια δολάρια, στην αξία των παγκόσμιων μετοχών. Χάρη σε μεγάλο βαθμό στο ChatGPT, η έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης είδε τους γίγαντες της τεχνολογίας να απολαμβάνουν μια συνδυασμένη άνοδο της τάξης του 70%. Οι Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon και Netflix έχουν σημειώσει κέρδη 35%-50%. Η Meta και η Tesla έχουν υπερδιπλασιαστεί, ενώ η ζήτηση της AI για τσιπ ημιαγωγών εκτόξευσε την Nvidia 180% υψηλότερα, προσθέτοντάς την για λίγο στο ελίτ κλαμπ των αμερικανικών εταιρειών με χρηματιστηριακή αξία 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
«Βασικά, τα πράγματα έμοιαζαν τόσο ζοφερά στο τέλος του περασμένου έτους που δεν χρειάστηκαν πολλά για να αναπτερωθούν οι αγορές», εκτιμά ο Τρέβορ Γκρίθαμ, επικεφαλής του τμήματος επενδύσεων Royal London Asset Management. Σημειώνει ότι όσον αφορά όμως την τεχνολογική άνοδο «μπορεί κάλλιστα να πρόκειται για φούσκα» με τις εταιρείες να πρέπει τώρα ουσιαστικά να καταγράψουν ένα άλμα 40% στα κέρδη τους για να δικαιολογήσουν τις υψηλές αποτιμήσεις τους.
Ο ιαπωνικός Nikkei ήταν ένας ακόμη πρωταγωνιστής, σημειώνοντας άνοδο 16% σε όρους δολαρίου ή 26% σε όρους γεν, έτοιμος να επιτύχει την καλύτερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας. Ο χρυσός σημείωσε άλμα 5%, τα κρατικά 10ετή σημείωσαν άνοδο 3%-6%.
Το δολάριο ήταν συνολικά πιο σταθερό, αν και το γεγονός ότι η Ιαπωνία δεν έχει αυξήσει ακόμη τα επιτόκια και η οικονομία της Κίνας εξακολουθεί να παραπαίει σημαίνει ότι το γεν και το γουάν έχουν υποχωρήσει κατά 9% και σχεδόν 5% αντίστοιχα. Οι προσπάθειες της Τουρκίας να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της μετά την επανεκλογή του Ταγίπ Ερντογάν δεν διευκολύνθηκαν καθόλου από την νέα βουτιά της λίρας κατά 28%.
Η Αίγυπτος έχει υποτιμήσει το νόμισμά της περισσότερο σχεδόν 20%, η Νιγηρία έχει μειώσει το νάιρα κατά 40%, ενώ στην άλλη άκρη του πίνακα το κολομβιανό και το μεξικανικό πέσος και το φιορίνι της Ουγγαρίας έχουν αυξηθεί μεταξύ 10% και 17%.
Έχουν επίσης υπάρξει συνολικά περίπου 90 αυξήσεις επιτοκίων φέτος από τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως έναντι μόλις 17 μειώσεων. Αν προστεθούν και οι περσινές κινήσεις, τότε οι αυξήσεις ανέρχονται σε λίγο πάνω από 470, έναντι 1.202 μειώσεων από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αυξήσει τα επιτόκια κατά 500 μονάδες βάσης από το σχεδόν μηδέν πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκια κατά 400 μονάδες βάσης και πολλές οικονομίες του αναπτυσσόμενου κόσμου έχουν κάνει πολύ περισσότερα. Ακόμη και οι εξαιρετικά χαλαρές νομισματικές ρυθμίσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας μπορεί να πλησιάζουν σε ένα σταυροδρόμι.
Και όλα αυτά έχουν προκαλέσει πολλές αναταράξεις. Οι αποδόσεις των διετών κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στις κινήσεις της Fed, αυξήθηκαν από το 4% στο 5% τον Φεβρουάριο, για να υποχωρήσουν στο 3,5% όταν κατέρρευσε η Silicon Valley Bank, ένας μεσαίου μεγέθους πιστωτικός οργανισμός των ΗΠΑ που λίγοι είχαν καν ακούσει, και κατά συνέπεια οδήγησε την 167χρονη ελβετική μεγαθήριο Credit Suisse να χρειαστεί επείγουσα διάσωση από την UBS. Σήμερα βρίσκονται στο 4,8%.
Στην αγορά κρυπτονομισμάτων, το bitcoin ανέκαμψε εντυπωσιακά, σημειώνοντας άνοδο άνω του 80% αλλά συνεχίζοντας να έχει έντονη μεταβλητότητα. Το ενδιαφέρον από γίγαντες της Wall Street, συμπεριλαμβανομένης της BlackRock, τροφοδοτεί επίσης τα κέρδη, αν και οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ που μήνυσαν τα ανταλλακτήρια Binance και Coinbase εξέθεσαν την ευπάθεια του κρυπτονομίσματος στις ρυθμιστικές επιθέσεις.
Τα εμπορεύματα, ένα άλλο κρίσιμο κομμάτι στο μακροοικονομικό παζλ, ήταν υποτονικά. Η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 51%, η υποχώρηση του πετρελαίου κατά 13% και η απότομη πτώση του σιταριού και του καλαμποκιού τροφοδότησαν τις ελπίδες για μείωση του παγκόσμιου πληθωρισμού.
Παρά τη νίκη των «ταύρων» στο α’ εξάμηνο, οι «αρκούδες» δεν εγκαταλείπουν τον πόλεμο. «Τα ασφάλιστρα κινδύνου πρέπει να αυξηθούν», σημείωσε η Μίλα Σαβόβα, αναλύτρια ευρωπαϊκών μετοχών στην BofA, η οποία έχοντας πέσει έξω από το ράλι φέτος, προβλέπει τώρα πτώση του STOXX 600 κατά 15% και ύφεση μέχρι τις αρχές του 2024. Η ίδια προειδοποίησε ότι η απόλυτη επιθετικότητα του κύκλου αύξησης των επιτοκίων οδηγεί πλέον τις οικονομίες στο χείλος του γκρεμού. «Πιστεύουμε ότι αυτό θα θεωρηθεί ως λάθος πολιτικής όταν θα κοιτάξουμε πίσω τα επόμενα χρόνια», όπως υποστηρίζει.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
