Συναγερμός για το δημογραφικό: Πρωτοβουλίες κυβέρνησης και ιδιωτικού τομέα

Το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας δεν αποτελεί μόνο κρατική υπόθεση, αλλά συλλογική εθνική ευθύνη, όπως αναδείχθηκε στo συνέδριο της Eurobank «Το Δημογραφικό και η Ελλάδα του 2040». Όπως τονίστηκε είναι απαραίτητη η συνεργασία κυβέρνησης, επιχειρήσεων και κοινωνίας για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου πλαισίου στήριξης της οικογένειας και της νέας γενιάς σε μια εποχή όπου ο πληθυσμός της χώρας συρρικνώνεται επικίνδυνα.  

Η κρίσιμη πρόκληση που βρίσκει μπροστά της η Ελλάδα και μπορεί να αποβεί καθοριστική για την οικονομία την κοινωνική συνοχή και την ίδια την υπόσταση της χώρας τις επόμενες δεκαετίες, απαιτεί ένα ολιστικό σχέδιο.  

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέδειξε το δημογραφικό ως μια από τις μεγαλύτερες εθνικές προκλήσεις, με σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Τόνισε ότι το χαμηλό ποσοστό γεννήσεων δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά συναντάται σε πολλές ευρωπαϊκές και διεθνείς κοινωνίες, ακόμη και σε χώρες με υψηλό επίπεδο ευημερίας, όπως η Σιγκαπούρη και η Νότια Κορέα.  

Στο πλαίσιο αντιμετώπισης του προβλήματος, υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση προχωρά σε μια εκτεταμένη φορολογική μεταρρύθμιση που ενισχύει τις οικογένειες με παιδιά, με αυξανόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων. Σημείωσε ότι η κυβερνητική στρατηγική είναι οριζόντια και εμπλέκει πολλά υπουργεία, με βασικό το υπουργείο Οικονομικών.  

Όπως ανέφερε, για το 2026 προβλέπεται η διάθεση 1,76 δισ. ευρώ για μέτρα στήριξης, με έμφαση στις φορολογικές ελαφρύνσεις ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στα προγράμματα «Σπίτι μου 1» και «Σπίτι μου 2» για την απόκτηση κατοικίας από νέους, καθώς και σε μέτρα που μειώνουν το κόστος στέγασης.   Παράλληλα, ανακοίνωσε την προοπτική κατάργησης του ΕΝΦΙΑ στα μικρά χωριά, με στόχο την τόνωση της περιφέρειας.  

Ο κ. Μητσοτάκης ανέδειξε τη σημασία της συμβολής και του ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση του δημογραφικού. Πρότεινε οι επιχειρήσεις να προσφέρουν παροχές όπως παιδικούς σταθμούς για τα παιδιά των εργαζομένων, αλλά και να επιβραβεύουν όσους αποκτούν περισσότερα παιδιά.

Παράλληλα, κάλεσε τις τράπεζες να προσφέρουν ελκυστικά προϊόντα για την απόκτηση κατοικίας από νέα ζευγάρια, ενώ ανακοίνωσε την επιστροφή ενός ενοικίου –περίπου 800 ευρώ– στους ενοικιαστές, που αντιστοιχεί σε μεσοσταθμική μείωση 8% στα ενοίκια.

Καραβίας: Κοινή ευθύνη κράτους και ιδιωτικού τομέα το δημογραφικό

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, ανέδειξε το δημογραφικό ως κρίσιμο ζήτημα για το μέλλον της Ελλάδας, υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί κοινή ευθύνη κράτους και ιδιωτικού τομέα.  

Όπως σημείωσε, η Eurobank και η Eurolife ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις που αναγνώρισαν την κρισιμότητα του προβλήματος και ανέλαβαν στοχευμένες δράσεις ήδη από το 2021.  

Αναφερόμενος στις δράσεις της Eurobank για τους εργαζομένους της, τόνισε τα προγράμματα στήριξης οικογένειας, από την κάλυψη βρεφονηπιακών σταθμών και τα υγειονομικά προγράμματα έως την κάλυψη εξωσωματικής γονιμοποίησης και τα σημαντικά επιδόματα για τη γέννηση τρίτου και τέταρτου παιδιού.  «Τα 25.000 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα 30.000 για το τέταρτο μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τη ζωή μιας οικογένειας», είπε χαρακτηριστικά.

Επισήμανε ότι οι δημογραφικές εξελίξεις επηρεάζουν όλες τις πτυχές της δημόσιας ζωής, με πιθανή μείωση του ΑΕΠ έως και 31% έως το τέλος του αιώνα εάν η πληθυσμιακή συρρίκνωση δεν ανακοπεί.

Ο κ. Καραβίας τόνισε τις κοινωνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές διαστάσεις του προβλήματος, από τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού έως την ανάγκη επαρκούς ανθρώπινου δυναμικού για την εθνική ασφάλεια. 

Ξεχώρισε επίσης κοινωνικές πρωτοβουλίες σε ακριτικές περιοχές, από στήριξη οικογενειών και λειτουργία παιδικών δομών έως συνεργασίες με ΜΚΟ για εξωσωματικές θεραπείες, που έχουν ήδη οδηγήσει στη γέννηση 69 παιδιών.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στη μεταφορά θέσεων εργασίας σε ακριτικές περιοχές μέσω τηλεργασίας και στο πρόγραμμα μικροχρηματοδοτήσεων που ενισχύει νέους επιχειρηματίες στον Έβρο. Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι η Eurobank θα συνεχίσει να συμβάλλει ενεργά στην αντιμετώπιση του δημογραφικού.

Έντονη ανησυχία Κακλαμάνη για την πληθυσμιακή συρρίκνωση

Ο Πρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης, εξέφρασε έντονη ανησυχία για το δημογραφικό ζήτημα της Ελλάδας, παρουσιάζοντας στοιχεία που καταδεικνύουν μια συνεχή πληθυσμιακή συρρίκνωση.  

Όπως ανέφερε, ο πληθυσμός μειώθηκε από 11,2 εκατομμύρια το 2005 σε 10,4 εκατομμύρια το 2020, ενώ οι προβλέψεις για το 2050 εκτιμούν περαιτέρω πτώση στα 9,03 εκατομμύρια.  

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το σενάριο που κάνει λόγο για μόλις 6,3 εκατομμύρια κατοίκους έως το τέλος του αιώνα, εξέλιξη που χαρακτήρισε «δυστοπική αλλά υπαρκτή», ενώ εκτίμησε ότι ένα νέο «baby boom» σαν εκείνο της μεταπολεμικής περιόδου είναι απίθανο να συμβεί στην Ελλάδα.

Ο κ. Κακλαμάνης αναφέρθηκε και στα μέτρα της πολιτείας, ύψους 1,76 δισ. ευρώ, που στοχεύουν στη στήριξη της μεσαίας τάξης και των οικογενειών, υπογραμμίζοντας ότι με στοχευμένες πολιτικές είναι εφικτή η αναχαίτιση της πτωτικής πορείας, κάτι που αποτελεί ευθύνη προς τις επόμενες γενιές.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ανακοίνωσε την επανασύσταση της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό, με στόχο την επίτευξη ενός διακομματικού σχεδίου που θα καθοδηγήσει τις μελλοντικές κυβερνήσεις. Τόνισε ότι το δημογραφικό είναι πολυπαραγοντικό ζήτημα, επηρεαζόμενο όχι μόνο από τη χαμηλή γεννητικότητα, με δείκτη γονιμότητας στο 1,3 αλλά και από τη γήρανση του πληθυσμού, τα οικονομικά εμπόδια για τη δημιουργία οικογένειας και τις μεταναστευτικές εκροές.