Έντονες αντιδράσεις εκφράζει ο κλάδος της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στο νομοσχέδιο για το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), με τις εταιρείες να προειδοποιούν ότι το όλο σχέδιο κινδυνεύει να πέσει στο κενό, καθώς δεν θα προχωρήσουν σε επενδύσεις αν πρόκειται η πνευματική ιδιοκτησία των συστημάτων που θα αναπτυχθούν να μένει στο Δημόσιο.
Το BD από την πρώτη ημέρα κατάθεσης του νομοσχεδίου στη δημόσια διαβούλευση επισήμανε τα προβλήματα που θα υπάρξουν στο θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας των προϊόντων των υλοποιούμενων προγραμμάτων από το Ελληνικό Δημόσιο. Στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι το ελληνικό Δημόσιο καθίσταται δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας για κάθε χρήση στον τομέα της άμυνας, της ασφάλειας και της πολιτικής προστασίας των προϊόντων των υλοποιούμενων προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης, εξαιρουμένων των Διακρατικών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ερευνητικής και Αναπτυξιακής Συνεργασίας.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων του ενός δικαιούχων των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας η άδεια εμπορικής εκμετάλλευσης παραχωρείται στον ανάδοχο κατόπιν σχετικής έγκρισης από τους έτερους δικαιούχους, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά με σχετική γραπτή συμφωνία τους ή στο πλαίσιο ειδικών διατάξεων του ενωσιακού δικαίου που εφαρμόζονται στις δράσεις έρευνας και ανάπτυξης.
Αντικίνητρο τα περί πνευματικής ιδιοκτησίας
Με σχόλιο το οποίο κατέθεσε πριν δύο ημέρες ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ) στη δημόσια διαβούλευση, στην οποία βρισκόταν το νομοσχέδιο μέσα στις γιορτές του Πάσχα, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι αυτά τα οποία αναφέρει το νομοσχέδιο για την πνευματική ιδιοκτησία θα αποτελέσουν αντικίνητρο για τη συμμετοχή των εταιρειών σε έργο έρευνας και ανάπτυξης.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ΣΕΚΠΥ: «Ο σκοπός για τον οποία μία εταιρία τεχνολογίας επενδύει πολύτιμους πόρους στην έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και προϊόντων, είναι η αποκόμιση των πνευματικών δικαιωμάτων σε όσα αναπτύσσει. Η ιδιοκτησία και διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας από το Ελληνικό Δημόσιο και η δυνητική παραχώρηση χρήσης τους για πελάτες στο εξωτερικό σύμφωνα με όρους που θα καθοριστούν στις μετέπειτα συμβάσεις απέχει πολύ από τους στόχους κάθε εταιρείας που επενδύει στην έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών».
Παράλληλα, προτείνει να υιοθετηθεί η μέθοδος που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα προγράμματα EDF (European Defence Funds) στην ιδιοκτησία και χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας.
Ενώ συμπληρώνει ότι «η μεταβίβαση πνευματικής ιδιοκτησίας σε οποιοδήποτε άλλο νομικό πρόσωπο πέραν της ίδιας της εταιρείας που τα αναπτύσσει ουσιαστικά θα δράσει ως αντικίνητρο για τη συμμετοχή της σε έργο έρευνας και ανάπτυξης. Στόχος του ΕΛΚΑΚ πρέπει να είναι η προώθηση της καινοτομίας και όχι η εκμετάλλευση των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας».
Θυγατρικές του ΕΛΚΑΚ εναντίον ΕΑΒΙ
Διαφωνίες εκφράζει ο Σύνδεσμος και στο θέμα της δημιουργίας θυγατρικών του ΕΛΚΑΚ, καθώς όπως σημειώνει «το όλο θέμα της ίδρυσης θυγατρικών από το ΕΛΚΑΚ και του αντικείμενου αυτών χρήζει επαναξιολόγησης και επαναδιατύπωσης καθόσον:
• Θεωρείται αθέμιτος ανταγωνισμός οι θυγατρικές του ΕΛ.ΚΑ.Κ να συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες που προκηρύσσει και αξιολογεί η μητρική εταιρεία.
• Ο καθορισμός στον νόμο μιας κατηγορίας αμυντικών προϊόντων «μη επανδρωμένων συστημάτων» είναι φωτογραφική και θα οδηγήσει σε χρηματοδοτήσεις «προκάτ» εταιρειών.
• Η «πιστοποίηση συστημάτων» πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητα διαπιστευμένα εργαστήρια / εταιρείες και όχι από θυγατρικές του ΕΛΚΑΚ, υπάρχει διεθνές ασυμβίβαστο».
Παράλληλα ο Σύνδεσμος αναφέρεται στη διεθνή εμπειρία που υπάρχει σε χώρες που διαθέτουν παρόμοια κέντρα αμυντικής έρευνας και καινοτομίας και σημειώνει χαρακτηριστικά ότι «στα Κέντρα Αμυντικής Έρευνας και Καινοτομίας άλλων χωρών όπως σε ΗΠΑ, Γαλλία, Αγγλία, Ισραήλ στόχο έχουν να βοηθήσουν την ανάπτυξη της καινοτομίας στον τομέα της Άμυνας, να παραχθούν τεχνολογίες και προϊόντα που μπορούν να γίνουν spin off εταιρείες, και το αντίστοιχο κέντρο θα τις βοηθήσει να εξελιχθούν και να τις ενώσει με το υπόλοιπο αμυντικό οικοσύστημα (VCs ή βιομηχανία) με στόχο το όφελος σε επίπεδο χώρας και Ενόπλων Δυνάμεων. Η λογική το ίδιο το κέντρο να γίνει βιομηχανία που παράγει προϊόντα δεν ακολουθείται (υπάρχει δυσκολία στην ανάπτυξη προϊόντων όπως τα συστήματα μη επανδρωμένων συστημάτων που αναφέρονται, διαδικασίες ανάπτυξης αμυντικών προϊόντων, εμφανίζονται θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού)».
Από τις εταιρείες του κλάδου σημειώνεται με έμφαση ότι, αν και το εν λόγω νομοσχέδιο είχε αναγγελθεί από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια από την αρχή του χρόνου και ήταν αυτό στο οποίο και αναμένεται να στηριχθεί η περιβόητη «Ατζέντα 2030» της εθνικής άμυνας, δυστυχώς βλέπουμε παραλείψεις και αστοχίες οι οποίες δεν θα έπρεπε ίσως να υπάρχουν.