Το πιο ισχυρό όπλο της νομισματικής πολιτικής, την ποσοτική χαλάρωση (QE), αποφάσισε να χρησιμοποιήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τον Νοέμβριο και για όσο χρονικό διάστημα κριθεί αναγκαίο, ενώ παράλληλα προχωρά σε νέα μείωση του ήδη αρνητικού επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων από τις εμπορικές τράπεζες κατά 10 μονάδες βάσης, στο -0,50%.
Παρά τις ισχυρές αντιστάσεις που είχαν εκδηλωθεί από μεγάλες κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος, με πρώτη την Bundesbank, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, κατάφερε και αυτή την φορά να αποσπάσει από το συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας μια απόφαση για ανορθόδοξα μέτρα νομισματικής πολιτικής, χωρίς τελικά να επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, που ανέφεραν ότι το νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα άρχιζε με καθυστέρηση και υπό την αίρεση των οικονομικών στοιχείων που θα δημοσιοποιηθούν.
Έτσι, όπως ανακοινώθηκε από την ΕΚΤ,
- Το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων μειώνεται στο -0,50%, ενώ τα υπόλοιπα βασικά επιτόκια παραμένουν αμετάβλητα. Το συμβούλιο της ΕΚΤ τονίζεται ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια στα παρόντα, εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, μέχρι να συγκλίνει με «ισχυρό τρόπο» ("robustly") ο πληθωρισμός με το στόχο της τράπεζας, δηλαδή αρκετά κοντά στο 2%. Επίσης, εισάγεται σύστημα κλιμακωτής εφαρμογής των αρνητικών επιτοκίων, ώστε να περιορισθεί η αρνητική επίδραση στα οικονομικά μεγέθη των τραπεζών.
- Για τις αγορές στοιχείων ενεργητικού (ομολόγων), η ΕΚΤ αποφάσισε το νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης να αρχίσει την 1η Νοεμβρίου και να προχωρήσει με αγορές αξίας 20 δισ. ευρώ το μήνα. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό είναι χαμηλότερο από τις προβλέψεις των αναλυτών για αγορές αξίας 30 δισ. ευρώ το μήνα. Πάντως, στην ανακοίνωση τονίζεται ότι το πρόγραμμα θα κρατήσει όσο χρειάζεται για να ενισχύσει την επίδραση των χαμηλών επιτοκίων και θα σταματήσει λίγο πριν αρχίσει ο επόμενος κύκλος αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ. Θα συνεχισθεί, επίσης, η επανατοποθέτηση κεφαλαίων από λήξεις ομολόγων που αγοράσθηκαν με το προηγούμενο QE, όσο χρειάζεται για να εξυπηρετηθούν οι στόχοι της νομισματικής πολιτικής.
- Ευνοϊκότεροι θα γίνουν οι όροι χρηματοδότησης των τραπεζών με το νέο πρόγραμμα TLTRO (παροχή μακροπρόθεσμης ρευστότητας), το οποίο επεκτείνεται για δύο έως τρία έτη.
Οι ανακοινώσεις αυτές, εν αναμονή και των διευκρινίσεων που θα δώσει ο Μ. Ντράγκι στη συνέντευξη Τύπου, δεν προκάλεσαν μεγάλο ενθουσιασμό στα χρηματιστήρια της ευρωζώνης. Ο δείκτης Euro Stoxx 100 σημείωνε πριν από λίγο άνοδο κατά 0,60% περίπου, αλλά ο ευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης σημείωνε σημαντική πτώση, κοντά στο 2%, καθώς οι ανακοινώσεις εντείνουν τις ανησυχίες για αρνητικές επιπτώσεις στην κερδοφορία των τραπεζών.