«Ψαλιδίζει» ελαφρώς τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη της οικονομίας το 2022 και το 2023 το ΙΟΒΕ, τονίζοντας ότι για το τρέχον έτος οι επενδύσεις θα έχουν ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο για τη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας, καθώς αναμένεται μεγάλη πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Για το 2022, το ΙΟΒΕ κατεβάζει την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη στο 5,2% από 6%, ενώ για το 2023 καταγράφει μια οριακή μείωση εκτιμήσεων από το 1,6% στο 1,4%.
Ειδικότερα, στην τριμηνιαία έκθεσή του, το ΙΟΒΕ παρουσιάζει μόνο ένα σενάριο μακροοικονομικών προβλέψεων για το 2023, αποφεύγοντας να καταρτίσει ένα δυσμενές σενάριο, όπως είχε κάνει στο παρελθόν. Βασικές υποθέσεις είναι ότι η ανάπτυξη στην ευρωζώνη θα πέσει στο 0,5% με τον πληθωρισμό να ξεπερνά το 6%, ότι δεν θα υπάρξει αναζωπύρωση της πανδημίας και η γεωπολιτική κατάσταση δεν θα έχει σοβαρές μεταβολές, καθώς θα συνεχισθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Επίσης, βασικές υποθέσεις είναι ότι η χώρα θα ανακτήσει το β' εξάμηνο την επενδυτική βαθμίδα, οι καθυστερήσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι μικρές, ότι οι δημόσιες δαπάνες θα έχουν μικρή αύξηση και ο τουρισμός θα έχει λίγο καλύτερη επίδοση από το 2022.
Με αυτές τις βασικές υποθέσεις, το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι το 2023 ο ρυθμός ανάπτυξης θα «φρενάρει» σημαντικά, από το 5,2% στο 1,4%, καθώς θα υπάρξουν σοβαρές αρνητικές επιδράσεις από την κάμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης και από το μεγάλο έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο. Έτσι, κρίσιμη σημασία θα έχουν οι επενδύσεις, που το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι θα αυξηθούν κατά 8,5% και θα αποτελέσουν τον κύριο συντελεστή μεγέθυνσης της οικονομίας. Αν υπάρξουν καθυστερήσεις και εμπλοκές στην επενδυτική δραστηριότητα, λόγω των εκλογών ή εξωγενών δυσμενών παραγόντων (διεθνής επιβράδυνση, υψηλός πληθωρισμός και επιτόκια), οι προβλέψεις για διατήρηση ρυθμού μεγέθυνσης 1,4% θα τεθούν σε κίνδυνο.
Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ
Κίνδυνοι και θετικές προοπτικές
Η οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μια μακρά σειρά κινδύνων το 2023, όπως τόνισε ο διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, παρουσιάζοντας την έκθεση για το τελευταίο τρίμηνο του 2022, αλλά σημείωσε ότι υπάρχουν και αρκετοί παράγοντες που θα μπορούσαν να επιτρέψουν στην οικονομία να «τρέξει» καλύτερα από τις προβλέψεις. Σύμφωνα με την έκθεση, οι παράγοντες κινδύνου είναι οι ακόλουθοι:
• Συνέχιση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου
• Αβεβαιότητα: γεωπολιτική ένταση, ενεργειακές τιμές και νέος εκλογικός νόμος
• Επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης και κίνδυνος ύφεσης στην Ευρωζώνη
• Νέος γύρος ανόδου διεθνών τιμών ενεργειακών αγαθών στα τέλη του 2023
• Απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλότερου του μ.ό. της Ευρωζώνης δομικού πληθωρισμού
• Περιοριστική νομισματική πολιτική
• Αύξηση ληξιπρόθεσμων οφειλών και ΜΕΔ λόγω ανόδου επιτοκίων και κόστους διαβίωσης
• Επιδείνωση ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών – «δίδυμα» ελλείμματα
• Μη εκπλήρωση δημοσιονομικών στόχων σε σενάριο δυσμενέστερων οικονομικών συνθηκών και πολιτικής αστάθειας
• Καθυστερήσεις στην εφαρμογή του σχεδίου «Ελλάδα 2.0»
Στην πλευρά των παραγόντων με θετική επίδραση στις προοπτικές της οικονομίας βρίσκονται:
• Συστηματική ενίσχυση της εξωστρέφειας
• Αύξηση των δημοσιονομικών εσόδων και μείωση δημοσίου χρέους
• Χορήγηση επενδυτικής βαθμίδας
• Δείγματα ανθεκτικότητας στην αγορά εργασίας
• Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εφαρμογή μεταρρυθμίσεων
• Σχεδιασμός νέου πλαισίου δημοσιονομικών κανόνων στην ΕΕ
• Σταδιακή επανένταξη των «εξυγιασμένων» πρώην ΜΕΔ στο τραπεζικό σύστημα
«Δεν είναι κίνδυνος οι εκλογές»
Σχετικά με τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ο κ. Βέττας τόνισε χαρακτηριστικά ότι «οι εκλογές ποτέ δεν είναι κίνδυνος». Όπως είπε χαρακτηριστικά, είναι εδώ και πολλά χρόνια το πρώτο έτος με εκλογές και χωρίς δημοσιονομική εποπτεία και αυτό θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μια ενηλικίωση.
Από αυτή την άποψη, θα έχει μεγάλη σημασία να επιδείξει ωριμότητα το εκλογικό σώμα. Ο κ. Βέττας σημείωσε την ανάγκη να μην ξεχάσει, όπως είπε, η κοινωνία ότι το 2010 ουσιαστικά πτωχεύσαμε και αυτό ήταν κάτι που εκφράστηκε μεν στο δημόσιο ταμείο και στην αδυναμία χρηματοδότησης, αλλά είχε στη βάση του τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο, υπογράμμισε, τη Δευτέρα μετά τις εκλογές θα πρέπει η κυβέρνηση που θα σχηματισθεί να εφαρμόσει μια πολιτική που θα δίνει προσοχή στα δημοσιονομικά, με λελογισμένα πλεονάσματα και προσπάθεια ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας και μείωσης του spread δανεισμού, ενώ παράλληλα θα καταβάλλει συστηματική προσπάθεια ενίσχυσης της παραγωγικής βάσης, με μείωση του ρυθμιστικού κόστους στην επιχειρηματική δραστηριότητα και της φορολογικής επιβάρυνσης επιχειρήσεων και εργαζομένων.
Αντίθετοι άνεμοι για την οικονομία το 2023
Παρουσιάζοντας τα βασικά συμπεράσματα της έκθεση, ο κ. Βέττας τόνισε μεταξύ άλλων η ελληνική οικονομία έχει δείξει το 2022 θετική προοπτική, πλην όμως το διεθνές περιβάλλον επιβαρύνεται και πρέπει τώρα να δείξει ότι μπορεί να συνεχίσει την πορεία της σε ένα περιβάλλον που δεν είναι θετικό.
Ειδικότερα,
- Η Ελλάδα δεν είναι στο όριο της παραγωγικής της δυναμικότητας, άρα υπάρχουν ακόμη δυνατότητες μεγέθυνσης με εύκολο τρόπο. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι σημαντικότερο από ό,τι σε άλλες οικονομίες. Σε περίοδο αύξησης των επιτοκίων, το δημόσιο χρέος είναι σε μεγάλο βαθμό κλειδωμένο σε σταθερά επιτόκια, δεν είμαστε ευάλωτοι για τα επόμενα δύο τρία χρόνια.
- Η ανάπτυξη πρέπει να στηριχθεί σε δύο πυλώνες, εξαγωγές και επενδύσεις και το περιβάλλον πιέζει και τους δύο. Όσο μειώνεται η μεγέθυνση άλλων χωρών, τόσο λιγότερο θα αγοράζουν, ενώ η άνοδος επιτοκίων πιέζει τις επενδύσεις. Επιπλέον, δεν είναι ευνοϊκός παράγοντας η αβεβαιότητα.
- Θα πρέπει να δοθεί προσοχή σε διαχρονικές παθογένειες. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι βαθιά ελλειμματικό, αντανακλώντας τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Ο συνολικός πληθωρισμός είναι λίγο χαμηλότερα από την ΕΕ, όμως στον δομικό πληθωρισμό υπάρχει τάση να είμαστε λίγο υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης λόγω χαμηλού βαθμού ανταγωνισμού. Αν παγιωθεί αυτή η τάση, θα είναι ένα προβληματικό στοιχείο.
- Η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας προς το τέλος του έτους είναι εφικτή και αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξη, καθώς ακόμη και για τεχνικούς λόγους, θα υπάρξει σημαντική εισροή κεφαλαίων. Σε μία περίοδο που δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τη δημοσιονομική και τη νομισματική πολιτική, είναι μείζον να υπάρχει πρόσβαση στις αγορές.
- Σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, υπήρξαν σημαντικά ελλείμματα τις δύο περασμένες χρονιές, ενώ προβλέπεται μικρό πρωτογενές πλεόνασμα το 2023. Είναι σημαντικό για την ανάπτυξη να υπάρχει μικρό αλλά συστηματικό πρωτογενές πλεόνασμα. Στον τρέχοντα χρόνο υπάρχει μία θετική επίδραση στα φορολογικά έσοδα από την οικονομική μεγέθυνση, την αύξηση εισοδημάτων, τη σταδιακή διάδοση ηλεκτρονικών πληρωμών, την αύξηση εσόδων από έμμεσους φόρους λόγω του πληθωρισμού, και την αύξηση των εσόδων από άμεση φορολογία, επειδή η αύξηση εισοδημάτων οδηγεί στην υπαγωγή τους σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
