Ο πληθωρισμός τόσο στην ευρωζώνη όσο και στις ΗΠΑ έχει υποχωρήσει από τα υψηλά αρκετών 10ετιών, ενώ οι τιμές της ενέργειας και κυρίως του φυσικού αερίου στην Ευρώπη «προσγειώνονται» σε πιο φυσιολογικά επίπεδα.
Την ίδια ώρα οι αγορές εμφανίζονται όλο και πιο αισιόδοξες για τη νομισματική πολιτική, θεωρώντας ότι η πτώση του πληθωρισμού θα φρενάρει και τις κεντρικές τράπεζες. Παρά ταύτα κορυφαία στελέχη, κυρίως της Fed σπεύδουν με δηλώσεις τους να «μαζέψουν» την υπερβολική αισιοδοξία, ενώ στην ΕΚΤ φαίνεται ότι συνεχίζουν να έχουν τον πρώτο λόγο τα επονομαζόμενα «γεράκια», δηλαδή οι κεντρικοί τραπεζικές που τάσσονται υπέρ μίας πιο σφιχτής νομισματικής πολιτικής.
Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Bloomberg, εκ των 21 κεντρικών τραπεζών που παρακολουθεί οι 10 αναμένεται να αυξήσουν τα επιτόκια, εννέα να τα μειώσουν και δύο να τα διατηρήσουν αμετάβλητα.
Οι Fed, ΕΚΤ και Τράπεζα της Αγγλίας συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών που θα προχωρήσουν σε αυξήσεις στο α’ τρίμηνο του 2023, με την Τράπεζα της Ιαπωνίας να διατηρεί σταθερή νομισματική πολιτική, ενώ οι κεντρικές τράπεζες Κίνας και Βραζιλίας εκτιμάται ότι θα προχωρήσουν σε μειώσεις επιτοκίων.
Εξετάζοντας τις προθέσεις της Fed, τα στελέχη του Bloomberg Economics εκτιμούν ότι το βασικό επιτόκιο των ΗΠΑ θα φθάσει στο 5% στα τέλη του 2023 από 4,5% που είναι η ανώτερη «τιμή» του αυτή τη στιγμή, ενώ στα τέλη του 2024 θα υποχωρήσει στο 4%.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ και τα περισσότερα μέλη της διοίκησης της Fed σε καλό δρόμο για να παρατείνουν τον πιο επιθετικό κύκλο σύσφιξης της τράπεζας από τη δεκαετία του 1980 μέχρι και το 2023. Αφού ανέβασαν τα επιτόκια στο 4,3% τον περασμένο μήνα από σχεδόν μηδενικά τον Μάρτιο, προβλέπουν μια κορύφωση στο 5,1% φέτος χωρίς μειώσεις επιτοκίων πριν από το 2024 για να περιορίσουν τον υψηλό πληθωρισμό.
Οι επενδυτές βλέπουν τουλάχιστον μια αύξηση κατά 0,25% όταν η κεντρική τράπεζα συνεδριάσει στις 31 Ιανουαρίου-1 Φεβρουαρίου, με τους αξιωματούχους να συνεχίζουν με αυτόν τον ρυθμό για τις επόμενες δύο συνεδριάσεις.
Τα στοιχήματα στις προθεσμιακές αγορές προβλέπουν επίσης ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια πριν από το τέλος του έτους, αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να συγκρατήσουν τέτοιες απόψεις. Τα πρακτικά της συνεδρίασής τους τον Δεκέμβριο αποκάλυψαν την ανησυχία για μια «αδικαιολόγητη» χαλάρωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, η οποία ισοδυναμούσε με μια ασυνήθιστα ωμή προειδοποίηση να μην υποτιμηθεί η βούλησή τους να διατηρήσουν τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα για κάποιο χρονικό διάστημα.
Για την ΕΚΤ εκτιμάται ότι το βασικό επιτόκιο στο τέλος του 2023 θα βρίσκεται στο 2,25% από 2% που είναι σήμερα και θα υποχωρήσει στο 1,5% στα τέλη του 2024.
Η ΕΚΤ σχεδιάζει να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια «σημαντικά με σταθερό ρυθμό» φέτος και έχει επισημάνει δύο ακόμη αυξήσεις μισής μονάδας το πρώτο τρίμηνο για να ανακτήσει τον έλεγχο του πληθωρισμού. Οι τρέχουσες προβλέψεις δείχνουν ότι οι πιέσεις στις τιμές θα παραμείνουν πιθανότατα πάνω από τον στόχο του 2% μέχρι το τέλος του 2025 - παρά τη σύσφιξη κατά 250 μονάδες βάσης από τον περασμένο Ιούλιο.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν υποστηρίξει ότι μια ύφεση αυτόν τον χειμώνα δεν θα είναι αρκετά ισχυρή για να προκαλέσει «πάγωμα» του πληθωρισμού και έχουν ανακοινώσει σχέδια συρρίκνωσης του ισολογισμού της τράπεζας. Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, η ΕΚΤ θα προχωρά σε πωλήσεις ομολόγων 15 δισ. ευρώ μηνιαίως. Η λήξη των πιο μακροπρόθεσμων δανείων το πρώτο εξάμηνο θα αφαιρέσει άλλα 670 δισ. ευρώ από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αρκετά επιθετική αναμένεται ότι θα παραμείνει η Τράπεζα της Αγγλίας (ΒοΕ) με το βασικό επιτόκιο της Βρετανίας να εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 4,25% στα τέλη του 2023 από 3,5% που είναι σήμερα και θα επιστρέψει στο επίπεδο του 3,5% στα τέλη του 2024.
Η Τράπεζα της Αγγλίας εξακολουθεί να αυξάνει τα επιτόκια, αλλά ο ρυθμός των αυξήσεων των επιτοκίων είναι πιθανό να επιβραδυνθεί τους επόμενους μήνες. Αφού πραγματοποίησε τη γρηγορότερη νομισματική σύσφιξη των τελευταίων 33 ετών, η κεντρική τράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να αυξήσει το επιτόκιο δανεισμού αναφοράς της κατά άλλες 75 μονάδες βάσης στο 4,25% έως τα μέσα του τρέχοντος έτους. Οι επενδυτές που μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ήταν βέβαιοι ότι η συνεδρίαση του Φεβρουαρίου θα περιλάμβανε αύξηση κατά μισή μονάδα, τώρα σηματοδοτούν ότι είναι πιθανή μια μικρότερη αύξηση.
«Στάσιμη» εκτιμάται ότι θα παραμείνει η νομισματική πολιτική της Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ), με το βασικό επιτόκιο να διαμορφώνεται στο -0,1% στα τέλη του 2023 (όσο είναι και αυτή τη στιγμή) και στο 0% έως τα τέλη του 2024.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Χαρούχικο Κουρόντα καλείται να αντιμετωπίσει τον έντονο έλεγχο των αγορών κατά τους τρεις τελευταίους μήνες της δεκαετούς θητείας του, μετά το σοκ που προκάλεσε στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές τον περασμένο μήνα. Το βασικό σενάριο είναι ότι η τράπεζα θα διατηρήσει αμετάβλητη νομισματική πολιτική, αλλά ο διοικητής απέδειξε ότι όλα είναι δυνατά, όταν ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει διεύρυνση του περιθωρίου για τις αποδόσεις των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων.
Διατήρηση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής αναμένεται ότι θα ακολουθήσει η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας (PBOC), με πρόβλεψη ότι το βασικό επιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 2,55% στα τέλη του 2023 από 2,75% που είναι σήμερα και θα παραμείνει σταθερό έως τα τέλη του 2024.
Μετά τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής το 2022 για να συμβάλει στην ενίσχυση της οικονομίας, και με την πανδημία του κορονοϊού να εξακολουθεί να προκαλεί τεράστια προβλήματα, οι αξιωματούχοι της PBOC έχουν σηματοδοτήσει ότι η νομισματική τόνωση το 2023 θα είναι τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Υπάρχει πιθανότητα για μείωση των επιτοκίων το πρώτο τρίμηνο, καθώς οι αυξανόμενες μολύνσεις από τον κορονοϊό περιορίζουν την καταναλωτική και επιχειρηματική δραστηριότητα και διατηρούν τον πληθωρισμό υποτονικό, ενώ η Fed επιβραδύνει τη σύσφιξη της πολιτικής της.
Σε μείωση επιτοκίων αναμένεται ότι θα προβεί και η Κεντρική Τράπεζα της Βραζιλίας με αποτέλεσμα από το 13,75% που βρίσκονται σήμερα να υποχωρήσουν στο 11% στα τέλη του 2023 και στο 8,5% στα τέλη του 2024.
Η κεντρική τράπεζα της Βραζιλίας θα διατηρήσει πιθανότατα σταθερό το επιτόκιο αναφοράς της καθ' όλη τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου. Ενώ ο ετήσιος πληθωρισμός έχει επιβραδυνθεί περισσότερο από το μισό από τον Απρίλιο και η προηγούμενη νομισματική σύσφιξη θα συμπιέσει τη ζήτηση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής με επικεφαλής τον Ρομπέρτο Κάμπος Νέτο ανησυχούν για την αύξηση των δημόσιων δαπανών και μια ενδεχόμενη αύξηση των φόρων.