Η θέση μεγάλης στρατηγικής σημασίας που έχει αποκτήσει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αναβαθμίσει καθοριστικά τον ρόλο της Ελλάδας στους σχεδιασμούς του NATO και των ΗΠΑ, ενώ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα αναβάθμισης των υποδομών.
Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Αλεξανδρούπολης περιλαμβάνεται στη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), που υπέγραψε η Ελλάδα με τις ΗΠΑ και οι διευκολύνσεις που θα παρέχει στις αμερικανικές δυνάμεις δίνουν το βήμα ώστε η Ουάσιγκτον να επενδύσει σε αυτήν σημαντικά. Παράλληλα, μαζί με τις βάσεις σε Σούδα και Λάρισα δημιουργείται ένα «τρίγωνο» στρατηγικής σημασίας, που επιτρέπει στις ΗΠΑ να ελέγχουν την περιοχή των Βαλκανίων αλλά και αυτή της Μέσης Ανατολής.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, μέσα από τη στάση και της ελληνικής κυβέρνησης, ανέδειξε την αξία της Αλεξανδρούπολης όσον αφορά το ΝΑΤΟ και φυσικά τις ΗΠΑ. Όλα αυτά οδήγησαν την ελληνική κυβέρνηση το 2022 να ματαιώσει τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του λιμανιού και τον Κυριάκο Μητσοτάκη να δηλώνει τότε πως η συγκυρία επιβάλλει η Αλεξανδρούπολη «να παραμείνει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου».
Η Τουρκία δεν ενοχλείται μόνο από την αμερικανική στρατιωτική παρουσία και τα νατοϊκά πλοία που δένουν στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και ξεφορτώνουν οπλισμό για τις ανάγκες της Ουκρανίας, αλλά και από την αναβάθμιση συνολικά της περιοχής, καθώς θεωρούν ότι με την Αλεξανδρούπολη επιδιώκεται η παράκαμψη των Στενών των Δαρδανελλίων αφού υπάρχει πλέον η εναλλακτική διαδρομή προς Βορρά για εμπορικές και στρατιωτικές μεταφορές, αλλά και για την ενέργεια.
Μέσα από τον τραγικό πόλεμο στην Ουκρανία, ο ρόλος της Ελλάδας αναβαθμίζεται, καθώς η Αλεξανδρούπολη ουσιαστικά μετατρέπεται σε γεωπολιτικό, ενεργειακό και εμπορικό άξονα που όπως όλα δείχνουν θα καταφέρει να υποβαθμίσει τα Στενά και να ανακόψει την επιρροή της Ρωσίας στη Μεσόγειο και στα Βαλκάνια.
Τα έργα για την ενέργεια και ο σιδηρόδρομος
Στην Αλεξανδρούπολη δρομολογούνται πολύ σημαντικά έργα, ένα από αυτά είναι οι δύο σχεδιαζόμενοι πλωτοί σταθμοί υποδοχής LNG, συνολικής χωρητικότητας 11 δισ. κ.μ, με στόχο να μεταφέρουν μέσα από αγωγούς του «Κάθετου Διαδρόμου», το φυσικό αέριο στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Το άλλο έργο αφορά την αφετηρία ενός χερσαίου και σιδηροδρομικού άξονα Νότου - Βορρά, πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων, που θα ξεκινά από το Αιγαίο και θα καταλήγει στην Ουκρανία.
Έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες υποβολής προσφορών για το έργο ύψους 1 δισ. ευρώ, της αναβάθμισης της γραμμής Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, τμήμα της λεγόμενης «Ανατολικής Σιδηροδρομικής Εγνατίας». Στόχος είναι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, το σιδηροδρομικό δίκτυο, να μπορεί να συνδέει τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας, με αντίστοιχα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, για τη μεταφορά χύδην ξηρού φορτίου, παρακάμπτοντας τα Στενά.
Από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί αυτό το σιδηροδρομικό δίκτυο θα ανοίξει ο δρόμος για τις μεταφορές, τα logistics αλλά και τα εμπορευματοκιβώτια, μετατρέποντας την πόλη σε "hot spot" της Αν. Μεσογείου.
Τα έργα στο Λιμάνι
Την υλοποίηση έργων ύψους 23 εκατ. ευρώ στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αποφάσισε η κυβερνητική επιτροπή προκειμένου ο λιμένας, ο οποίος πρόσφατα εντάχθηκε στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, ώστε να αναδειχθεί σε κορυφαίο εφοδιαστικό-μεταφορικό κρίκο όχι μόνο της ελληνικής, αλλά κυρίως της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο αναθεώρησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ως αρμόδιος φορέας πολιτικής, πρότεινε τα εξής έργα:
- Την Αποκατάσταση βαθών / Εκβάθυνση λιμενολεκάνης λιμένα Αλεξανδρούπολης και διαύλου μήκους 2,5 km, προϋπολογισμού 18,5 εκ. ευρώ. Η διατήρηση του βάθους της λιμενολεκάνης στα 12,00 μέτρα θεωρείται αναγκαία συνθήκη και άμεση προτεραιότητα για την ασφαλή και πλήρη λειτουργία και εκμετάλλευση του νέου εμπορικού προβλήτα (ΣΕΜΠΟ).
- Την οδική σύνδεση της νέας Περιφερειακής Οδού Αλεξανδρούπολης με τις υφιστάμενες λιμενικές εγκαταστάσεις, προϋπολογισμού 4,5 εκ. ευρώ. Η κατασκευή του συγκεκριμένου οδικού κλάδου είναι η άμεσης προτεραιότητας απαιτούμενη οδική υποδομή για την εκτροπή της εμπορικής κίνησης του λιμένα (που αυτή τη στιγμή εξυπηρετείται από το αστικό οδικό δίκτυο, με ότι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο οχλήσεων) απ’ ευθείας προς την Εγνατία Οδό, δια μέσου του νέου, ανατολικού κλάδου της Περιφερειακής Οδού Αλεξανδρούπολης.