Δάνεια ύψους 600 εκατ. ευρώ πρόκειται να διατεθούν το επόμενο διάστημα για τις χρηματοδοτικές ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με μοναδικό κριτήριο την κερδοφορία τους την προηγούμενη χρονιά. Πρόκειται για ένα από τα τέσσερα προγράμματα που ανακοίνωσε προσφάτως η Αναπτυξιακή Τράπεζα –τρία χρηματοδοτικά και ένα εγγυοδοτικό. Είναι τόσο ευνοϊκοί οι όροι χρηματοδότησης που, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, πρόκειται εντός των προσεχών ημερών ο πρωθυπουργός να το εντάξει στο πλαίσιο των προεκλογικών του ανακοινώσεων –πιθανόν την Πέμπτη ή την Παρασκευή.
Πρόκειται για δάνεια από 10.000 ευρώ ως και 1,5 εκατ. ευρώ και με περίοδο χάριτος τα πρώτα δύο χρόνια. Η χορήγηση τους αποσκοπεί στην ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αφορούν στη χρηματοδότηση του κεφαλαίου κίνησης. Σύμφωνα με πληροφορίες από τραπεζικές πηγές, αυτές οι χορηγήσεις θα είναι τοκοχρεoλυτικές και δεν θα χρειάζεται προσκόμιση παραστατικών για το πού θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα.
Στόχος αυτών των δανείων, όπως έχει ανακοινωθεί, είναι «η διευκόλυνση της ομαλής λειτουργίας του συναλλακτικού κυκλώματος των επιχειρήσεων, καθώς και η αντιμετώπιση του αυξημένου ενεργειακού κόστους υπό τις παρούσες έκτακτες συνθήκες της αγοράς (αύξηση ενεργειακών δαπανών, τιμές πρώτων υλών, πληθωριστικές πιέσεις) και η προστασία των θέσεων εργασίας, ώστε να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στις προκλήσεις της σύγχρονης επιχειρηματικότητας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά τις ίδιες πληροφορίες, το πρόγραμμα έχει διάρκεια από 2 έως 5 έτη, με επιτόκιο περίπου στο 5,5% και για όποιον δεν έχει ξαναπάρει πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Αναπτυξιακή Τράπεζα για τα δύο πρώτα χρόνια το επιτόκιο μειώνεται κατά τρεις μονάδες. Δηλαδή το επιτόκιο θα είναι, σε αυτή την περίπτωση, πλησίον του 2%.
Πρόκειται για ιδιαίτερα προνομιακές χορηγήσεις, δεδομένου ότι σήμερα το βασικό επιτόκιο των επιχειρηματικών χρηματοδοτήσεων είναι πολύ υψηλότερο. Το πρόγραμμα αυτό προσφέρεται από όλες τις τράπεζες. Κι όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιχείρηση να εμφανίζει κέρδη.
Το νέο πρόγραμμα έρχεται σε μια περίοδο όπου οι επιχειρήσεις πιέζονται από την αύξηση των επιτοκίων. Όπως σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία Έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητας, τα επιτόκια δανεισμού προς τις Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις μέχρι το α΄ εξάμηνο του 2022 διατηρήθηκαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, διευκολύνοντας έτσι την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χαμηλού κόστους δανεισμό.
Ωστόσο, η σταδιακή αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ από τον Ιούλιο του 2022 (κατά 375 μονάδες βάσης σωρευτικά μέχρι 4 Μαΐου 2023), στο πλαίσιο της ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής για τον περιορισμό του αυξανόμενου πληθωρισμού, οδήγησε μέχρι το τέλος του έτους σε άνοδο του μέσου σταθμισμένου επιτοκίου νέων και υφιστάμενων δανείων των ΝΧΙ προς ΜΧΕ.
Ειδικότερα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο νέων δανείων αυξήθηκε κατά 169 μονάδες βάσης, από 2,94% στο τέλος του 2021 σε 4,63% το Δεκέμβριο του 2022. Αντίστοιχα, την εν λόγω περίοδο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο υφιστάμενων δανείων αυξήθηκε κατά 158 μονάδες βάσης, από 3,17% σε 4,75%.
Δάνεια 4,2 δισ. από τα ευρωπαϊκά προγράμματα
Η ρευστότητα των εγχώριων επιχειρήσεων, όπως ανέφερε η ΤτΕ στην Έκθεση του Διοικητή για το 2022, υποστηρίχθηκε το 2021 και το 2022 κυρίως με εργαλεία χρέους και εγγυοδοτικά εργαλεία.Τα εν λόγω εργαλεία υλοποιήθηκαν με την αξιοποίηση δημόσιων εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων και λειτούργησαν ως επί το πλείστον με τη διαμεσολάβηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
Το 2022 οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες έλαβαν νέα δάνεια ύψους 4,2 δισεκ. ευρώ, μέσω προγραμμάτων τη διαχείριση των οποίων είχαν ο όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (όμιλος ΕΤΕπ) και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ). Συγκρίνοντας το 2022 με το 2021, παρατηρείται αύξηση στις εκταμιεύσεις τραπεζικών δανείων σχετιζόμενων με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, η οποία αποδίδεται κυρίως στην αξιοποίηση των νέων πόρων που διατέθηκαν στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων (Pan-European Guarantee Fund ‒ EGF).
Συνολικά το 2022, περίπου το 1/5 των νέων τραπεζικών δανείων σε ευρώ προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες συνδεόταν με προγράμματα του ομίλου ΕΤΕπ και της ΕΑΤ (ποσοστό λίγο μικρότερο από το 2021).
Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η ενίσχυση της ρευστότητας των πολύ μικρών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) μέσω των εν λόγω εργαλείων. Πάνω από το ήμισυ των τραπεζικών δανείων που χορηγήθηκαν προς πολύ μικρές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες συνδεόταν με προγράμματα εγγυοδοσίας ή συγχρηματοδότησης (2,9 δισεκ. ευρώ, από το σύνολο των 5,0 δισεκ. ευρώ).
Στο μέλλον, υπογραμμίζει η ΤτΕ, οι ΜμΕ θα επωφεληθούν από τα ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα προς ΜμΕ και από τη δημιουργία προγραμμάτων με την αξιοποίηση πόρων του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΕΣΠΑ) 2021-2027.
Τα προγράμματα που θα δημιουργηθούν προορίζονται για τη στήριξη προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και νέων εθνικών προτεραιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης μιας ενισχυμένης μεθοδολογίας για κλιματικές δράσεις. Επίσης, δύνανται να συγχρηματοδοτούν προγράμματα της ΕΑΤ, όπως το «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» που στοχεύει στην ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας στον τομέα των οικιστικών ακινήτων ή το «Ταμείο Επιχειρηματικότητας» που στοχεύει στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της παροχής δανείων για επενδυτικούς σκοπούς και για κεφάλαια κίνησης με ευνοϊκούς όρους.