Καθώς η Ευρώπη βάζει πλώρη για την πράσινη μετάβαση, τα λιμάνια παύουν να αποτελούν απλώς μέρη επιβίβασης και φόρτωσης ή εκφόρτωσης εμπορευμάτων, αλλά μετατρέπονται σε κόμβους καθαρής ενέργειας, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, τόσο με σταθερές όσο και με πλωτές ανεμογεννήτριες.
Στο περιθώριο του 3ου Greek Offshore Renewable Energy Conference, ειδικοί από όλη την Ευρώπη εξήγησαν πώς τα λιμάνια μπορούν να γίνουν πυλώνες ανάπτυξης, όχι μόνο για την υπεράκτια αιολική ενέργεια αλλά και για την οικονομία και τον τουρισμό, ενώ τονίστηκε η σημασία της συνεργασίας μεταξύ λιμανιών, χωρών και βιομηχανιών, ώστε η ανάπτυξη να είναι συντονισμένη, αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον.
Κορυφαία παραδείγματα αυτής της νέας γενιάς λιμανιών είναι το Augusta στην Ιταλία και το Port-la-Nouvelle στη Γαλλία, τα οποία έχουν ήδη επενδύσει σε υποδομές για πλωτές ανεμογεννήτριες, παρέχοντας χώρους για συναρμολόγηση, συντήρηση και μεταφορά εξαρτημάτων.
Έτσι, τα λιμάνια αυτά λειτουργούν πλέον και ως κόμβοι τεχνολογικής καινοτομίας, με ψηφιοποίηση διαδικασιών, χρήση IoT, τεχνητής νοημοσύνης και αυτοματοποιημένων συστημάτων, υποστηρίζοντας την αποτελεσματική και βιώσιμη λειτουργία της αλυσίδας υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Ο ρόλος των λιμανιών στην υπεράκτια αιολική αλυσίδα
Ο Alexandre Frémaux, αναλυτής υπεράκτιας αιολικής ενέργειας της Wind Europe, υπογράμμισε ότι τα λιμάνια αποτελούν κομβικό κρίκο στην αλυσίδα αξίας της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον ίδιο, από τα 14 δισ. ευρώ που έχουν επενδυθεί συνολικά στην εφοδιαστική αλυσίδα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, πάνω από το ένα τέταρτο αφορά άμεσα τις λιμενικές υποδομές.
Έτσι, τα ευρωπαϊκά λιμάνια διαθέτουν πλέον δυναμικό εγκατάστασης 9 GW ετησίως για σταθερές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες, ενώ ήδη υποστηρίζουν 500 MW πλωτής αιολικής ενέργειας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025, πάνω από 30 λιμάνια συμμετείχαν σε 21 έργα, αποδεικνύοντας τη δυναμική και την ετοιμότητα του ευρωπαϊκού δικτύου.
«Συνεργασία, όχι ανταγωνισμός»
Ο αναλυτής της Wind Europe τόνισε ότι η ανάπτυξη των λιμανιών πρέπει να στηρίζεται στη συνεργασία και όχι στον κατακερματισμό των επενδύσεων. «Δεν χρειάζεται δέκα λιμάνια να κάνουν το ίδιο πράγμα στην ίδια περιοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο πλαίσιο αυτό, η Wind Europe δημιούργησε την Πλατφόρμα Λιμένων Υπεράκτιας Αιολικής Ενέργειας, που περιλαμβάνει πάνω από 35 ευρωπαϊκά λιμάνια, με περισσότερα από 17 GW εγκατεστημένης ισχύος και 8 GW δυναμικό κατασκευαστών. Στόχος, όπως τόνισε, είναι τα λιμάνια να μιλούν με μία φωνή απέναντι στους θεσμούς, στους κατασκευαστές και στους επενδυτές.
Είναι τα ελληνικά λιμάνια έτοιμα;
Ο Σπύρος Κιαρτζής, Διευθυντής Νέων Τεχνολογιών και Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας της Helleniq Energy, τόνισε ότι η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη Μεσόγειο, όμως συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, σήμερα δεν υπάρχουν διαθέσιμες εγκαταστάσεις στη βόρεια Ευρώπη που να μπορούν να εξυπηρετήσουν έργα στη Μεσόγειο, ενώ η μεταφορά μεγάλων μεταλλικών κατασκευών από τη Βόρεια Θάλασσα ή τη Νοτιοανατολική Ασία είναι πρακτικά δύσκολη και ακριβή, λόγω προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, γεωπολιτικής αστάθειας και θεμάτων ασφάλειας.
Γι’ αυτό, όπως είπε, είναι αναγκαία η δημιουργία τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας και η στήριξη από τις κυβερνήσεις και τα λιμάνια των χωρών της περιοχής. Παράλληλα, πρέπει να αναπτυχθούν συνεργασίες και να κινηθούμε γρήγορα, γιατί ακόμη κι αν αύριο προκηρυσσόταν ένας διαγωνισμός για έργα στην Ελλάδα, δεν υπάρχει σήμερα ούτε ένα λιμάνι που να μπορεί να υποστηρίξει τη συναρμολόγηση, την κατασκευή και τη συντήρηση υπεράκτιων ανεμογεννητριών.
Επισήμανε ότι αν ξεκινούσαμε σήμερα, θα ήταν ήδη πολύ αργά, καθώς τα ελληνικά λιμάνια και ναυπηγεία δεν θα είναι έτοιμα μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια.
Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Κιαρτζής, η Ελλάδα διαθέτει ισχυρή ναυτική παράδοση και τεχνογνωσία, κάτι που μπορεί να αξιοποιηθεί, ιδιαίτερα στον τομέα των πλοίων και των θαλάσσιων μεταφορών. Παρ’ όλα αυτά, υπογράμμισε πως απαιτείται εκσυγχρονισμός των υποδομών και των logistics για τη μεταφορά των τεράστιων εξαρτημάτων, καθώς και προσπάθεια μείωσης του κόστους, δημιουργίας θέσεων εργασίας και ενημέρωσης της κοινής γνώμης ώστε να γίνει αποδεκτή αυτή η νέα βιομηχανική δραστηριότητα.
Ο κ. Κιαρτζής αναφέρθηκε επίσης στις περιβαλλοντικές και αισθητικές προκλήσεις, ιδίως στα νησιά όπως η Κρήτη, όπου οι υποδομές για τέτοια έργα μπορεί να έχουν έντονη οπτική παρουσία και να δημιουργήσουν αντιδράσεις, ειδικά σε τουριστικές περιοχές.
Όμως, παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες, καθώς τέτοια έργα μπορούν να ενισχύσουν την τοπική απασχόληση, να προσδώσουν προστιθέμενη αξία και να ενισχύσουν τη βιομηχανική δραστηριότητα.
Ωστόσο, για να αναπτυχθεί πραγματικά ένας βιώσιμος κλάδος, χρειάζεται μεγαλύτερη κλίμακα από τα αρχικά 2 GW που σχεδιάζονται και έγκαιρη κινητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων ( λιμανιών, ναυπηγείων και βιομηχανίας), ώστε να είναι έτοιμοι όταν ξεκινήσουν οι μεγάλες επενδύσεις.
Σε καλό δρόμο το λιμάνι της Πάτρας
Το λιμάνι της Πάτρας, που είναι το τρίτο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, δείχνει ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο, καθώς αξιοποιώντας την τεχνολογία, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τη στρατηγική του θέση, έχει μετατραπεί πλέον σε πολυλειτουργικό κόμβο καινοτομίας και πράσινης ανάπτυξης, ίσως έτοιμο να υποστηρίξει ακόμη και πλωτές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Παναγιώτης Αναστασόπουλος, Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Πατρών παρουσίασε το όραμα για τη μετάβασή του λιμανιού σε ένα πολυλειτουργικό, “έξυπνο” και πράσινο λιμάνι.
Ο ΟΛΠΑ έχει επενδύσει σε ψηφιοποίηση των τελωνειακών διαδικασιών για συναλλαγές με τρίτες χώρες, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής και βελτιώνοντας την ποιότητα των υπηρεσιών.
Παράλληλα, δρομολογείται η δημιουργία μιας μαρίνας για mega-yachts 212 θέσεων στο κέντρο της πόλης, καθώς και η ανάπτυξη υποδομών για κρουαζιέρα.
Η ανάπτυξη, όπως σημείωσε ο κ. Αναστασόπουλος, πρέπει να συνοδεύεται από περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Έτσι, ο ΟΛΠΑ προχωρά σε προμήθεια πράσινης ενέργειας από ανεμογεννήτριες μόλις 4 χλμ. από το λιμάνι, καθώς και σε υποδομές «cold ironing» για ηλεκτροδότηση πλοίων. Παράλληλα, το λιμάνι συνεργάζεται με το Liade Internet of Things Cluster, αξιοποιώντας τεχνολογίες όπως την Τεχνητή Νοημοσύνη, τη ρομποτική και την επεξεργασία δεδομένων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Αναστασόπουλος πρότεινε τη δημιουργία ενός δικτύου μεσογειακών λιμανιών για την ανάπτυξη υπεράκτιων ΑΠΕ, αντίστοιχου με εκείνο της Βόρειας Θάλασσας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μια τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες της Μεσογείου και να ενισχύσει την οικονομική και πολιτισμική συνοχή της περιοχής.
«Αν ενώσουμε τις εμπειρίες και τη γνώση μας, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο μεσογειακών λιμανιών προσαρμοσμένο στις ανάγκες μας, έξυπνο, πράσινο και ανθρώπινο», κατέληξε ο επικεφαλής του ΟΛΠΑ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
