Μεγαλώνουν οι φόβοι για εξάπλωση της πολιτικής κρίσης της Βόρειας Μακεδονίας και σε άλλα κράτη των Βαλκανίων, ακόμα και για το ξέσπασμα κοινωνικής ταραχής, καθώς ξεθωριάζει το ευρωπαϊκό όνειρο χωρών στην περιοχή, σύμφωνα με αναλυτές δύο κορυφαίων think tank, του αμερικάνικου Stratfor και του European Policy Center (EPC) των Βρυξελλών, σε δηλώσεις τους στο BusinessDaily.
Το γαλλικό βέτο που εμπόδισε την έναρξη διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας αφορούσε και την Αλβανία, αλλά τα μάτια όλων είναι στραμμένα προς τα Σκόπια. Η παραίτηση του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ και η διενέργεια πρόωρων εκλογών δείχνουν την σημασία της απόφασης της Ευρώπης και την εύθραυστη πολιτική κατάσταση της χώρας, που δίνει την ευκαιρία για επιστροφή των εθνικιστών στην εξουσία.
Ο Πολ Μπούτσερ (Paul Butcher), policy analyst στο European Policy Center, τονίζει ότι «είναι σχεδόν βέβαιο» ότι αυτή η απόφαση των Ευρωπαίων θα οδηγήσει σε κάποιας μορφής πολιτική αστάθεια στην περιοχή, ειδικά αν αναλάβει την εξουσία το συντηρητικό κόμμα VMRO της Βόρειας Μακεδονίας.
Υπό τον Κρίστιαν Μίτσκοσκι, το συντηρητικό κόμμα της γείτονος έχει σημαντικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Παρόλο που έχει χαρακτηρίσει την συμφωνία των Πρεσπών ως «επιζήμια» για τα εθνικά συμφέροντα, δεν είναι ξεκάθαρο αν μία κυβέρνηση του VMRO θα είναι σε θέση να την καταγγείλει.
Στην περίπτωση που αναλάβει την εξουσία το VMRO, η χώρα μπορεί να οδηγηθεί σε μια ακόμα χαμένη δεκαετία, όπως συνέβη το 2008 όταν χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία για να βρεθεί λύση στο πρόβλημα του ονόματος με την Ελλάδα, επισημαίνει ο Butcher.
Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να υποστηρίζει ενεργά επενδύσεις και προγράμματα υποδομών στην περιοχή, η αξιοπιστία των Βρυξελλών έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα. Αυτό, ίσως, αποτελέσει ευκαιρία να κινητοποιηθούν χώρες, όπως η Ρωσία, η Τουρκία ή και η Κίνα σε μια προσπάθεια να αυξήσουν την επιρροή τους στην περιοχή.
Αμφισβήτηση για την υποστήριξης της Δύσης προς την περιοχή έχει ήδη εκφραστεί δημόσια από την Σερβία. Ο πρόεδρος της χώρας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, τόνισε πριν από λίγες μέρες σε δηλώσεις του στην εφημερίδα Financial Times ότι η περιοχή δεν μπορεί να εξαρτάται αποκλειστικά από τις γειτονικές χώρες της Δύσης, και ότι δικαιώθηκε η επιλογή της Σερβίας για στενότερες σχέσεις με την Ρωσία και την Κίνα.
Η Ευρώπη χάνει επιρροή
Ο Αντριάνο Μποσόνι (Adriano Bosoni), senior European analyst στο Stratfor, υπογραμμίζει ότι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που έχει η Ευρώπη στην διάθεση της, η υπόσχεση για ένταξη, έχει πλέον λιγότερη ισχύ.
Τώρα, πρέπει να μετριαστεί η ζημία σε σημαντικό βαθμό, τονίζει ο Bosoni, προσθέτοντας ότι εγείρονται μακροπρόθεσμα ερωτήματα για το πόσο αποφασισμένες θα είναι οι κυβερνήσεις των Βαλκανίων να ακολουθήσουν στα βήματα της Ευρώπης.
«Αν αυτές οι κυβερνήσεις πιστέψουν ότι έχουν μειωθεί οι πιθανότητες για ένταξη τους στην Ευρώπη, σε σχέση με πριν, τότε μπορεί να εκδηλώσουν την τάση να ακολουθήσουν εθνικιστικές, αυταρχικές ή αντιδημοκρατικές πολιτικές που ενδεχομένως οδηγήσουν και σε κοινωνικές ταραχές και σε σύγκρουση εθνικών ομάδων», προσθέτει ο Bosoni.
Εκτός από την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκινήσει (ή είναι πιθανόν να ξεκινήσει) ενταξιακές συνομιλίες και με τις υπόλοιπες χώρες των δυτικών Βαλκανίων, δηλαδή με το Μαυροβούνιο, την Σερβία, το Κόσοβο και την Βοσνία - Ερζεγοβίνη.