Εκτός της «πίτας» των «πράσινων» κονδυλίων μένουν οι μικροί παίκτες του τουρισμού στη χώρα μας, ενώ οι τιμές τις ενέργειας έσπαγαν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο το 2022, επιβαρύνοντας το λειτουργικό κόστος των ξενοδοχειακών μονάδων. Παράλληλα, με το 41% των Ευρωπαίων ταξιδιωτών να επιλέγουν τη διαμονή τους σε μέρη που ακολουθούν βιώσιμες πρακτικές, η πράσινη μετάβαση αποτελεί μία αναγκαιότητα για να μπορέσουν να παραμείνουν στο παιχνίδι.
Το αυξημένο κόστος της ενέργειας αποτέλεσε την περασμένη χρονιά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με τα οποία ήρθε αντιμέτωπος ο κλάδος μαζί με εκείνο της έλλειψης προσωπικού. Εντούτοις, τα ξενοδοχεία του ενός ή δύο αστέρων που αποτελούν το 50% του συνόλου των ξενοδοχειακών μονάδων της χώρας παραμένουν εκτός των προβλέψεων για επιδότηση παρεμβάσεων για την ενεργειακή εξοικονόμηση.
Το σίριαλ αυτό κρατάει καιρό, καθώς και στον αναπτυξιακό νόμο είχαν εξαιρεθεί οι μονάδες έως 3 αστέρων (μετά από παρεμβάσεις των φορέων εντάχθηκαν μόνο εκείνα των 3) ενώ το ίδιο επαναλαμβάνεται και με το πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2021 – 2027, «Πράσινη Μετάβαση ΜμΕ» που προβλέπει την ένταξη ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων, αλλά και ορισμένων καταλυμάτων, υπό προϋποθέσεις. Με διευκρίνηση που προστέθηκε στις 29 Μαρτίου, στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και ξενοδοχεία χαμηλότερης κατηγορίας μόνο υπό την προϋπόθεση ότι κατά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου θα έχουν τις προϋποθέσεις για να καταταγούν σε κατηγορία 4 αστέρων και άνω,
Στο θέμα στάθηκε πρόσφατα και ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Ξ.Ε.Ε) κ. Αλέξανδρος Βασιλικός, τονίζοντας πως αποτελεί μεγάλη αστοχία η εξαίρεση των κατηγοριών 1 και 2 αστέρων από το πρόγραμμα επιδότησης καθώς είναι εκείνα που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη ρευστότητα αλλά και στην πρόσβαση σε ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις.
Τόνισε μάλιστα πως το ΞΕΕ θα προχωρήσει σε ειδική μελέτη για τα ξενοδοχεία των δύο αυτών κατηγοριών που αποτελούν το 50% των ξενοδοχείων της χώρας και είναι μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις «στις οποίες θα πρέπει να εξασφαλίσουμε πρόσβαση στην πίτα καθώς παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στην εξέλιξη του ελληνικού τουριστικού προϊόντος». Παράλληλα, επεσήμανε πως είναι αναγκαίο να υπάρξουν στοχευμένα προγράμματα για την πράσινη μετάβαση που να μην συμβάλλουν σε ένα ελιτίστικο μοντέλο τουρισμού.
Έρευνα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος είχε καταγράψει ότι το συντριπτικό ποσοστό των ξενοδοχείων της χώρας είχε κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια των δεκαετιών ’70 και του ’80. Επιπλέον, το 30% των ξενοδοχείων δεν διαθέτει επαρκή θερμομόνωση. Παράλληλα, ένα στα δύο ξενοδοχεία έχει παλιό σύστημα κεντρικής θέρμανσης και δεν έχει εγκαταστήσει ηλιοθερμικά συστήματα.
Πέραν των δυσκολιών της αντιμετώπισης του αυξημένου κόστους ενέργειας, η «πράσινη στασιμότητα» των ξενοδοχειακών μονάδων θα μπορούσε να αποτελέσει και «αγκάθι» για τις επιχειρήσεις σε επίπεδο ανταγωνισμού. Και αυτό γιατί οι πολίτες στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε επιλογές με πρόσημο αειφορίας. Είναι ενδεικτικό ότι έκθεση της Booking το 2021 επεσήμανε πως το 81% των τουριστών επιλέγει βιώσιμα καταλύματα με την τάση αυτή να παρουσιάζει σημαντική αύξηση κατά τα τελευταία χρόνια.
Το πρόγραμμα Εξοικονομώ - Επιχειρώ προβλέπει ειδικό προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις προκειμένου να πραγματοποιήσουν επεμβάσεις για την «πράσινη» μετάβασή τους και την εξοικονόμηση ενέργειας. Το πρόγραμμα στοχεύει στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και προβλέπει επενδύσεις από 50.000 έως και 500.000 ευρώ.
Εντούτοις, ακόμα παραμένει άγνωστο πότε θα «βγει στον αέρα», κάτι που απ’ ό,τι φαίνεται πάει για μετά τις εκλογές. Φορείς του κλάδου έχουν εκφράσει δημόσια την δυσφορία για τις διαρκείς καθυστερήσεις ενός προγράμματος που θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση και σε πιο μικρές επιχειρήσεις του κλάδου.