Στα εδάφη της βορειοανατολικής Συρίας οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις φαίνεται να κινούνται με αρκετή άνεση, μετά την έναρξη των επιχειρήσεων κατά των Κούρδων, όμως στην αγορά συναλλάγματος η Τουρκία «ματώνει» για να αποτρέψει ανεξέλεγκτη πτώση της λίρας, ενώ η επόμενη εβδομάδα είναι εξαιρετικά κρίσιμη, καθώς ανοίγει και πάλι το αμερικανικό Κογκρέσο, όπου έχει κατατεθεί νομοσχέδιο για επιβολή συντριπτικών οικονομικών κυρώσεων στην Άγκυρα.
Από την Δευτέρα, αμέσως μετά την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη βορειοανατολική Συρία, που άνοιξε το δρόμο για την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» των τουρκικών δυνάμεων, η λίρα βρέθηκε σε ισχυρή πίεση στην αγορά συναλλάγματος, παρότι τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία (μεγάλη πτώση του πληθωρισμού) και η αδυναμία του δολαρίου δεν παύουν να λειτουργούν υποστηρικτικά για το τουρκικό νόμισμα.
Οι απώλειες της εβδομάδας πλησίασαν το 3%, όπως φαίνεται στο γράφημα (δολ. ανά λίρα).
Αυτή, όμως, δεν είναι όλη η ιστορία: το σημαντικότερο, σύμφωνα με αναλυτές, είναι ότι οι κρατικές τράπεζες της Τουρκίας έστησαν μια επιχείρηση στήριξης του νομίσματος, πουλώντας μαζικά δολάρια από τα συναλλαγματικά τους αποθέματα. Σε μια αγορά που χειραγωγείται συνεχώς από τις κρατικές τράπεζες και παραμένει υπό στενό έλεγχο με διάφορα μέτρα περιορισμού της εκροής κεφαλαίων, αυτή η παρέμβαση θα έπρεπε να είναι αρκετή για να σταθεροποιηθεί η ισοτιμία, τονίζουν αναλυτές.
Όμως, δεν ήταν. Και οι κρατικές τράπεζες υπέστησαν μια αρκετά σοβαρή «αιμορραγία», στο πλαίσιο αυτής της επιχείρησης στήριξης του νομίσματος. Σύμφωνα με το Bloomberg, που επικαλείται τρεις πηγές με γνώση του θέματος, μέσα σε πέντε ημέρες οι τράπεζες ξόδεψαν περισσότερα από 3,5 δισ. δολ. από τα συναλλαγματικά τους αποθέματα, ενώ μόνο την Πέμπτη δαπάνησαν πάνω από 1 δισ. δολ.
Το τουρκικό τραπεζικό σύστημα ξεμένει από… πυρομαχικά σε αυτή τη μάχη για την υποστήριξη του νομίσματος. Μόνο οι κρατικές εμπορικές τράπεζες έχουν ακόμη αρκετό συνάλλαγμα για να συνεχίζουν τη «μάχη», ενώ η κεντρική τράπεζα δεν διαθέτει αρκετά αποθεματικά για να προχωρήσει σε μεγάλης κλίμακας και παρατεταμένη παρέμβαση στην αγορά συναλλάγματος.
Τα αποθεματικά της φθάνουν τα 35,7 δισ. δολ. και είναι αυξημένα από το χαμηλό των 26,1 δισ. του περασμένου Μαρτίου, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Όμως, σε έκθεση του οίκου Capital Economics υπογραμμίζεται ότι αυτό το «μαξιλάρι» είναι πολύ μικρό σε σχέση με τις ανάγκες για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους και η Τουρκία βρίσκεται σε μια από τις χειρότερες θέσεις μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών με βάση αυτό το κριτήριο.
Με άλλα λόγια, η Τουρκία δεν αντέχει σε μια παρατεταμένη «μάχη» για την υποστήριξη του νομίσματος, τη στιγμή που είναι αβέβαιο πόσο θα κρατήσει η πολεμική αναμέτρηση στην Συρία και ποιες επιπλοκές θα δημιουργήσει σε όλα τα επίπεδα, από το στρατιωτικό και διπλωματικό, ως το οικονομικό. Το σενάριο μιας συναλλαγματικής κρίσης, με τη λίρα να καταρρέει και τον πληθωρισμό να επιστρέφει σε άνοδο, δεν μπορεί να αποκλεισθεί.
Η απειλή των κυρώσεων
Κλειδί για την πορεία της λίρας το επόμενο διάστημα φαίνεται πως είναι η πορεία των σχέσεων με τις ΗΠΑ, που βρίσκονται στο χειρότερο σημείο, ίσως, από την εποχή που ο πρόεδρος Ρούσβελτ είχε απειλήσει την Τουρκία με οικονομικό πόλεμο, αν δεν σταματούσε την οικονομική και εμπορική συνεργασία με τους Ναζί.
Παρότι ο πρόεδρος Τραμπ, με την αιφνίδια απόφαση για απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων, φάνηκε να «ανάβει πράσινο» στην τουρκική εισβολή στην Συρία, οι αντιδράσεις από το Πεντάγωνο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Κογκρέσο στην εγκατάλειψη των Κούρδων συμμάχων της Ουάσιγκτον, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους, είναι τόσο έντονες, που ακόμη και η διοίκηση Τραμπ αναγκάσθηκε να ανακοινώσει (δια στόματος του υπουργού Οικονομικών, Μνούτσιν) ότι ήδη έχει καταρτίσει σχέδιο επιβολής συντριπτικών οικονομικών κυρώσεων στην Άγκυρα, αν ξεπεράσει ορισμένα όρια στις στρατιωτικές της επιχειρήσεις.
Αυτή η κίνηση, σύμφωνα με αναλυτές, φαίνεται πως έγινε για να ανακοπεί η ορμή του Κογκρέσου, που δείχνει έτοιμο να πάρει την κατάσταση στα χέρια του και να επιβάλει βαρύτατες κυρώσεις στην Τουρκία. Τις προηγούμενες ημέρες, το Κογκρέσο δεν λειτουργούσε και θα επανέλθει σε λειτουργία αυτή την Τρίτη, με βουλευτές και γερουσιαστές ακόμη και από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα να υποστηρίζουν την επιβολή κυρώσεων.
Ήδη στην Γερουσία έχει κατατεθεί νομοσχέδιο που συνυπογράφουν ο σύμμαχος του Τραμπ, γερουσιαστής Γκράχαμ και ο Δημοκρατικός, Βαν Χόλεν, το οποίο προβλέπει την άμεση ενεργοποίηση δέσμης πολύ σοβαρών οικονομικών κυρώσεων, που θα μπορούσαν να «γονατίσουν» την τουρκική οικονομία και οι οποίες, όπως τονίζεται στο νομοσχέδιο, θα μπορούσαν να αποσυρθούν μόνο όταν επιβεβαιωθεί από την αμερικανική κυβέρνηση ότι οι Τούρκοι έχουν αποσύρει όλες τις δυνάμεις τους, περιλαμβανομένων των φιλικών τους ανταρτών, από εδάφη της Συρίας που έχουν καταλάβει.
Η λίστα των κυρώσεων περιλαμβάνει από την επιβολή κυρώσεων σε προσωπικά περιουσιακά στοιχεία που κρατούν στις ΗΠΑ ο ίδιος ο Ερντογάν και μέλη της κυβέρνησής του, ως την απαγορεύσει συναλλαγών για αμυντικό υλικό, κυρώσεις σε ξένους που συνεργάζονται με την τουρκική ενεργειακή βιομηχανία και απαγόρευση στρατιωτικής βοήθειας.
Όπως λένε αναλυτές, όμως, η πιο σημαντική κύρωση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο αφορά τους ρωσικούς πυραύλους S-400. Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, με την ψήφισή του θα ορισθεί ότι η αγορά του συστήματος από την Τουρκία είναι σημαντική συναλλαγή, σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου για την επιβολή κυρώσεων σε όσους προχωρούν σε συναλλαγές με την Ρωσία (νόμος CAATSA).
Πρόκειται για έναν εξαιρετικά αυστηρό νόμο, που επιβλήθηκε από το Κογκρέσο στον Τραμπ με αυξημένη πλειοψηφία και ο οποίος, εάν ενεργοποιηθεί κατά της Τουρκίας, θα προκαλέσει βαρύτατο πλήγμα στην οικονομία της. Ανάμεσα στις 12 κυρώσεις αυτού του νόμου, εκ των οποίων επιλέγει ο πρόεδρος ποιες θα ενεργοποιηθούν, περιλαμβάνονται καταστροφικά για την τουρκική οικονομία μέτρα, όπως η διακοπή κάθε είδους συναλλαγών με το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και το μπλοκάρισμα της έκδοσης αδειών εξαγωγής τουρκικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ.
Αν το Κογκρέσο κινηθεί αποφασιστικά αυτή την εβδομάδα στην κατεύθυνση της υιοθέτησης του νομοσχεδίου Γκράχαμ – Βαν Χόλεν, χωρίς να πεισθεί ότι πρέπει να αφήσει το θέμα των κυρώσεων στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης Τραμπ, η εβδομάδα αυτή θα είναι πολύ δύσκολη για την τουρκική λίρα, εκτιμούν αναλυτές…
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
