Παγιώνεται σε χαμηλά επίπεδα το καταναλωτικό κλίμα στην Ελλάδα τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα καταναλωτικών τάσεων στο λιανεμπόριο του ΣΕΛΠΕ, ενώ περιορισμένες χαρακτηρίζονται και οι προσδοκίες για τους καταναλωτές για το επόμενο εξάμηνο.
Οι πληθωριστικές πιέσεις καθώς και το αυξημένο κόστος ενέργειας, αγαθών και υπηρεσιών επηρεάζουν σαφώς τις προσδοκίες των καταναλωτών για το επόμενο διάστημα αλλά και την αποτύπωση της πραγματικότητας στην παρούσα φάση. Οι καταναλωτές συνολικά θεωρούν ότι η τρέχουσα συγκυρία δεν είναι ικανοποιητική περίοδος για να κάνουν αγορές, κατατάσσοντας την ως την χειρότερη περίοδο για σημαντικές αγορές για το σπίτι τα τελευταία τρία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΛΠΕ, ο υποδείκτης παρούσας κατάστασης παρουσίασε ελάχιστη μεταβολή, από το - 58 στο - 57, ενώ ο υποδείκτης προσδοκιών μεγαλύτερη διόρθωση από - 73 σε - 67. Πρακτικά αυτό συνεπάγεται χαμηλές προσδοκίες αλλά και επιβάρυνση των οικονομικών των καταναλωτών.
Έτσι, ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος λιανικής το Νοέμβριο διαμορφώνεται στο - 61, πολύ χαμηλότερα σε σχέση με τον μήνα βάσης τον Οκτώβριο του 2019, αλλά ελαφρώς αυξημένος σε σχέση με την αντίστοιχη μέτρηση του Ιουλίου του 2022. Στον αντίποδα, οι προσδοκίες για τις δαπάνες είναι ανοδικές μεν, σχετιζόμενες άμεσα δε με τον πληθωρισμό και την αύξηση των τιμών. Ειδικότερα το 55% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι δαπάνες για λογαριασμούς κοινής ωφέλειας θα είναι αυξημένες, το 48% εκτιμά το ίδιο για τις αγορές προϊόντων, ενώ μόλις το 18% αναμένει μείωση των σχετικών εξόδων το προσεχές εξάμηνο. Το αντίθετο ισχύει για τις υπηρεσίες (εισιτήρια, εστίαση), για τις οποίες το 40% των ερωτηθέντων θα περιορίσει τις σχετικές δαπάνες, ενώ μόλις το 24% πιστεύει το αντίθετο. Σχετικά ουδέτερη είναι η μέτρηση σε σχέση με την φορολογία, για την οποία το 72% των καταναλωτών εκτιμά ότι θα μείνει αμετάβλητη, το 11% ότι θα παρουσιάσει μείωση και το 17% αύξηση.
Πρακτικά, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι καταναλωτές περιορίζουν τις δαπάνες διασκέδασης ώστε να καλύψουν τις πάγιες ανάγκες τους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι δαπάνες για λογαριασμούς, ενοίκια και φόρους αντιπροσωπεύουν πλέον το 70% του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος, με τις δαπάνες για τους λογαριασμούς να αποτελούν το 33% του συνόλου φέτος, έναντι 30% που ήταν το Δεκέμβριο του 2021. Στον αντίποδα, οι δαπάνες για αγορές προϊόντων φαίνονται αυξημένες φέτος σε 29%, από 26% πέρσι.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του εργαστηρίου ELTRUN, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε δείγμα 1150 καταναλωτών, μεταξύ 14 και 16 Νοεμβρίου του 2022.